«Αντίστροφο SAD»: Όταν η άνοιξη μας μελαγχολεί

Εκεί που η μέρα μεγαλώνει και ο καιρός γίνεται πιο ήπιος και πιο θελκτικός για να βγούμε έξω, να κοινωνικοποιηθούμε και να διασκεδάσουμε, πολλοί λειτουργούν ακριβώς… αντίστροφα. Ποικίλα αρνητικά συναισθήματα όπως το αίσθημα της απελπισίας και η απαισιοδοξία για το μέλλον κάνουν την εμφάνισή τους και μπορεί τα εν λόγω άτομα να καταλήξουν με αϋπνίες και έλλειψη όρεξης.

Γιατί κάποιοι μελαγχολούν την άνοιξη

Δεν είναι πάντα συγκεκριμένα τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν την εποχική συναισθηματική διαταραχή. Μπορεί να είναι ψυχολογικά (π.χ. προϋπάρχουσα κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή, πένθος, αρνητικά γεγονότα που συμβαίνουν) ή και βιολογικά (π.χ. ορμονικές αλλαγές). Επιπλέον, άλλοι πιθανοί παράγοντες που έχουν εντοπιστεί είναι:

• Η αλλαγή του καιρού (ζέστη και υγρασία).
• Η αύξηση της διάρκειας της μέρας.
• Διαταραχή στη ρουτίνα ύπνου λόγω του περισσότερου ηλιακού φωτός και της ζέστης.
• Το άγχος του καλοκαιριού για λόγους ανασφαλειών (πχ στην εμφάνιση).
• Οι εποχιακές αλλεργίες (που σχετίζονται με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης και διαταραχές της διάθεσης, πιθανώς λόγω φλεγμονής).
• Η κληρονομικότητα.

Σε κάθε περίπτωση όμως είναι αναγκαίο να εντοπίσουμε τα αίτια και να δράσουμε προς την κατεύθυνση της εξισορρόπησής τους.

Απαισιόδοξες σκέψεις και προβληματισμοί όπως «θα είμαι ασφαλής αν κοινωνικοποιηθώ;», «γιατί ενώ όλοι χαίρονται με την άνοιξη εγώ όχι;», «θα έχω αποδοχή ή θα εισπράξω απόρριψη;», «είμαι αρκετά ελκυστική/κός ή τα παραπανίσια μου κιλά θα με αποτρέψουν από το να εκτεθώ π.χ. στην παραλία;», «τα οικονομικά μου θα μου επιτρέψουν να πάω φέτος διακοπές;», μπορεί να είναι παροδικοί προβληματισμοί άνευ ιδιαίτερης σημασίας.

Αν όμως οι σκέψεις αυτές καταναλώνουν πολύ χρόνο από τη ζωή μας, μας κάνουν δυσλειτουργικούς και μας ορίζουν σε επίπεδο συμπεριφοράς και επιλογών. Τότε το συναισθηματικό βάρος γίνεται δυσβάσταχτο και οδηγεί σε αρνητικά για την υγεία και την ψυχολογία μας αποτελέσματα.

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις «μπόρες» της άνοιξης

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε;

Πρώτα απ’ όλα να είμαστε συντονισμένοι με τον εαυτό μας και μέσω της αυτοπαρατήρησης να εντοπίσουμε αυτές τις αλλαγές στη διάθεση και στο συναίσθημά μας. Σίγουρα όλοι έχουμε μια-δυο «κακές» μέρες, αλλά αν αυτό συνεχίζεται και δεν υποχωρεί τότε χρήζει προσοχής και διερεύνησης.

Ακούστε τον οργανισμό σας. Τι χρειάζεστε τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο; Μήπως σας λέιπει:

• Επαρκής ύπνος;
• Μια ισορροπημένη διατροφή;
• Μια έστω ήπια άσκηση;

Αναρωτηθείτε:

• Μήπως οι σκέψεις μου δεν είναι ρεαλιστικές;
• Τι χρειάζεται να «βάλω» και τι να «βγάλω» από τη ζωή μου;
• Τι καλό, θετικό, υποσχόμενο συμβαίνει ήδη και πώς μπορώ να το αναπτύξω περαιτέρω;

Άλλα πράγματα που βοηθούν

Σωματική άσκηση

Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που γυμνάζονται είναι πιο ευδιάθετοι από εκείνους που δεν ασκούνται καθόλου. Μια έρευνα έδειξε ότι η άσκηση ακόμα και μία φορά την εβδομάδα ή μόλις 10 λεπτά την ημέρα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Οι σωματικά δραστήριοι άνθρωποι έχουν μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη ή άγχος.

Ανοιξιάτικο «ξεκαθάρισμα»

Η καθαριότητα του σπιτιού ανακουφίζει το άγχος και εξοικονομεί χρόνο ενώ μπορεί να είναι θεραπευτική. Όταν το σπίτι είναι άνω κάτω, λέγεται πως έτσι είμαστε μέσα μας και εμείς. Διότι οι ακατάστατοι χώροι τείνουν να μας προκαλούν ένταση. Οπότε η «αφαίρεση» αυτού του μικρού άγχους από την ημέρα σας μπορεί να σας βοηθήσει να τονώσετε τη διάθεσή σας.

Περάστε χρόνο στη φύση (αν δεν υποφέρετε από αλλεργίες)

Εάν αισθάνεστε άγχος ή στρες λόγω της αλλαγής του καιρού, δοκιμάστε να βγείτε έξω και να απορροφήσετε λίγη βιταμίνη D από το φως του ήλιου. Η βιταμίνη D ενισχύει τα επίπεδα σεροτονίνης που έχουν «εξαντληθεί» μετά τους χειμερινούς μήνες. Κάντε για παράδειγμα μια βόλτα το απόγευμα. Ακόμη και μόνο μια αλλαγή σκηνικού μπορεί να σας ανεβάσει.

Αφιερώστε χρόνο για χαλάρωση

Διαβάστε ένα βιβλίο, γράψτε στο ημερολόγιό σας ή δημιουργήστε κάτι. Η διανοητική και δημιουργική διέγερση είναι σημαντική για να διατηρείτε ενεργό μυαλό και να είστε παρόντες. Τα μπλουζ της άνοιξης απαιτούν μια γενικά χαλαρωτική «θεραπεία».

Προσέξτε τη διατροφή σας

Η ανοιξιάτικη εξασθένιση μπορεί να συμβαίνει όταν το σώμα μας δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες λόγω των χαμηλών επιπέδων φρέσκων φρούτων και βιταμινών που προσλαμβάνουμε κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτή η προσωρινή κατάσταση οδηγεί σε ελλείψεις όπως αργές ή εξασθενημένες κινήσεις, απώλεια μυϊκής δύναμης και έλλειψη ενέργειας. Δώστε στο σώμα σας την ώθηση που χρειάζεται αντικαθιστώντας τις γλυκές και λιπαρές τροφές του χειμώνα με πιο υγιεινές εναλλακτικές. Μια καλή ισορροπία άπαχης πρωτεΐνης, φρούτων και λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως και κατάλληλων βιταμινών και μετάλλων μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά.

Τέλος, μοιραστείτε αυτά τα συναισθήματα με τους κοντινούς σας ανθρώπους. Συζητήστε τις ανησυχίες σας και ζητήστε βοήθεια και υποστήριξη.

*Αν παρ’ όλα αυτά τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από μερικές εβδομάδες, ζητήστε απαραίτητα τη συμβολή ειδικού.