Η πραγματική ιστορία του Antifa κινήματος, από τις μάχες κατά των οπαδών του Χίτλερ μέχρι σήμερα

Και εκεί που όλοι περίμεναν πως ο Τραμπ θα επιχειρούσε να ηρεμήσει τα πνεύματα, έγινε ακριβώς το αντίθετο.

Στην αρχή ακούστηκε ως κάτι… αστείο. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να βγάλει στην παρανομία το Antifa κίνημα. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια συγκεκριμένη οργάνωση, με γραφεία, μέλη κλπ κλπ.

Το συγκεκριμένο παγκόσμιο κίνημα μοιάζει περισσότερο με μια τεράστια πολιτική ομπρέλα κάτω από την οποία ενώνονται οργανώσεις, ομάδες και ατομικότητες που εκτίνονται από τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας μέχρι και την Αναρχία.

Θα μπορούσε κάποιος να πει πως ο Τραμπ είναι τόσο αδαής ή ανόητος που δεν γνωρίζει τι ακριβώς είναι το Antifa κίνημα; Προφανέστατα και όχι. Αυτό θα ήταν μια πολλή ρηχή ανάλυση που σίγουρα θα οδηγούσε σε λάθος μονοπάτια.

Μια απάντηση είναι πως ο πρόεδρος των ΗΠΑ, με τις αμφιλεγόμενες έως ακροδεξιές απόψεις, επιχειρεί ένα ιδεολογικό πογκρόμ κατά πολιτικών αντιπάλων.

Ούτε αυτό, όμως, αρκεί για να στηρίξει κάποιος τον πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ στο κίνημα που έχει τις απαρχές του σχεδόν έναν αιώνα πίσω. Ένα οικοδόμημα που το «έχτισαν» άνθρωποι που πολεμούσαν τον Μουσολίνι και τον Χίτλερ και το συνεχίζουν άνθρωποι που μάχονται έμπρακτα κάθε προσπάθεια αναβίωσης σκοτεινών εποχών για την ανθρωπότητα.

Γιατί ο Τραμπ στοχοποιεί το Antifa κίνημα και γιατί τώρα;

Ο Μαρκ Μπρέι, καθηγητής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Rutgers στο Νιου Τζέρσεϊ και συγγραφέας του βιβλίου «Antifa, εγχειρίδιο προς αντιφασιστική χρήση» (στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων), μιλώντας στους Seattle Times είπε: «Η ριζοσπαστική αριστερά (στις ΗΠΑ) είναι πολλή πολλή μεγαλύτερη από το Antifa κίνημα. Ο αριθμός των ατόμων που συμμετέχουν ενεργά στα επεισόδια που γίνονται, είναι πολύ πολύ μεγαλύτερος από τη ριζοσπαστική αριστερά». Άρα για τον Τραμπ δεν τίθεται θέμα… αριθμητικής απειλής.

Η στοχοποίηση του Antifa κινήματος από τον Τραμπ, όμως, δεν είναι κάτι καινούργιο. Είχε ξεκινήσει ήδη από πέρυσι στα επεισόδια στο Πόρτλαντ. Λίγοι, ωστόσο, το θυμούνται διότι οι περισσότεροι πίστεψαν πως ο αμερικανός πρόεδρος είχε εγκαταλείψει τα σχέδιά του.

Τι είχε γίνει τότε; Στις 17 Αυγούστου και ενώ στο Πόρτλαντ επικρατούσε ένας γενικότερος αναβρασμός, για εβδομάδες, ανάμεσα σε ομάδες antifa και νεοναζί, εκατοντάδες ακροδεξιοί από γκρούπες όπως οι «Proud Boys», «Three Percenters» και «American Guard» παρέλασαν στην πόλη της πολιτείας του Όρεγκον (που, αξίζει να σημειωθεί πως είναι το προπύργιο των Δημοκρατικών στη Δυτική Ακτή), σε μια πρωτόγνωρη για την περιοχή επίδειξη δύναμης.

Σημειώθηκαν μικρής έκτασης επεισόδια, παρενέβη η αστυνομία και νωρίς το βράδυ τελικά η ηρεμία επανήλθε.

