Φύσημα στην καρδιά: Τι είναι, συμπτώματα, αίτια και παράγοντες κινδύνου

Το φύσημα στην καρδιά μπορεί να υπάρχει από τη γέννηση ακόμα (συγγενές) ή να αναπτυχθεί αργότερα στη ζωή.

Μπορεί να είναι αβλαβές (αθώο) ή μη φυσιολογικό. Ένα αθώο καρδιακό φύσημα δεν είναι σημάδι καρδιακής νόσου και δεν απαιτεί θεραπεία. Τα μη φυσιολογικά καρδιακά φυσήματα απαιτούν τακτική παρακολούθηση, για να προσδιοριστεί η αιτία. Η θεραπεία στοχεύει σε αυτήν την αιτία.

Φύσημα στην καρδιά: Συμπτώματα

Εάν έχετε ένα αθώο καρδιακό φύσημα, πιθανότατα δεν θα έχετε άλλα σημάδια, ή συμπτώματα.

Ένα μη φυσιολογικό καρδιακό φύσημα μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα συμπτώματα, ανάλογα με την αιτία του:

• Δέρμα που φαίνεται μπλε (κυάνωση), ειδικά στα δάχτυλα και τα χείλη
• Πρήξιμο, ή ξαφνική αύξηση βάρους
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Χρόνιος βήχας
• Διόγκωση ήπατος
• Διόγκωση των φλεβών στον λαιμό
• Στα βρέφη παρατηρείται κακή όρεξη και αδυναμία φυσιολογικής ανάπτυξης
• Έντονη εφίδρωση ακόμα και με μικρή, ή καθόλου δραστηριότητα
• Πόνος στο στήθος
• Ζάλη
• Λιποθυμία

Φύσημα στην καρδιά: Αίτια

Ένα καρδιακό φύσημα μπορεί να συμβεί:

• Καθώς η καρδιά γεμίζει με αίμα (διαστολικό φύσημα)
• Καθώς η καρδιά αδειάζει (συστολικό φύσημα)
• Σε όλη τη διάρκεια του καρδιακού παλμού (συνεχές)

Ένα καρδιακό φύσημα μπορεί να είναι αθώο, ή μη φυσιολογικό.

Αθώο φύσημα στην καρδιά

Ένα άτομο με ένα αθώο φύσημα έχει κανονική καρδιά. Αυτός ο τύπος καρδιακού φυσήματος είναι κοινός σε νεογέννητα και παιδιά.

Ένα αθώο φύσημα μπορεί να συμβεί όταν το αίμα ρέει πιο γρήγορα από το κανονικό στην καρδιά. Οι καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν ταχεία ροή αίματος μέσω της καρδιάς σας, με αποτέλεσμα ένα αθώο καρδιακό φύσημα, περιλαμβάνουν:

• Σωματική δραστηριότητα ή άσκηση
• Εγκυμοσύνη
• Πυρετός
• Ανεπάρκεια υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα να μην μεταφέρεται επαρκές οξυγόνο στους ιστούς του σώματος (αναιμία)
• Υπερβολική έκκριση θυρεοειδικής ορμόνης (υπερθυρεοειδισμός)
• Φάσεις ταχείας ανάπτυξης, όπως η εφηβεία

Τα αθώα καρδιακά φυσήματα μπορεί να εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου ή μπορεί να διαρκέσουν ολόκληρη τη ζωή χωρίς ποτέ να προκαλέσουν περαιτέρω προβλήματα υγείας.

Μη φυσιολογικό φύσημα στην καρδιά

Στους ενήλικες, τα μη φυσιολογικά φυσήματα οφείλονται κατά κανόνα σε επίκτητα προβλήματα της καρδιακής βαλβίδας. Στα παιδιά προκαλούνται συνήθως από δομικά προβλήματα της καρδιάς (συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες).

