Νέα θεραπεία για την αντιμετώπιση μεταστατικών συμπαγών όγκων

Η λαροτρεκτινίμπη, ως ογκολογική θεραπεία ακριβείας, εγκρίθηκε για τη θεραπεία ενηλίκων και παιδιών με τοπικά προχωρημένους ή μεταστατικούς συμπαγείς όγκους που φέρουν τη σπάνια γονιδιωματική αλλοίωση, που ονομάζεται σύντηξη γονιδίων NTRK. Η λαροτρεκτινίμπη, η οποία σχεδιάστηκε αποκλειστικά για τη θεραπεία του καρκίνου με γονιδιακή σύντηξη TRK, είναι η πρώτη θεραπεία στην Ευρώπη με ένδειξη ανεξάρτητου ιστολογικού τύπου του πρωτοπαθούς όγκου.

Η ανακοίνωση της εταιρείας

Η Bayer AG ανακοίνωσε ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ενέκρινε την κυκλοφορία της θεραπείας ακριβείας λαροτρεκτινίμπη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Το φάρμακο ενδείκνυται για τη θεραπεία ενηλίκων και παιδιατρικών ασθενών με συμπαγείς όγκους που παρουσιάζουν σύντηξη γονιδίων νευροτροφικών υποδοχέων τυροσίνης κινάσης (NTRK), οι οποίοι είναι είτε τοπικά προχωρημένοι, είτε μεταστατικοί ή όπου η χειρουργική εκτομή είναι πιθανό να οδηγήσει σε σοβαρή νοσηρότητα, και οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν εγκεκριμένες επιλογές θεραπείας. Η λαροτρεκτινίμπη, ο πρώτος στην κατηγορία αναστολέας TRK που χορηγείται αποκλειστικά για τη θεραπεία όγκων που έχουν σύντηξη γονιδίων NTRK, είναι η πρώτη θεραπεία στην ΕΕ που λαμβάνει ένδειξη ανεξάρτητου ιστολογικού τύπου του πρωτοπαθούς όγκου. Η λαροτρεκτινίμπη έχει δείξει υψηλά ποσοστά ανταπόκρισης και αποτελέσματα που διαρκούν σε ενήλικες και παιδιά με καρκίνο που φέρει γονιδιακή σύντηξη TRK, συμπεριλαμβανομένων των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ). Έχει ήδη εγκριθεί στις ΗΠΑ, τη Βραζιλία και τον Καναδά.

«Με αυτή την πρώτη έγκριση θεραπείας ανεξάρτητου ιστολογικού τύπου του πρωτοπαθούς όγκου στην ΕΕ, οι γιατροί στην Ευρώπη έχουν τώρα την επιλογή να αντικαταστήσουν λιγότερο εξατομικευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις με μια ογκολογική θεραπεία ακριβείας, αποκλειστικά σχεδιασμένη για τη θεραπεία όγκων που έχουν σύντηξη NTRK γονιδίων, η οποία εμφανίζεται σε ποικίλες συχνότητες σε διάφορους τύπους όγκων, τόσο σε παιδιά, όσο και σε ενήλικες», δήλωσε ο καθηγητής Jesus Garcia-Foncillas, Διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Καρκίνου και του Τμήματος Ογκολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Fundacion Jimenez Diaz και Καθηγητής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, Διευθυντής του Τμήματος Μεταγραφικής Ογκολογίας στο Ινστιτούτο Υγείας FJD-UAM και Συντονιστής του Ολοκληρωμένου Προγράμματος για τον Καρκίνο τεσσάρων Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων στη Μαδρίτη. «Οι υπάρχουσες θεραπείες που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία ασθενών με καρκίνο που φέρει γονιδιακή σύντηξη TRK οι επιλογές χημειοθεραπείας ή ανοσο-ογκολογίας έχουν δείξει περιορισμένη αποτελεσματικότητα και μπορεί να έχουν σημαντικές παρενέργειες. Με τη λαροτρεκτινίμπη, είδαμε ταχεία ανταπόκριση και υψηλή αποτελεσματικότητα που διαρκεί, που συνοδεύονται από ένα αναμενόμενο και διαχειρίσιμο προφίλ ασφάλειας, σε ασθενείς με που φέρει γονιδιακή σύντηξη TRK, ανεξάρτητα από την ηλικία του ασθενούς ή από το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο όγκος».