Λίγες ώρες μετά, ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ, που όπως ο ίδιος είχε πει μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter, παρακολουθούσε στενά τα όσα συνέβαιναν στο Πόρτλαντ, με δήλωσή του ανέφερε για πρώτη φορά πως «υπάρχουν σοβαρές σκέψεις σχετικά με το ενδεχόμενο να χαρακτηρισθούν ως τρομοκρατική οργάνωση οι Antifa»! Ούτε λέξη για τις ακροδεξιές ομάδες που έδρασαν εκείνη την περίοδο.

Με αυτή του τη δήλωση, γίνεται ξεκάθαρο πως στόχος του Τραμπ δεν είναι η αποκατάσταση της τάξης αλλά η εξουδετέρωση ενός πολιτικού αντιπάλου.

Γιατί όμως στοχοποιεί το Antifa κίνημα;

Μέχρι στιγμής στη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ με τις τρομοκρατικές οργανώσεις υπάρχουν μόνο ομάδες που εδρεύουν στο εξωτερικό όπως ο IRA, οι ακραίες ισλαμιστικές ομάδες ή παλαιότερα η «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη». Ο στόχος ήταν και παραμένει να σταματήσει η χρηματοδότηση προς αυτές τις οργανώσεις καθώς οποιοσδήποτε εντοπιζόταν να τους παρέχει κεφάλαια αντιμετώπιζε από τις ΗΠΑ κατηγορίες με βάση τον αντιτρομοκρατικό νόμο.

Πολλοί αναλυτές, αφήνουν πλέον να εννοηθεί, πως πέρα από το ιδεολογικό κομμάτι ο Τραμπ καλυπτόμενος πίσω από τη «θολούρα» σχετικά με το ποιος και τι είναι Antifa, στοχεύει στη ροή κεφαλαίων προς τους πολιτικούς του αντιπάλους ενόψει των προεδρικών εκλογών του ερχόμενου Νοέμβρη.

Υπάρχουν, βέβαια, και οι φωνές που λένε πως επιχειρεί μια εξίσωση της ακραίας ισλαμικής τρομοκρατίας με τον αντιφασισμό και τη ριζοσπαστική δράση.

Η γέννηση του αντιφασιστικού κινήματος

Από ένα, μάλλον, περίεργο παιχνίδι της μοίρας, τον Ιούνιο που διανύουμε θα συμπληρωθούν 99 ολόκληρα χρόνια από την ημέρα που έπεσε ο πρώτος σπόρος στο χωράφι της δημιουργίας του αντιφασιστικού κινήματος.

Στην πολλή πρώιμη μορφή του, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1921 στη Ρώμη έπειτα από πρωτοβουλία του αναρχικού Argo Secondari ο οποίος ίδρυσε τους «Τολμηρούς του Λαού», την περίφημη «Associazione Nazionale Arditi d’Italia».

Η άνοδος του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος, έφερε την αντίδραση του μεγαλύτερου κομματιού των κομμουνιστικών και αναρχικών οργανώσεων. Η αντίδραση αυτή έφερε και τη σύγκρουση ανάμεσα στις δυο πλευρές. Σε όλη τη διάρκεια του 1920 τα αιματηρά επεισόδια ανάμεσα στους μελανοχίτωνες του Μουσολίνι από τη μία και κομμουνιστών/ αναρχικών από την άλλη ήταν διαδοχικά. Τον Αύγουστο του 1921, ωστόσο, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ιταλίας υπογράφει συνθήκη ειρήνης με τον Μουσολίνι προκειμένου, στο εξής, η αντιπαράθεση να γίνεται σε ιδεολογικό επίπεδο και μόνο χωρίς βιαιότητες. Όσοι δεν επέλεξαν αυτόν τον δρόμο, άρχισαν να ψάχνουν άλλους τρόπους αντίστασης. Τον Ιούνιο του 1921 ο Argo Secondari ίδρυσε την AdP όπου συμμετείχαν σοσιαλιστές, κομμουνιστές και αναρχικοί και η οποία μέσα σε λίγες εβδομάδες έφτασε να έχει 144 δομές (νέες ή παλαιότερες που άνηκαν σε κόμματα και οργανώσεις που συμμετείχαν στο νέο σχήμα) και περισσότερα από 20.000 μέλη.

