Ο άνθρωπος που έμαθε στον Φρεντ Αστέρ να χορεύει ήταν Έλληνας

Ένας από αυτούς ήταν και ο Hermes Pan, Ερμής Παν ή Ερμής Παναγιωτόπουλος όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, ο χορογράφος ελληνικής καταγωγής και μάστορας του χορού που ενίσχυσε ακόμα περισσότερο το ταλέντο του Φρεντ Αστέρ, του έμαθε να χορεύει, ένας πολύτιμος συνεργάτης και φίλος που στάθηκε στο πλευρό του για 60 χρόνια.

«Ήταν μια ευτυχής συγκυρία η γνωριμία μου με τον Φρεντ Αστέρ (1933) και το γεγονός ότι είχαμε την ίδια νοοτροπία και αίσθηση για το χορό. Και όλο αυτό εξελίχθηκε σε κάτι πολύ όμορφο» είχε πει ο Pan το 1985.

Ο άνδρας με τη σεμνή προσωπικότητα κέρδισε το 1936 το Όσκαρ Καλύτερης Διεύθυνσης Χορού για την ταινία «A Damsel in Distress», στο οποίο πρωταγωνιστούσε ο Φρεντ Αστέρ με την Τζόαν Φοντέιν.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Ερμής Ιωσήφ Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1909 στο Μέμφις του Τενεσί.

Πατέρας του ήταν ο Παντελής Παναγιωτόπουλος, ένας σχετικά ευκατάστατος ζαχαροπλάστης από το Αίγιο που στα 27 του μετανάστευσε στον Αμερικανικό νότο ως έλληνας εκπρόσωπος σε μεγάλη τοπική έκθεση εμπορίου. Και ενώ ο Παντελής Παναγιωτόπουλος είχε σκοπό να επιστρέψει στην πατρίδα του έμεινε μόνιμα στο Τενεσί όταν γνώρισε, ερωτεύτηκε και τελικά παντρεύτηκε τη μητέρα του Ερμή, Mary Huston.

Το 1903 ο Παντελής Παναγιωτόπουλος πολιτογραφήθηκε Αμερικανός και μετακόμισαν με τη γυναίκα του στο Μέμφις. Το ζευγάρι έκανε τρία παιδιά: Τον Πάνο, τη Βάσω-Μαρία και τελευταίο τον Ερμή.

Δύο χρόνια μετά τη γέννηση του Ερμή το ζευγάρι επέστρεψε στο Νάσβιλ, όπου ο πατέρας του άνοιξε ένα εστιατόριο. Ο Ερμής είχε δείξει από πολύ μικρός την αγάπη του για τον χορό, τον οποίο δεν τον διδάχτηκε σε κάποια σχολή αλλά στους δρόμους του Νάσβιλ. Τη τζαζ μουσική και τις κλακέτες τις γνώρισε σε εκείνους τους δρόμους, μαζί με την Αφροαμερικανή θεία του Μπέτυ. Ο ξάδερφός του Σαμ ήταν αυτός που του έδειξε πολλές χορευτικές φιγούρες, τις οποίες εξασκούσε μόνος του.

Ο πατέρας του πέθανε από φυματίωση το 1922. Η μητέρα του πήρε την οικογένεια, άλλαξε το επώνυμό τους σε Pan και μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη. Και ενώ τον πρώτο καιρό ζούσαν άνετα, πολύ σύντομα τα χρήματα που είχαν τελείωσαν, με αποτέλεσμα κάποιες μέρες να αναγκάζονται να τρώνε λίγες μόνο πατάτες.

Η γνωριμία με τον Φρεντ Αστέρ

Η πρώτη επαγγελματική εμφάνιση του Hermes ήταν στα 19 του, ως μέλος της χορωδίας του μιούζικαλ των Marx Brothers «Animal Crackers» στο Μπρόντγουεϊ το 1928, ενώ το 1930 γνώρισε το καλλιτεχνικό ήμισυ του Φρεντ Αστέρ, Τζίντζερ Ρότζερς.

Η πρώτη γνωριμία με τον Φρεντ Αστέρ έγινε στο στούντιο RKO, εκεί όπου γυριζόταν η ταινία «Flying down to Rio». Ο Pan είχε προσληφθεί από τον διευθυντή χορού Ντέιβιντ Γκουλντ, επειδή εκείνος δεν ήξερε να χορεύει! Και ενώ έκανε πρόβα κάποιες χορευτικές κινήσεις ο Γκουλντ είπε ότι ο νεαρός είχε κάποιες πολύ ωραίες ιδέες. Κάπου εκεί ξεδίπλωσε το ταλέντο και τις πρωτοποριακές εμπνεύσεις του που έμελλαν να γίνουν η αρχή μιας συνεργασίας και φιλίας κατά τη διάρκεια της οποίας ο Pan χορογράφησε 17 από τα 33 μιούζικαλ που έπαιξε ο Αστέρ (περιλαμβανομένων και των 10 με την Τζίντζερ Ρότζερς) και τρεις από τις τέσσερις τηλεοπτικές του εμφανίσεις.

