Έρευνα: Η ενσωμάτωση των γυναικών και οι διακρίσεις στην αγορά εργασίας

Ο βαθμός ικανοποίησης των γυναικών από τον ρόλο και τις αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν στην εργασία τους έχει γίνει αντικείμενο ερευνών αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι οι γυναίκες που εργάζονται σε οργανισμούς και επιχειρήσεις που τους αρέσουν (είτε εξ αποστάσεως είτε με φυσική παρουσία) είναι 20% πιο χαρούμενες, νιώθουν κατά 20% μεγαλύτερη σιγουριά ότι η εξέλιξή τους αντιμετωπίζεται με ίσους όρους και είναι κατά 23% πιο πιθανό να παραμείνουν στην εργασία τους. 

Για παράδειγμα, από την έρευνα του 2022 «Γυναίκες στην αγορά εργασίας» της McKinsey & Company σε συνεργασία με τον οργανισμό Lean In, προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τον ρόλο των γυναικών στην σύγχρονη αγορά εργασίας. Ένα από τα βασικά ευρήματα της έρευνας ήταν ότι για κάθε 100 άνδρες εργαζομένους που αναβαθμίζονται σε managers, 87 γυναίκες εργαζόμενες παίρνουν, αντίστοιχα, προαγωγή. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των ανδρών εργαζομένων μεγαλώνει όσο αυξάνεται και το επίπεδο εμπειρίας (52% σε junior θέσεις και 74%, πολύ πάνω από το μισό, για θέσεις επιπέδου CEO). Αντίστοιχα, ο αριθμός των γυναικών εργαζομένων μειώνεται όσο ανεβαίνει το επίπεδο εμπειρίας και οι θέσεις ευθύνης (48% σε junior θέσεις και 26% για θέσεις επιπέδου CEO). Παρατηρείται λοιπόν μια δυσκολία για τις γυναίκες εργαζόμενες να αναρριχηθούν ιεραρχικά στις επιχειρήσεις που απασχολούνται σε αντίθεση με τους άνδρες που το καταφέρνουν ευκολότερα.

Παράλληλα, η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών αναλαμβάνει και την μερίδα του λέοντος στις δουλειές του σπιτιού εκτός από τις επαγγελματικές υποχρεώσεις, σε αντίθεση με τους άνδρες που όσο μεγαλώνουν σε ηλικία, η συμμετοχή τους στις δουλειές του σπιτιού μειώνεται. Η ίδια έρευνα έδειξε ότι η συμβολή του άνδρα στις δουλειές του σπιτιού μειώνεται από 30% σε 13% με την πάροδο του χρόνου ενώ για τις γυναίκες η μείωση είναι πολύ μικρότερη, από 58% σε 52%.

Στο ίδιο πλαίσιο, οι προκαταλήψεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες (ανεξαρτήτου εθνικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ηλικίας) στην εργασία τους, έχουν γίνει επίσης αντικείμενο μελετών. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 26% των γυναικών (και το 38% των μαύρων γυναικών) έχουν θεωρηθεί λανθασμένα ως junior στελέχη στον χώρο εργασίας τους ενώ το 39% των γυναικών και το 55% των μαύρων γυναικών δήλωσαν ότι έχουν αμφισβητηθεί πολλές φορές η επαγγελματική τους κρίση. Τα αντίστοιχα ποσοστά στους άντρες είναι 13% και 28%.

Η ευέλικτη εργασία έχει αποφέρει πολλά οφέλη στις γυναίκες εργαζόμενες καθώς όπως αποδεικνύεται, οι περισσότερες προτιμούν την υβριδική ή την εξ αποστάσεως εργασία, όταν τους δίνεται η ευκαιρία να επιλέξουν, ενώ είναι και πιο πιθανό να παραμείνουν στην εργασία τους αν εργάζονται με υβριδικό μοντέλο. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα της έρευνας Global Workforce of the Future του Ομίλου Adecco που έδειξαν ότι η ευελιξία είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στην παραμονή των εργαζομένων στην εργασία τους.

Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέγουν οι υπεύθυνοι Ανθρώπινου Δυναμικού των εταιρειών, οι managers θα πρέπει να δώσουν 60% περισσότερη έμφαση στην επαγγελματική εξέλιξη, 78% περισσότερη σημασία στην φροντίδα της ευεξίας των εργαζομένων και 80% περισσότερη προσπάθεια να προωθήσουν την συμπερίληψη στον χώρο εργασίας. Παρ’ όλ’ αυτά, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι δηλώνουν ότι για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι χρειάζεται ακόμα περισσότερη προσπάθεια. Συγκεκριμένα, μόνο το 43% των εργαζομένων υποστήριξαν ότι ο προϊστάμενός τους μεριμνά για την επαγγελματική τους εξέλιξη, το 50% δήλωσαν ότι ο προϊστάμενός τους αναγνωρίζει τη δουλειά τους ενώ μόνο το 60% δήλωσε ότι ο ανώτερος τους, τους παρέχει χρήσιμο feedback. Την ίδια στιγμή, οι ίδιες οι εταιρείες ιεραρχούν πολύ υψηλότερα την απόδοση και τα αποτελέσματα που φέρνει ο κάθε εργαζόμενος (93%) παρά ανθρώπινους παράγοντες όπως το ηθικό, η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη (25%-43%). Σε αυτό το πλαίσιο, οι γυναίκες εργαζόμενες, που παραδοσιακά εστιάζουν κυρίως στις «ήπιες δεξιότητες» (soft skills) θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη των επιχειρηματικών και οικονομικών τους δεξιοτήτων και στο πως αυτές βοηθούν την επιχείρηση να επιτύχει τους στόχους της.

Πολλές μελέτες που σκιαγραφούν τον κόσμο της απασχόλησης, αναδεικνύουν τα προβλήματα και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην αγορά εργασίας και τα σημαντικότερα εμπόδια στην πρόοδο της σταδιοδρομίας τους σε σχέση με τους άνδρες. Ταυτόχρονα, επισημαίνουν ότι ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, η παραμέληση της ευημερίας και η έλλειψη επαγγελματικής εξέλιξης είναι οι κύριοι παράγοντες που ωθούν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους, και κυρίως τις γυναίκες εργαζόμενες. Η άμβλυνση του προβλήματος της μεροληπτικής αντιμετώπισης των γυναικών στην εργασία προϋποθέτει και την ταυτόχρονη αντιμετώπιση των διακρίσεων αυτών και στην κοινωνία. Συμπερασματικά, για να γεφυρωθεί το χάσμα των δυο φύλων στην απασχόληση, θα πρέπει να αλλάξουν οι συνθήκες απέναντι στις γυναίκες εργαζόμενες, ειδικότερα όσον αφορά τις δυνατότητες ανέλιξης στα υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια και την ανάληψη θέσεων ευθύνης.