Η μονή που λειτούργησε ως μαυσωλείο των δεσποτών της Ηπείρου του 13ου αιώνα
Πολύ κοντά στην πόλη της Άρτας, στο χωριό Βλαχέρνα, στην απέναντι όχθη του Αράχθου, συναντάται η επιβλητική Μονή της Παναγίας των Βλαχερνών, που πήρε την ονομασία της από την Παναγία των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολης.
Χτισμένη στις αρχές του 10ου αιώνα, ανακατασκευάστηε στα μέσα περίπου του 13ου αιώνα, ενώ σήμερα από την παλιά μονή σώζεται ακέραιος μόνο ο ναός.
Το τέμπλο του είναι ξύλινο -θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της υστεροβυζαντινής γλυπτικής για την άριστη λάξευσή του και τον πλούτο των θεμάτων που το διακοσμούν- και αντικατέστησε το μαρμάρινο που προϋπήρχε, το οποίο καταστράφηκε επί Τουρκοκρατίας.
Εντύπωση προκαλεί, επίσης, και η τετράγωνη πλάκα με την ανάγλυφη παράσταση του αρχαγγέλου Μιχαήλ, προστάτη των δεσποτών της Άρτας, σε ένα από τα παράθυρα του ναού.
Η μονή είναι χτισμένη απέναντι από το ερειπωμένο, πια, παλάτι των Κομνηνών στο κάστρο, ενώ στους κόλπους της εσωκλείει δύο βασιλικές σαρκοφάγους.
Το βασικό χαρακτηριστικό του ναού, λοιπόν, δεν είναι άλλο από τους δύο τάφους που βρίσκονται στις δυτικές γωνίες του. Στο βόρειο εκ των δύο, και σύμφωνα με την επιγραφή του, λοιπόν, θάφτηκαν οι δύο γιοι του δεσπότη Μιχαήλ Β’ και της βασίλισσας Θεοδώρας, Ιωάννης και Δημήτριος.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα κείμενα στα 11 σωζόμενα μικρά κομμάτια του νότιου τάφου και την παράσταση δικέφαλου αετού στο εσωτερικό του -στοιχείο που αποδεικνύει ότι πρόκειται για βασιλικό τάφο- εικάζεται ότι σε αυτόν ήταν θαμμένος ο ίδιος ο Δεσπότης Μιχαήλ Β’ Δούκας Κομνημός, καθώς ο δικέφαλος αετός αποτελούσε το έμβλημα των δεσποτών της Ηπείρου.