Η συνεργασία τους θεωρείται μία από τις σημαντικότερες στην ιστορία των κινηματογραφικών και τηλεοπτικών μιούζικαλ του 20ου αιώνα. Ο Αστέρ συνήθιζε να τον αποκαλεί τον «άνθρωπο πίσω από όλες τις ιδέες» του. Μάλιστα αρκετά συχνά ο Παν, λόγω της ομοιότητας του με τον Αστέρ, τον ντούμπλαρε σε κάποιες εντυπωσιακές φιγούρες. Οι πρόβες με την Τζίντζερ Ρότζερς ήταν ατελείωτες. «Με τον Φρεντ ήμουν η Τζίντζερ και με την Τζίντζερ ήμουν ο Φρεντ» συνήθιζε να λέει, ενώ δεν δίσταζε να φοράει και ψηλοτάκουνα όταν έπαιρνε τον ρόλο της παρτενέρ του Φρεντ καθώς ήθελε να δουλεύει σε πραγματικές συνθήκες!

Ο Παν προτάθηκε για Όσκαρ χορογραφίας το 1935 για το μιούζικαλ «Top Hat» και ένα χρόνο αργότερα για το «Swing Time». Τελικά κέρδισε το χρυσό αγαλματίδιο το 1936 στην κατηγορία «Καλύτερη Διεύθυνση Χορού» για την ταινία «A Damsel in Distress», στο οποίο πρωταγωνιστούσε ο Φρεντ Αστέρ με την Τζόαν Φοντέιν. Εκτός από το Όσκαρ κέρδισε το 1961 και το βραβείο Έμμυ για το τηλεοπτικό αφιέρωμα «An Evening with Fred Astaire».

Ο ελληνικής καταγωγής χορογράφος στήριξε τον φίλο του Φρεντ Αστέρ μέχρι και το τελευταίο του μιούζικαλ «Finian’s Rainbow» το 1968, μία εμπειρία που δεν ήταν καλή για κανέναν από τους δύο. Και αυτό γιατί ο νεαρός τότε σκηνοθέτης Φράνσις Φορντ Κόπολα, παρόλο που δεν είχε ιδέα πώς γυρίζεται ένα μιούζικαλ, ήθελε να ανατρέψει όλες τις χορευτικές κινήσεις που είχαν καθιερώσει οι δύο άντρες. Τελικά ο Pan απολύθηκε από τον Κόπολα, που αργότερα πήρε την ευθύνη για την μικρή επιτυχία που είχε σημειώσει το συγκεκριμένο μιούζικαλ.

O Hermes Pan δεν είχε παντρευτεί ποτέ και φρόντιζε να κρατάει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας την προσωπική του ζωή. Σύμφωνα με το βιβλίο «Hermes Pan: The man who danced with Fred Astaire» ήταν ομοφυλόφιλος, όμως η ταυτότητα των συντρόφων του δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Είχε μία κόρη, την Michelene Laski.

Το τέλος

Ο σπουδαίος χορογράφος διατήρησε τους δεσμούς φιλίας με τον Αστέρ μέχρι τον θάνατο του τελευταίου το 1987.

Τρία χρόνια αργότερα στις 19 Σεπτεμβρίου 1990 ξύπνησε στο σπίτι του στο Μπέβερλι Χιλς και μέσα στην ημέρα τον βρήκαν νεκρό, καθισμένο στην αγαπημένη του πολυθρόνα. Έφυγε σε ηλικία 81 ετών ενώ τα αίτια θανάτου του δεν έγιναν γνωστά.

Τον θάνατο του δημοσιοποίησε η κόρη του μαζί με όσα της είχε πει κάποτε ο Φρεντ Αστέρ για τον πατέρα της. «Ήταν το μόνο άτομο που είχα δει ποτέ στη ζωή μου να χορεύει με τέτοιο τρόπο» είχε πει ο σπουδαίος χορευτής για τον εξίσου σπουδαίο χορογράφο και πιστό φίλο του, με τον οποίο ίσως και να συνεχίζει να χορεύει σε ένα άλλο σύμπαν!