Τα παιδιά, ειδικά στην εφηβεία, ενδέχεται να πουν ψέματα για να προστατεύσουν την ιδιωτικότητά τους και την ελευθερία τους, να καλύψουν τα λάθη τους ή τις παραβιάσεις των κανόνων που έχετε θέσει, ακόμα και για να προστατέψουν κάποιο άλλο άτομο. Η μεγαλύτερη ανησυχία, ωστόσο, κάθε γονέα είναι η ασφάλεια του παιδιού για αυτό και είναι αναγκαίο να γνωρίζετε όλα τα δεδομένα της πραγματικότητας, ώστε να το βοηθήσετε να αντιμετωπίσει οποιουδήποτε είδους πρόβλημα.
Όλοι λέμε ψέματα
Είναι λογικό να προσπαθήσετε να καταλάβετε αν λέει ψέματα, οι ερευνητές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι οι περισσότεροι από εμάς, στην καλύτερη περίπτωση, έχουν 50% πιθανότητες να το αντιληφθούν, ποσοστό το οποίο μειώνεται αν το παιδί είχε χρόνο για να σκεφθεί και να προετοιμάσει καλύτερα το ψέμα του. Αν δώσετε, όμως, προσοχή στην συμπεριφορά του παιδιού σας ενδεχομένως να μπορείτε να αντιληφθείτε ευκολότερα αν αυτό που σας λέει είναι αναληθές.
Ακόμα και αν έχετε τονίσει την σημαντικότητα της ειλικρίνειας όπως και γιατί τα ψέματα λειτουργούν αρνητικά στην καθημερινότητά μας, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι το ψέμα αποτελεί μέρος της φυσιολογικής ανθρώπινης συμπεριφοράς. Οπότε μην σοκαριστείτε αν το παιδί σας πει ψέματα αλλά χρησιμοποιείστε την συμπεριφορά του την δεδομένη στιγμή για να μπορέσετε να κρίνετε μελλοντικές δηλώσεις του στο μέλλον.
Ενδείξεις που «μαρτυρούν» ψέμα
Μία από τις τακτικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι να συζητήσετε σε ήπιους τόνους, ζητώντας ολοένα και περισσότερες λεπτομέρειες, γεγονός που θα το κάνει να σκεφθεί εντονότερα για να σας απαντήσει, με την ένταση να φαίνεται και στις αντιδράσεις του. Έχετε κατά νου ότι οι ενδείξεις ενδέχεται να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, όμως αυτό που μπορεί να σας βοηθήσει είναι η εμπειρία που έχετε με το παιδί αλλά παρατηρήστε με προσοχή τα παρακάτω σημεία:
- Παύσεις: Παρατηρήστε τις παύσεις του παιδιού σας ενώ συζητάτε. Αν δείτε ότι πριν απαντήσει στην ερώτησή σας κάνει μεγάλες παύσεις, τότε πιθανόν να σκέφτεται το ψέμα που θα σας πει. Οι μη φυσικές παύσεις σημαίνουν ότι σκέφτεται εντονότερα για να δώσουν μια απάντηση.
- Επαφή με τα μάτια: Το συγκεκριμένο σημάδι μπορεί να διαφέρει, καθώς ορισμένοι έφηβοι ενδέχεται να μπορούν να διατηρούν την οπτική επαφή μαζί σας ενώ λένε ψέματα. Αντίθετα άλλοι μπορεί να κοιτάζουν κάτω ή πάνω, δεξιά ή αριστερά ακριβώς επειδή ψεύδονται. Τα παιδιά που μπορούν να σας κοιτάζουν στα μάτια ενώ λένε ψέματα, ενδέχεται να «προδοθούν» από το πόσο συχνά τα ανοιγοκλείνουν.
- Βαθιές ανάσες – Ξηρό στόμα: Η αλλαγή στην αναπνοή του όπως και η αποξήρανση του λαιμού ή του στόματος ενδέχεται να είναι σημάδι άγχους που προέρχεται από κάποιο ψέμα. Μπορεί επίσης να υπάρξει και διαφοροποίηση στον τόνο της φωνής.
- Έντονες χειρονομίες: Ορισμένα παιδιά όταν ψεύδονται ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν πιο έντονες, από τις συνηθισμένες, χειρονομίες, δείχνοντας με τα δάχτυλά τους ή κουνώντας νευρικά τα πόδια τους.
- Άγγιγμα σε λαιμό ή χείλη: Από τα πιο κοινές ενδείξεις ότι κάποιος λέει ψέματα είναι το άγγιγμα του λαιμού ή των χειλιών καθώς προστατεύεται έτσι μια ευάλωτη περιοχή και κυριολεκτικά μπλοκάρεται η επικοινωνία.
- Λεπτομέρειες: Αν υποπτεύεστε ότι το παιδί σας λέει ψέματα, ζητήστε του ενώ συζητάτε ολοένα και περισσότερες λεπτομέρειες. Αφήστε λίγο χρόνο να περάσει και ρωτήστε τον ξανά κάποια λεπτομέρεια. Αν δείτε ότι η απάντησή του την δεύτερη φορά διαφοροποιήθηκε, τότε πιθανότατα να σας λέει ψέματα.