Σε ποια επιστημονικά δεδομένα στηρίχθηκε η έγκριση

Η έγκριση της λαροτρεκτινίμπης από τον EMA βασίστηκε σε συγκεντρωτικά δεδομένα κλινικών δοκιμών 102 ασθενών (93 ασθενείς από τον πληθυσμό πρωτογενούς ανάλυσης και 9 επιπλέον ασθενείς με πρωτοπαθείς όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος) κατά τη διάρκεια της μελέτης Φάσης Ι των ενηλίκων ασθενών, της μελέτης NAVIGATE (μελέτη Φάσης II) σε ενήλικες και εφήβους και της παιδιατρικής μελέτης SCOUT (Μελέτη Φάσης Ι / ΙΙ). Τα αποτελέσματα στον πληθυσμό πρωτογενούς ανάλυσης (n = 93) δεικνύουν συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης (ORR) 72% που περιλαμβάνει 16% πλήρεις ανταποκρίσεις (CR) και 55% μερικές ανταποκρίσεις (PR). Σε μια πρόσθετη ανάλυση που περιλάμβανε ασθενείς με πρωτοπαθείς όγκους στο ΚΝΣ, το ORR ήταν 67% συμπεριλαμβανομένων 15% CR και 51% PR. Κατά τη χρονική στιγμή της συγκεντρωτικής ανάλυσης (n = 102), δεν είχε πραγματοποιηθεί ούτε η μέση διάρκεια της ανταπόκρισης ούτε η μέση επιβίωση χωρίς εξέλιξη. Οι ανταποκρίσεις κυμαίνονταν από επιπλέον 1,6 έως 38,7 μήνες και το 75% των ανταποκρινόμενων ασθενών είχε διάρκεια ανταπόκρισης 12 μηνών ή και περισσότερο. Σε ένα χρόνο μετά την έναρξη της θεραπείας, 88% των ασθενών από τον πληθυσμό πρωτογενούς ανάλυσης (n = 93) ήταν εν ζωή. Η ασφάλεια της λαροτρεκτινίμπης αξιολογήθηκε σε 125 ασθενείς με σύντηξη NTRK γονιδίων. Η λαροτρεκτινίμπη έδειξε ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, με την πλειονότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών (ΑΕ) να είναι βαθμού 1 ή 2. Μόνο το 3% των ασθενών έπρεπε να διακόψει τη θεραπεία ανεπιθύμητων ενεργειών που συνδέονταν με αυτή.

Ο καρκίνος με γονιδιακή σύντηξη TRK είναι σπάνιος συνολικά και δεν επηρεάζει περισσότερο από μερικές χιλιάδες ασθενείς σε ολόκληρη την Ευρώπη ετησίως. Επηρεάζει τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες και παρουσιάζεται με ποικίλες συχνότητες σε διάφορους τύπους όγκων. Ο καρκίνος με γονιδιακή σύντηξη TRK εμφανίζεται όταν ένα γονίδιο ΝΤRΚ συντήκεται με άλλο μη σχετιζόμενο γονίδιο, σχηματίζοντας μια τροποποιημένη πρωτεΐνη TRK. Η αλλοιωμένη πρωτεΐνη, ή η πρωτεΐνη σύντηξης TRK, καθίσταται συστατικά ενεργή ή υπερεκφράζεται, ενεργοποιώντας έναν καταρράκτη αντιδράσεων. Αυτές οι πρωτεΐνες σύντηξης TRK λειτουργούν ως ογκογόνοι παράγοντες που τροφοδοτούν την εξάπλωση και την ανάπτυξη του καρκίνου, ανεξάρτητα από την εστία εμφάνισης στον οργανισμό. Η λαροτρεκτινίμπη, ένας από του στόματος, υψηλά επιλεκτικός αναστολέας της TRK, διερευνήθηκε σε κλινικές δοκιμές σε 29 διαφορετικούς ιστολογικούς τύπους συμπαγών όγκων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα, του θυρεοειδούς, του μελανώματος, των στρωματικών όγκων του γαστρεντερικού σωλήνα, του κόλον, των σαρκωμάτων μαλακών μορίων, του σιελογόνου αδένα και του παιδικού ινοσαρκώματος. Η συγκεκριμένη δραστική ουσία απέδειξε αποτελεσματικότητα σε πρωτοπαθείς όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως επίσης και σε ασθενείς με εγκεφαλικές μεταστάσεις, ανεξάρτητα ηλικίας ή ιστολογίας του όγκου.