Τα κοινά συγγενή ελαττώματα που προκαλούν φύσημα στην καρδιά περιλαμβάνουν:

• Τρύπες στην καρδιά: Γνωστά ως διαφραγματικά ελαττώματα, οι τρύπες στην καρδιά μπορεί να είναι, ή να μην είναι σοβαρές, ανάλογα με το μέγεθος της οπής και τη θέση της.
• Καρδιακές παρακάμψεις: Συμβαίνουν όταν υπάρχει ανώμαλη ροή αίματος μεταξύ των καρδιακών θαλάμων ή των αιμοφόρων αγγείων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακό φύσημα.
• Προβλήματα της καρδιακής βαλβίδας από τη γέννηση: Παραδείγματα περιλαμβάνουν βαλβίδες που δεν επιτρέπουν αρκετό αίμα να τις διαπεράσει (στένωση) ή εκείνες που δεν κλείνουν σωστά και παρουσιάζουν διαρροή.

Σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες, οι αιτίες των μη φυσιολογικών καρδιακών φυσημάτων περιλαμβάνουν λοιμώξεις και καταστάσεις που βλάπτουν τις δομές της καρδιάς. Για παράδειγμα:

• Ασβεστοποίηση βαλβίδας: Είναι η σκλήρυνση ή πάχυνση των βαλβίδων (στένωση της μιτροειδούς ή της αορτικής βαλβίδας), που μπορεί να συμβεί καθώς μεγαλώνετε. Οι βαλβίδες μπορεί να στενέψουν, καθιστώντας δυσκολότερη τη ροή του αίματος, με αποτέλεσμα τον ήχο του φυσήματος.
• Ενδοκαρδίτιδα: Αυτή η μόλυνση της εσωτερικής επένδυσης της καρδιάς και των βαλβίδων συμβαίνει συνήθως όταν βακτήρια ή άλλα μικρόβια από άλλο μέρος του σώματος (π.χ. στόμα) εξαπλώνονται στην καρδιά μέσω της κυκλοφορίας του αίματος. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η ενδοκαρδίτιδα μπορεί να βλάψει ή να καταστρέψει τις βαλβίδες της καρδιάς. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν ήδη προβλήματα καρδιακής βαλβίδας.
• Ρευματικός πυρετός: Αν και σπάνιος, ο ρευματικός πυρετός είναι μια σοβαρή πάθηση που μπορεί να εμφανιστεί όταν δεν λαμβάνετε έγκαιρη ή πλήρη θεραπεία για λοίμωξη από στρεπτόκοκκο στον λαιμό. Μπορεί να επηρεάσει μόνιμα τις καρδιακές βαλβίδες και να παρεμποδίσει την κανονική ροή του αίματος μέσω της καρδιάς.

Φύσημα στην καρδιά: Παράγοντες κινδύνου

Έχετε αυξημένο κίνδυνο καρδιακού φυσήματος εάν κάποιος στην οικογένειά σας είχε τέτοιο καρδιακό ελάττωμα.

Πολλές διαφορετικές ιατρικές καταστάσεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών φυσημάτων, όπως:

• Ένας εξασθενημένος καρδιακός μυς (καρδιομυοπάθεια)
• Λοίμωξη του βλεννογόνου της καρδιάς (ενδοκαρδίτιδα)
• Διαταραχές του αίματος που χαρακτηρίζονται από μεγάλο αριθμό ορισμένων λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία ονομάζονται ηωσινόφιλα (υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο)
• Ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Χημικές ουσίες από έναν σπάνιο όγκο στους πνεύμονες ή στο γαστρεντερικό σύστημα που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος (καρκινοειδές σύνδρομο)
• Νόσος της καρδιακής βαλβίδας
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Υψηλή αρτηριακή πίεση στους πνεύμονες (πνευμονική υπέρταση)
• Ιστορικό ρευματικού πυρετού
• Υπερλειτουργικός θυρεοειδής αδένας (υπερθυρεοειδισμός)

Αν έχετε ανεξέλεγκτο διαβήτη, ή αν πάθετε λοίμωξη από ερυθρά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυξάνεται ο κίνδυνος του μωρού σας να αναπτύξει καρδιακά ελαττώματα και καρδιακό φύσημα. Η χρήση ορισμένων φαρμάκων, αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά ελαττώματα σε ένα αναπτυσσόμενο μωρό, κάτι που μπορεί να του φύσημα στην καρδιά.

φωτό: iStock