Η οργάνωση ξεκίνησε με δυο νίκες απέναντι στους μελανοχίτωνες, σε δυο μάχες στο Βιτέρμπο και στη Σαζάνα, όπου έπεσαν νεκροί 20 φασίστες. Δυστυχώς, όμως, η άνοδος του φασιστικού κινήματος του Μουσολίνι δεν μπορούσε να ανακοπεί και μοιραία άρχισε η η αντίστοιχη πτώση των αντιφασιστών της AdP καθώς μέσα σε ένα χρόνο έχασε τη μισή δύναμή της (έφτασε να έχει 50 τομείς και περίπου 6.000 μέλη), ενώ μέχρι τα τέλη του 1922 στην «Associazione Nazionale Arditi d’Italia» είχαν μείνει μόνο οι Αναρχικοί.

Η πραγματική γέννηση του αντιφασιστικού κινήματος με τα ονόματα και τα εμβλήματα που γνωρίζουμε έως σήμερα, ωστόσο, ήρθε λίγα χρόνια αργότερα στη Γερμανία.

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘20 και στις αρχές της αντίστοιχης του ‘30 το Βερολίνο είχε μετατραπεί σε ένα πεδίο μάχης ανάμεσα σε κομουνιστές και μέλη του ναζιστικού κόμματος.

Στη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης» δεν υπήρχε χώρος για ειρηνική επίλυση των ιδεολογικών διαφορών. Σοσιαλιστές και Κομμουνιστές νομιμοποιούν τη βία ενάντια στους οπαδούς του Χίτλερ.

Μέχρι το 1929 τα ηνία στον αντιφασιστικό αγώνα επί Γερμανικού εδάφους είχε η οργάνωση «Roter Frontkämpferbund», ωστόσο, εκείνη τη χρονιά τέθηκε εκτός νόμου εξαιτίας της έντονης παραστρατιωτικής της δράσης.

Η ανάγκη για τη δημιουργία ενός μαζικού αντιφασιστικού κινήματος, ωστόσο, ήταν αδήριτη και όσες και αν ήταν οι πολιτικές διαφορές μεταξύ κομμουνιστών και σοσιαλιστών, δεν άργησε να δημιουργηθεί.

Στις 10 Ιουλίου 1932 στην πρωτεύουσα της «Δημοκρατίας της Βαϊμάρης» πραγματοποιήθηκε το παρθενικό συνέδριο της «Antifaschistische Aktion». Της Αντιφασιστικής Δράσης. Κόμματα, ομάδες, οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα, ενώθηκαν ενάντια στον κοινό εχθρό, τον φασισμό και τον ναζισμό. Το λογότυπο της συμμαχίας, το οποίο μελετήθηκε και σχεδιάστηκε από τους εικαστικούς Max Keilson και Max Gebhard, αμφότεροι μέλη της Association of Revolutionary Visual Artists (η οποία από το 1928 παρήγαγε αφίσες και γραφιστική προπαγάνδα για όλες τις γερμανικές αριστερές οργανώσεις), παραμένει μέχρι και σήμερα σήμα κατατεθέν κάθε αντιφασιστικής κινητοποίησης.

Κανείς δεν ξέρει πόσα μέλη είχε σε εκείνη την πρώτη φάση καθώς για λόγους ασφαλείας, κυρίως, αποφασίστηκε να μην καταγράφονται και να μην έχουν κάρτες μέλους όσοι συμμετέχουν.

Ο σταλινικός ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, Ernst Thalmann, θεωρείται ο πατέρας όλης αυτής της προσπάθειας.

Δυστυχώς, ωστόσο, μικροπολιτικές σκοπιμότητες ανάμεσα σε κομμουνιστές και σοσιαλιστές αλλά και η έλλειψη αντίληψης απέναντι στον κοινό εχθρό που ακόνιζε τα νύχια του και ετοιμαζόταν να αρπάξει την εξουσία, έφεραν σε σύντομο χρονικό διάστημα τη διάλυση της οργάνωσης.

Η κληρονομιά, ωστόσο, της «Antifaschistische Aktion» αρκούσε για να συνεχιστεί η μάχη κατά του φασισμού κατά τη διάρκεια ή και μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δημιουργήθηκαν, μάλιστα, και μικρές antifa ομάδες που είχαν το παρατσούκλι «λυκάνθρωποι» και οι οποίες είχαν σαν βασικό στόχο τους τον εντοπισμό και την εξόντωση ναζί αξιωματικών που είχαν διαπράξει εγκλήματα πολέμου.

Η «Antifaschistische Aktion» άρχισε να σβήνει στις αρχές της δεκαετίας του ‘50.

To Antifa κίνημα σήμερα και η Ελλάδα

Από τότε και για περίπου 25 χρόνια οι Antifa ομάδες κινούνταν κάπου μεταξύ ανυπαρξίας και γραφικότητας. Όλα αρχίζουν να αλλάζουν, όμως, από τα τέλη της δεκαετίας του 70 και με έναν μάλλον… παράδοξο τρόπο.

Διάφορες νεοναζιστικές οργανώσεις, θέλοντας να βγουν από τα υπόγεια και να πλησιάσουν νέους ανθρώπους στοχεύουν τη μουσική και τα γήπεδα. Φτιάχνουν μικρούς πυρήνες και αρχίζουν την προπαγάνδα τους.

Προσπαθούν να εισχωρήσουν και στην πανκ μουσική. Το συγκεκριμένο είδος, ωστόσο, αποτέλεσε και ένα κοινωνικό κίνημα με σαφή αντιεξουσιαστικά χαρακτηριστικά οπότε η αντίδραση ήταν άμεση. Πολλά συγκροτήματα όπως οι Sex Pistols, Crass, Conflict, Discharge και βέβαια οι Dead Kennedys (χαρακτηριστικό το τραγούδι «Nazi Punks, Fuck Off» που κυκλοφόρησε το 1981) κηρύττουν τον πόλεμο στους νεοναζί.

Αντλώντας επιρροή από τις αντιφασιστικές ομάδες της προπολεμικής Γερμανίας, ένα νέου τύπου κίνημα με το όνομα «Anti-Fascist Action», δημιουργείται στις αρχές του ‘80 στο Ηνωμένο Βασίλειο με σκοπό το… κυνήγι των μελών του «National Front» και του «British Movement». Όπου υπήρχαν συγκεντρώσεις ακροδεξιών και νεοναζί, εκεί βρίσκονταν και οι Antifa και τους διέλυαν τα σχέδια.

Πλέον, ο πόλεμος ξεφεύγει, από τα στενά όρια του πανκ και της Βρετανίας και εξαπλώνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού με μια από τις πρώτες δυνατές Antifa ομάδες να δημιουργούνται στη Μινεάπολη και στη Νέα Υόρκη.

Για να φτάσουμε στο σήμερα, ωστόσο, θα χρειαστεί και πάλι η παρέμβαση των γερμανών αντιφασιστών οι οποίοι στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 υιοθετούν το όνομα και το σύμβολο της προπολεμικής «Antifaschistische Aktion» και «χαρίζουν» στον κόσμο του αντιφασισμού ένα παγκόσμιο κίνημα.

Από τότε μέχρι και σήμερα, βεβαία, antifa κίνημα υπάρχει και στην Ελλάδα και μάλιστα πολύ δυνατό το οποίο ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο με την άνοδο της Χρυσής Αυγής και τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Τότε ήταν που σχεδόν σε κάθε πόλη της χώρας δημιουργήθηκαν αντιφασιστικοί συντονισμοί.

Όπως γίνεται παντού στον κόσμο έτσι και εδώ δεν υπάρχει κάποια κεντρική οργάνωση. Πολλές ετερόκλητες ομάδες, χωρίς ιεραρχική δομή, με αντιρατσιστικά, αντισεξιστικά και αντικαπιταλιστικά προτάγματα, δρουν κυρίως σε επίπεδο γειτονιάς («support your local Antifa», είναι το χαρακτηριστικό σύνθημα) με στόχο να κάνουν δύσκολη τη ζωή των νεοναζιστικών ομάδων, να πραγματοποιούν αντισυγκεντρώσεις και γενικά να μην αφήνουν χώρο δράσης στους αντιπάλους τους. Αυτό αφορά και τους δρόμους αλλά και τις κερκίδες των γηπέδων όπου πολλές φορές έχουν αναρτηθεί πανό με αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό περιεχόμενο.

Ομάδες Antifa θα συναντήσει κανείς στην εγχώρια Αριστερά (κυρίως την εξωκοινοβουλευτική) και βέβαια στον αναρχικό χώρο όπου κυριαρχεί ο λεγόμενος μαχητικός αντιφασισμός που ουσιαστικά σημαίνει πως η αντιμετώπιση του εχθρού γίνεται με την απαραίτητη, σε αυτές τις περιπτώσεις… πολυμορφία.