«Η έγκριση της λαροτρεκτινίμπης στην ΕΕ, του πρώτου παράγοντα θεραπείας αποκλειστικά σχεδιασμένου για ενήλικες και παιδιά με καρκίνο που φέρει γονιδιακή σύντηξη TRK, αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση του καρκίνου, καθώς αντιμετωπίζει τον ογκογόνο παράγοντα που προκαλεί την εξάπλωση των όγκων και την ανάπτυξη, αντί του σημείου του σώματος από όπου προέρχεται ο όγκος », δήλωσε ο Robert LaCaze, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Τομέα Φαρμάκων της Bayer και Επικεφαλής του Τμήματος Ογκολογίας. «Η αντιμετώπιση του καρκίνου βρίσκεται σήμερα υπό εξέλιξη και καθώς ξεκινά αυτή η νέα εποχή της ογκολογικής θεραπείας ακριβείας, συνεχίζουμε την προσπάθειά μας να παρέχουμε καινοτόμα φάρμακα όπως η λαροτρεκτινίμπη, τα οποία μπορούν να προσφέρουν αξία στους ασθενείς και τους θεράποντες ιατρούς τους σε όλο τον κόσμο».

Η καλύτερη γνώση του γονιδιώματος του όγκου δημιουργεί καλύτερες ογκολογικές θεραπείες

«Καθώς οι ερευνητές μαθαίνουν περισσότερα για το γονιδίωμα του όγκου, οι ογκολογικές θεραπείες ακριβείας που απευθύνονται άμεσα στη γονιδιωματική ανωμαλία που οδηγεί στην αύξηση του όγκου, γίνονται όλο και πιο σημαντικές για τους ασθενείς. Έχουμε τώρα τα εργαλεία για να προχωρήσουμε πέρα από μια γενική προσέγγιση που ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις», δήλωσε η Marcia K. Horn, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ICAN, του Διεθνούς Δικτύου για την Προστασία από τον Καρκίνο. «Καλωσορίζουμε την έγκριση της λαροτρεκτινίμπης για ασθενείς με καρκίνο που φέρει γονιδιακή σύντηξη TRK στην ΕΕ, η οποία υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της εφαρμογής ελέγχων σε μοριακό επίπεδο, με ευρύ φάσμα, που παρέχουν αποτελέσματα υψηλής ποιότητας και ακρίβειας, στην καθημερινή κλινική πρακτική για τον εντοπισμό περισσότερων ασθενών μέσω γενετικών προσεγγίσεων και τελικά για τη βελτίωση της φροντίδας τους».

Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο ειδικά τεστ μπορούν να προσδιορίσουν συντήξεις γονιδίων NTRK ή πρωτεΐνες σύντηξης TRK, τα οποία περιλαμβάνουν το τεστ ανίχνευσης NGS (Νext Generation Sequencing), τον ίη situ ανοσοφθορισμό (FISH), το τεστ ανίχνευσης RT-PCR (Reverse Transcription Polymerase Chain Reaction) και την ανοσοϊστοχημεία (IHC). Το IHC είναι ένα χρήσιμο τεστ ανίχνευσης. Ωστόσο, το IHC ανιχνεύει τόσο την έκφραση της πρωτεΐνης wildtype TRK, όσο και της πρωτεΐνης σύντηξης TRK. Ως εκ τούτου, τα θετικά αποτελέσματα πρέπει να επιβεβαιωθούν με πιο ειδικά τεστ ανίχνευσης, όπως το NGS. Οι ασθενείς που είναι κατάλληλοι για θεραπεία με λαροτρεκτινίμπη θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την παρουσία σύντηξης γονιδίων NTRK στον όγκο τους.

Η λαροτρεκτινίμπη έλαβε έγκριση με την εμπορική ονομασία Vitrakviâ. Το προϊόν δεν κυκλοφορεί στη χώρα μας.