Διατροφή: Ποια τρόφιμα είναι αληθινό ελιξίριο μακροζωίας
Οι πρωτεΐνες παίζουν ρόλο-κλειδί στη μακροζωία, αλλά ακόμα σημαντικότερη είναι η πηγή προέλευσής τους, σύμφωνα με μία νέα μεγάλη ανάλυση.
Αν θέλετε να ζήσετε πολλά και καλά χρόνια, φροντίστε να τρώτε τις σωστές πρωτεΐνες. Νέα μελέτη αποκαλύπτει πως όσοι καταναλώνουν κυρίως φυτικής προελεύσεως πρωτεΐνες (π.χ. από τα όσπρια) έχουν σημαντικό πλεονέκτημα στην επιβίωση έναντι όσων τρώνε πολλές ζωικές (π.χ. από το κρέας).
«Τα ευρήματα αυτά έχουν μεγάλη σημασία για την δημόσια υγεία. Η πρόσληψη φυτικών πρωτεϊνών μπορεί να αυξηθεί σχετικά εύκολα με την αντικατάσταση των ζωικών. Η αντικατάσταση αυτή μπορεί να έχει σημαντικό όφελος στη μακροζωία», γράφουν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση BMJ.
Είναι καλά τεκμηριωμένο πως η κατανάλωση άφθονων φυτικής προελεύσεως τροφίμων ωφελεί σημαντικά την υγεία. Η μεσογειακή διατροφή, λ.χ., έχει συσχετισθεί με μειωμένο κίνδυνο:
- Διαβήτη
- Καρδιοπάθειας
- Εγκεφαλικού
- Καρκίνου
Αντίθετα, τα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, ιδίως το κρέας και τα προϊόντα του, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο πολλών ασθενειών. Ωστόσο είναι αντιφατικά τα ευρήματα για τη συσχέτιση των διαφορετικών τύπων πρωτεϊνών με την μακροζωία.
Η νέα μελέτη
Γι’ αυτό τον λόγο, επιστήμονες από το Ιράν και τις ΗΠΑ εξέτασαν συνδυαστικά τα ευρήματα 32 προγενέστερων μελετών. Οι μελέτες εκείνες είχαν εξετάσει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθεια, καρκίνο και κάθε άλλη αιτία. Συνολικά είχαν συμμετάσχει σε αυτές 715.128 εθελοντές, ηλικίας άνω των 19 ετών. Οι επιστήμονες τους είχαν παρακολουθήσει επί έως 32 χρόνια.
Στο μεσοδιάστημα, λίγο περισσότεροι από 113.000 έχασαν τη ζωή τους. Οι σχεδόν 16.500 πέθαναν από καρδιαγγειακή νόσο και οι 22.300 από καρκίνο.
Αναλύοντας τη διατροφή τους οι ερευνητές της παρούσας μελέτης διαπίστωσαν ότι οι φυτικές πρωτεΐνες σχετίζονται:
- Με μείωση κατά 8% του κινδύνου θανάτου από κάθε αιτία
- Με μείωση κατά 12% του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια
Επιπλέον, ο κίνδυνος θανάτου από κάθε αιτία μειωνόταν κατά 5% με κάθε πρόσθετη αύξηση κατά 3% στις ημερήσιες θερμίδες που προέρχονταν από φυτικές πρωτεΐνες. Αντιθέτως, οι ζωικές πρωτεΐνες δεν φάνηκε να συσχετίζονται με τη μακροζωία και οι φυτικές δεν φάνηκε να επηρεάζουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Οι πιθανοί μηχανισμοί
Πώς θα μπορούσαν, όμως, οι φυτικές πρωτεΐνες να προσθέσουν χρόνια στη ζωή; «Οι ακριβείς μηχανισμοί δεν είναι επακριβώς γνωστοί», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr Ahmad Esmaillzadeh, καθηγητής Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, στο Ιράν. «Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η υπερκατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών αυξάνει τα επίπεδα μιας ουσίας (λέγεται IGF-1) που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου. Αυτή τη δράση οι φυτικές πρωτεΐνες δεν την έχουν».
Η αυξημένη κατανάλωση φυτικών πρωτεϊνών σχετίζεται επίσης με ευνοϊκές αλλαγές:
- Στην αρτηριακή πίεση
- Στην περίμετρο της μέσης
- Στο σωματικό βάρος
- Στη σύσταση του σώματος
- Στη χοληστερόλη
- Στο σάκχαρο αίματος
Όλες αυτές οι αλλαγές μπορεί να ελαττώσουν τον κίνδυνο αναπτύξεως καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη τύπου 2. Οι ασθένειες αυτές αποτελούν κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως και ιδιαιτέρως στη Δύση.
Άφθονες φυτικές πρωτεΐνες περιέχουν πολλά τρόφιμα. Μερικά από αυτά είναι:
- Τα όσπρια (όπως τα φασόλια, οι φακές, η σόγια)
- Ορισμένα λαχανικά (π.χ. αρακάς, μπρόκολο, μανιτάρια)
- Οι ξηροί καρποί (π.χ. αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια)
- Ορισμένα δημητριακά (π.χ. δημητριακά ολικής αλέσεως, κινόα, κεχρί, ζέα)
- Ορισμένοι σπόροι (π.χ. τσία)