Αγία Παρασκευή: Η εκκλησία της Ξάνθης που φέρνει κοντά μουσουλμάνους και χριστιανούς
Σήμερα (26.7) η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Αγία Παρασκευή, ωστόσο η σημερινή γιορτή έχει ιδιαίτερη σημασία και συμβολισμό για τους κατοίκους της Ξάνθης, καθώς είναι ένα σύμβολο ενότητας χριστιανών και μουσουλμάνων.
Αν και πρόκειται για μια ορθόδοξη χριστιανική γιορτή, εντούτοις τα τελευταία πενήντα πέντε χρόνια η γιορτή της Αγίας Παρασκευής στην Ξάνθη φέρνει κοντά χριστιανούς και μουσουλμάνους μέσα από μια ανθρώπινη συγκινητική ιστορία.
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, τόσο την παραμονή όσο και ανήμερα του εορτασμού, εκατοντάδες πιστοί κατέκλυσαν το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στην «καρδιά» της παλιάς πόλης, για να παρακολουθήσουν τις λατρευτικές εκδηλώσεις και να τιμήσουν την μνήμη της Αγίας που θεωρείται προστάτιδα των ματιών.
Μέσα σε ένα κατάφυτο προαύλιο γεμάτο μουριές, πολύχρωμα λουλούδια και καλλωπιστικά φυτά, ο κόσμος ακολουθεί μια παράδοση που ξεκίνησε λίγα χρόνια μετά την κατασκευή του παρεκκλησίου από τα αδέλφια Αναστασία και Νικόλαο Ζαρντινίδη το 1967, όπως αναγράφεται και στην εντοιχισμένη μαρμάρινη πλακέτα πάνω από την κεντρική είσοδο του παρεκκλησίου: «Εις μνήμην των γονέων μας/Αναστασία και Νίκος Ζαρντινίδης 1967».
Μισό αιώνα μετά, το γραφικό αυτό παρεκκλήσι, σε μια από τις ομορφότερες γωνιές της παλιάς πόλης, παραμένει σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της Ξάνθης και επίκεντρο του εορτασμού της Αγίας Παρασκευής στην «πόλη με τα χίλια χρώματα».
Η οικογένεια Ζαρντινίδη, που κατοικούσε σε μια μονοκατοικία δίπλα στο σημερινό παρεκκλήσι (εκείνη την εποχή στη θέση του ήταν ένα μικρός ναΐσκος – προσκυνητάρι) παραχώρησε το οικόπεδο που άνηκε στην ιδιοκτησία της προκειμένου εκεί μέσα να κτιστεί ένας μεγαλύτερος ναός. Τα δυο αδέλφια, ο Νικόλαος και η Αναστασία, ήταν οι κύριοι δωρητές για την κατασκευή του παρεκκλησιού στη μνήμη των γονιών τους.
Ο Νικόλαος Ζαρντινίδης που έφυγε από τη ζωή το 2001 ήταν από τους στενότερους συνεργάτες του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Το 1977 χρημάτισε υπουργός Μεταφορών, ενώ αργότερα διετέλεσε και ευρωβουλευτής. Στην Ξάνθη παρέμεινε η αδελφή του Αναστασία και μέχρι που πέθανε τη φρόντιζε μια καλοκάγαθη μουσουλμάνα, η Φατμέ, η οποία κληρονόμησε το σπίτι, όπου διέμενε με τον σύζυγό της Αχμέτ, μέχρι το τέλος της ζωής της.
Η αγάπη της και ο σεβασμός της προς τη μορφή της Αγίας Παρασκευής ήταν μεγάλος και για τον λόγο αυτό, όλα αυτά τα χρόνια φρόντιζε το παρεκκλήσι και μεριμνούσε για την καθαριότητα και τον ευπρεπισμό του. Άναβε τα καντήλια του, έφτιαχνε κόλλυβα και γενικά φαινόταν να έχει μια ιδιαίτερη σχέση με την Αγία. Μάλιστα, κάθε χρόνο, μετά τον Εσπερινό, κερνούσε τους ιερείς και τους ψάλτες που συμμετείχαν στη λατρευτική αυτή εκδήλωση άλλα και όσους θα τύχαινε να διαβούν το κατώφλι της εκείνη την εορταστική ημέρα.
Μετά τον θάνατό της, η κόρη της, που μαζί με τα παιδιά της και τον πατέρα της εξακολουθούν να ζουν στο σπίτι της οικογένειας Ζαρντινίδη, δίπλα στο παρεκκλήσι, συνεχίζει αυτή την όμορφη παράδοση, κρατώντας ζωντανές τις αναμνήσεις και αποδεικνύοντας στην πράξη την αρμονική συμβίωση των δυο θρησκευτικών κοινοτήτων.
Τα τελευταία χρόνια, το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής έχει ανακαινιστεί, χάρη στις προσπάθειες του δραστήριου ιερέα του μητροπολιτικού ναού Τιμίου Προδρόμου Ξάνθης, π. Ιωακείμ Μούκαλου.