Deepseek vs OpenAI: η αθέατη πλευρά της «μάχης» της τεχνητής νοημοσύνης

Πόσο αξιόπιστο είναι το AI μοντέλο της κινεζικής DeepSeek σε σύγκριση με το αντίστοιχο της OpenAI αλλά και των υπόλοιπων μεγάλων τεχνολογικών κολοσσών; Και τελικά η κινεζική εταιρεία μήπως «έκοψε» δρόμο προκειμένου να μειώσει το κόστος ανάπτυξης του δικού της μοντέλου και να δημιουργήσει πανικό στη Silicon Valley;

Αυτά τα δύο ερωτήματα απασχολούν εκτενώς τις τελευταίες ημέρες την παγκόσμια τεχνολογική κοινότητα καθώς άπαντες προσπαθούν να κατανοήσουν αν η DeepSeek μπορεί τελικώς να αλλάξει -ή όχι- τα δεδομένα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και ειδικά του αποκαλούμενου GenAI. Και κυρίως αν η διαφαινόμενη «ηγεμονία» των αμερικανικών εταιρειών μπορεί να αμφισβητηθεί.

Όσον αφορά το πόσο καλό είναι το DeepSeek R1, το ΑΙ μοντέλο που ανέπτυξε η κινεζική εταιρεία με κόστος σημαντικό μικρότερο από το αντίστοιχο της OpenAI ή το Google Gemini, οι μέχρι τώρα δοκιμές που έχουν γίνει καταλήγουν ότι τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά αλλά ακόμη υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Σε γενικές γραμμές, η εκτίμηση είναι πως το DeepSeek R1 παράγει υψηλού επιπέδου αποτελέσματα αλλά υπάρχουν ελλείψεις, ενώ το γεγονός ότι μία κινεζική εταιρεία δεν έχει πλήρη ελευθερία να απαντά σε ορισμένα πολιτικής φύσεως ζητήματα έχει δημιουργήσει αρκετές αμφιβολίες.

Από την άλλη πλευρά, το DeepSeek R1 έχει εξαιρετικά χαμηλό κόστος και μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει την πλήρη έκδοση του χωρίς να πληρώνει κάποια συνδρομή όπως συμβαίνει με το ChatGPT. Κάτι που αποτελεί και τη μεγαλύτερη απειλή για τα επιχειρηματικά μοντέλα εταιρειών όπως είναι η OpenAI συν, φυσικά, την «κατάρρευση» της άποψης ότι απαιτούνται επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων. Και δεν είναι τυχαίο ότι η OpenAI ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει μία δωρεάν έκδοση της δικής της πρότασης.

Η νέα «διαμάχη»

Όσον αφορά το θέμα του κόστους ανάπτυξης, μία άλλη «διαμάχη» δείχνει να βρίσκεται σε εξέλιξη. Και αφορά το κατά πόσον η κινεζική εταιρεία χρησιμοποίησε τα μοντέλα της OpenAI χωρίς να έχει τη σχετική άδεια και χωρίς, προφανώς, να πληρώσει για αυτή τη χρήση.

Το θέμα προέκυψε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας μέσω δημοσιευμάτων, τα οποία δεν διέψευσε η OpenAI αλλά ούτε και η Microsoft. Η τελευταία είναι εκ των μεγαλύτερων επενδυτών της OpenAI και οι μηχανικοί των δύο εταιρειών φέρεται να έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συνάδελφοι τους στην DeepSeek χρησιμοποίησαν εκτενώς τα μοντέλα της πρώτης προκειμένου να αναπτύξουν το R1. Σημειωτέον πως ουδείς μιλά για «κλοπή» αλλά για παραβίαση των όρων χρήσης για τη διασύνδεση -μέσω των αποκαλούμενων APIs- μίας εφαρμογής με τις ΑΙ πλατφόρμες της OpenAI.

Αν και το συγκεκριμένο ζήτημα θα μπορούσε να καταλήξει και στα δικαστήρια, το σημαντικότερο θέμα είναι πως αν ισχύει καταρρίπτεται η εικόνα ότι η DeepSeek ανέπτυξε το δικό της μοντέλο με τόσο λίγα κεφάλαια. Πολύ απλά, επειδή πρακτικά «έκοψε» δρόμο όσον αφορά στην ανάπτυξη του δικού της μοντέλου.

Από την άλλη πλευρά, ουκ ολίγοι αναλυτές της αγοράς των ψηφιακών τεχνολογιών υποστηρίζουν πως στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης οι αλληλοκατηγορίες για παράνομη χρήση δεδομένων και μοντέλων είναι ουκ ολίγες. Πολλοί επισημαίνουν ότι η OpenAI χρησιμοποίησε τα δεδομένα όλων μας που υπάρχουν στο Διαδίκτυο προκειμένου να «εκπαιδεύσει» το μοντέλο της χωρίς, φυσικά να πάρει κάποια σχετική άδεια. Και υπάρχουν εν εξελίξει ουκ ολίγες νομικές υποθέσεις με την OpenAI να καλείται να συμβιβαστεί με πολλές επιχειρήσεις, κυρίως μεγάλους ομίλους μέσων ενημέρωσης, τα δεδομένα των οποίων χρησιμοποίησε για να εκπαιδεύσει τα μοντέλα της.

Όλα δείχνουν ότι είμαστε στην αρχή μίας εποχής όπου θα υπάρξουν ουκ ολίγες συγκρούσεις μεταξύ των μεγάλων «παικτών». Με τη νέα παράμετρο να είναι η δυναμική είσοδος της Κίνας, οι εταιρείες από την οποία δεν δείχνουν διατεθειμένες να αφήσουν τους κολοσσούς από τις ΗΠΑ να έχουν τον πλήρη έλεγχο του πως θα αξιοποιούμε τις προηγμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης.