Κορωνοϊός-Εμβόλιο: Δημοσιεύτηκε η πρώτη μεγάλη μελέτη – Τι έδειξε

Ελπίδες ότι ο κορονοϊός Covid-19 μπορεί όντως να αντιμετωπιστεί με εμβολιασμό δημιουργούν τα αποτελέσματα της πρώτης μεγάλης μελέτης με ένα από τα πειραματικά εμβόλια που δοκιμάζονται σε όλο τον κόσμο.

Η μελέτη αφορά ένα εμβόλιο που αναπτύσσεται στην Κίνα και χορηγήθηκε σε περισσότερους από 100 εθελοντές. Είναι η πρώτη μελέτη για εμβόλιο που δημοσιεύεται σε έγκυρο ιατρικό περιοδικό. Αυτό είναι σημαντικό διότι σημαίνει ότι ο σχεδιασμός και τα ευρήματά της έχουν αξιολογηθεί από ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών.

Την περασμένη εβδομάδα, η παρασκευάστρια εταιρεία ενός άλλου εμβολίου είχε ανακοινώσει τα αποτελέσματα και της δικής της προσπάθειας. Ωστόσο αυτά αφορούσαν 8 εθελοντές και δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμα σε ιατρικό περιοδικό.

Στη νέα μελέτη αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια του κινέζικου εμβολίου σε 108 εθελοντές. Το εμβόλιο προκάλεσε παραγωγή αντισωμάτων στο 50-75% από αυτούς, αναλόγως με τη δόση που έλαβαν, γράφουν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet.

Επιπλέον, το εμβόλιο φάνηκε να είναι γενικώς ασφαλές στις χαμηλότερες δόσεις. Είχε βέβαια ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά αυτές δεν ήταν σοβαρές.

Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιεύονται σε μία στιγμή που πλησιάζει τις 340.000 ο αριθμός των θυμάτων της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Ο κορωνοϊός έχει επίσης ανιχνευθεί σε περισσότερους από 5,3 εκατομμύρια ανθρώπους.

«Τα ευρήματα αυτά αποτελούν ορόσημο στην μάχη εναντίον του νέου ιού», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr Wei Chen, καθηγητής στο Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας του Πεκίνου. «Ωστόσο πρέπει να ερμηνευθούν με προσοχή. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην ανάπτυξη ενός εμβολίου για τη λοίμωξη, που προκαλεί ο κορωνοϊός, είναι πρωτόγνωρες. Το γεγονός ότι το εμβόλιο προκαλεί αντίδραση του ανοσοποιητικού, δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα προστατεύει και από τον κορωνοϊό».

Αδρανοποιημένος ιός κρυολογήματος

Το εμβόλιο χρησιμοποιεί έναν εξασθενημένο αδενοϊό ως «όχημα», για να «μεταφέρει» με ασφάλεια θραύσματα του γενετικού υλικού του κορωνοϊού στα ανθρώπινα κύτταρα. Ο αδενοϊός είναι ένας από τους ιούς που προκαλεί κοινό κρυολόγημα (αυτό που κοινώς αποκαλούμε «ίωση»).

Όταν το γενετικό υλικό του κορωνοϊού μπει στα κύτταρα, αυτά αντιδρούν και παράγουν μία πρωτεΐνη. Την πρωτεΐνη αυτή αντιλαμβάνεται το ανοσοποιητικό και παράγει αντισώματα για να την καταστρέψει. Με αυτό τον τρόπο «εκπαιδεύεται» να αναγνωρίζει τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη.

Αν στο μέλλον το εμβολιασμένο άτομο έρθει σε επαφή με τον αληθινό κορωνοϊό, ο οργανισμός του πάλι θα παραγάγει την πρωτεΐνη. Το ανοσοποιητικό του όμως θα την «θυμηθεί» και θα επιτεθεί αμέσως στον ιό. Η ελπίδα είναι ότι αυτή η επίθεση, θα τον εξουδετερώσει.

Η αποτελεσματικότητα

Όπως εξηγούν οι ερευνητές στο άρθρο τους, η μελέτη τους άρχισε στις 16 Μαρτίου. Οι 108 εθελοντές που εντάχθηκαν σε αυτήν είχαν ηλικία 18-60 ετών (διάμεση ηλικία: 36,3 έτη). Το 51% ήσαν άνδρες. Οι ερευνητές τους χώρισαν σε τρεις ομάδες. Οι 36 από αυτούς έλαβαν χαμηλή δόση του ερευνητικού (πειραματικού) εμβολίου. Άλλοι 36 έλαβαν μεσαία δόση και οι υπόλοιποι υψηλή.

Οι μισοί απ’ όσους έλαβαν την χαμηλή ή την μεσαία δόση ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα (neutralizing antibodies) εναντίον του κορωνοϊού. Το ίδιο και το 75% όσων έλαβαν την υψηλή δόση του εμβολίου. Τα αντισώματα αυτά μπορεί να προστατεύσουν τον οργανισμό όταν του επιτεθεί ο κορωνοϊός Covid-19.

Επιπλέον, σχεδόν όλοι οι εθελοντές είχαν τετραπλασιασμό των δεσμευτικών (συνδετικών) αντισωμάτων τους (binding antibodies). Αυτού του είδους τα αντισώματα μπορεί να ενωθούν με τον κορωνοϊό, αλλά δεν του επιτίθενται κατ’ ανάγκη.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες

Μέσα στο πρώτο 24ωρο από τον εμβολιασμό, η πλειονότητα των εθελοντών είχαν εκδηλώσει τουλάχιστον μία ανεπιθύμητη ενέργεια στο εμβόλιο. Η πιο συχνή ήταν πόνος στο σημείο της έγχυσης (αναφέρθηκε από 58 εθελοντές). Υπήρχαν επίσης γενικευμένες αντιδράσεις, όπως:

• Πυρετός (46% των εθελοντών)
• Κόπωση (44%)
• Πονοκέφαλος (39%)
• Μυαλγία (πόνος στους μυς, 17% των εθελοντών)

Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήσαν ήπιας έως μέτριας βαρύτητας. Όπως προαναφέρθηκε εκδηλώθηκαν μέσα σε 24 ώρες και διήρκησαν έως 48 ώρες. Στη διάρκεια των 28 ημερών που διήρκησε η παρακολούθηση των εθελοντών, κανένας δεν εκδήλωσε σοβαρή παρενέργεια.

Η μελέτη αυτή ήταν Φάσης Ι, δηλαδή το πρώτο στάδιο των κλινικών δοκιμών. Οι ερευνητές έχουν αρχίσει τώρα τη Φάση ΙΙ, στην οποία θα συμμετάσχουν 500 υγιείς εθελοντές. Οι 250 έχουν λάβει ή ήδη έχουν λάβει την μέτρια δόση του εμβολίου. Οι οι υπόλοιποι θα λάβουν την χαμηλή δόση ή ένα εικονικό εμβόλιο (placebo).

Τόσο η Φάση Ι όσο και η Φάση ΙΙ των δοκιμών του συγκεκριμένου εμβολίου διεξάγονται στην πόλη Ουχάν (Wuhan) της Κίνας. Το Ουχάν είναι το επίκεντρο της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός.