Ο γλύπτης που μετατρέπει τον βυθό σε γκαλερί που κόβει την ανάσα

Η θάλασσα έχει την ικανότητα να ηρεμεί το ανθρώπινο μάτι. Ο βυθός της θάλασσας, για όσους έχουν την ευτυχία να τον έχουν εξερευνήσει, είναι ένας διαφορετικός κόσμος. Πανέμορφος κόσμος. Η φύση δημιουργεί απίστευτης ομορφιάς έργα. Συνήθως ο άνθρωπος το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να τ’ απολαμβάνει.

Εκτός κι αν είσαι ο Jason deCaires Taylor. Ο βρετανός γλύπτης και φωτογράφος βλέπει στον βυθό τον δικό του «καμβά». Η μυστηριακή ατμόσφαιρα που υπάρχει κάτω από νερό είναι η μούσα του.

Οι δημιουργίες του κόβουν την ανάσα. Ανοίγουν νέους ορίζοντες. Ο Taylor μεταφέρει κομμάτια της ζωής στη γη, στον υδάτινο κόσμο. Είναι γνωστός σε ολόκληρο τον πλανήτη και ο μοναδικός στο είδος του, αφού είναι αυτός που δημιούργησε τα πιο σημαντικά υποβρύχια πάρκα στον πλανήτη. Είναι αυτός που με κάθε του έμπνευση τονίζει την αδιόρατη σύνδεση ανάμεσα στη γη και τον ωκεανό.

Ο Βρετανός καλλιτέχνης, Jason Decaires Taylor, μεγάλωσε μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Γεννήθηκε το 1974 και το 1998 αποφοίτησε από το London Institute of Arts. Ταυτόχρονα εκπαιδεύτηκε ως επαγγελματίας δύτης και ασχολήθηκε με αυτό για περίπου 17 χρόνια.

Από τότε και για τα επόμενα περίπου 20 χρόνια εξερευνά σε συστηματική βάση την αλληλεπίδραση μεταξύ της τέχνης, της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της κοινωνίας.

Το 2006 ο καλλιτέχνης δημιούργησε το πρώτο υποβρύχιο πάρκο γλυπτικής στον κόσμο στα ανοικτά των ακτών της Γρενάδα και τα έργα του είχαν αναγραφεί στα κορυφαία 25 θαύματα του σύγχρονου κόσμου από το National Geographic.

Δημιουργεί για την προστασία του περιβάλλοντος, με βασικό κανόνα την… προστασία του περιβάλλοντος

Επηρεασμένος από τις εξελίξεις στην ξηρά ο Taylor δίνει «σάρκα και οστά»  στις εμπνεύσεις του στο εργαστήριο του, όπου δουλεύει συστηματικά για μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να φτάσει στο επιθυμητό για τον ίδιο αποτέλεσμα. Στη συνέχεια εντοπίζονται οι κατάλληλες υποβρύχιες τοποθεσίες, εκεί δηλαδή που θα «στήσει» την γκαλερί του. Έπειτα έρχεται σε επαφή με τους τοπικούς φορείς προκειμένου να λάβει τις απαραίτητες άδειες καταθέτοντας, μεταξύ άλλων, και περιβαλλοντικές μελέτες.

Στη συνέχεια ο Taylor μαζί με τους συνεργάτες του, μεταφέρουν τα γλυπτά στην παραλία και από εκεί με τη χρήση ειδικών γερανών τοποθετούνται προσεκτικά και με βάση το σχεδιασμό στο βυθό της θάλασσας. Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει η φύση!

Όταν ο Taylor βρίσκεται στη φάση της δημιουργίας αλλά και της εγκατάστασης του έργου στο βυθό της θάλασσας συνεργάζεται στενά με θαλάσσιους βιολόγους, ενώ πάντα χρησιμοποιεί υλικά ανθεκτικά, σταθερά και φιλικά προς το περιβάλλον.

Τα γλυπτά του τοποθετούνται πάντα σε πολύ συγκεκριμένες και καλά μελετημένες θέσεις στο βυθό προκειμένου να αποφεύγεται η επαφή με ισχυρά ρεύματα. Επιπλέον, και αυτό έχει τη δική του αξία, φροντίζει πάντα να τοποθετεί τα έργα του στο βυθό την κατάλληλη στιγμή για την αναπαραγωγή των κοραλλιών για να μεγιστοποιηθεί έτσι η πιθανή επίδρασή τους στο ωκεάνιο οικοσύστημα!

Αυτό καθαυτό το έργο του Taylor έχει γίνει κομμάτι του οικολογικού κινήματος και δεν είναι τυχαίο πως το 2010, η δουλειά του χρησιμοποιήθηκε σε εκστρατεία της Greenpeace για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη ενόψει της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα, που πραγματοποιήθηκε εκείνη τη χρονιά στο Κανκούν.

Ένας παγκόσμιος καλλιτέχνης

Ο Jason Decaires Taylor, όχι άδικα, έχει λάβει τον χαρακτηρισμό του παγκόσμιου καλλιτέχνη καθώς έργα του υπάρχουν στους βυθούς πολλών χωρών. Ενδεικτικά αναφέρουμε απλά πως κάποια από τα πιο σημαντικά έργα του έχουν τοποθετηθεί στη θάλασσα στο Κανκούν στο Μεξικό (2009) που βρίσκεται το «Museo Subacuático de Arte (Musa)», που περιλαμβάνει σχεδόν 500 αγάλματα, στη δημιουργία των οποίων έβαλαν το… χεράκι τους και οι ντόπιοι, στις Μπαχάμες 2014, στο Μπάλι, (2016), στο Lanzarote (2017), στη Νορβηγία (2018). Αλλά δεν είναι μόνο αυτά και βέβαια δεν πρόκειται να σταματήσει εκεί.

Ήδη, όπως έχει γίνει γνωστό,  βρίσκεται στην τελική φάση της υλοποίησής του το πλέον κοσμοπολίτικο τουριστικό θέρετρο της Μεσογείου, το υποβρύχιο μουσείο, το οποίο ετοιμάζεται να ανοίξει τις πόρτες του το 2020 στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην Αγία Νάπα!

Μιας και μιλάμε για τα έργα αυτού του σπουδαίου καλλιτέχνη, ωστόσο, σίγουρα θα πρέπει να γίνει ειδική μνεία σε κάποια από αυτά. Το πρώτο είναι το επονομαζόμενο «Museo Atlantico» που βρίσκεται ανοικτά της Λανθαρότε, του τέταρτου μεγαλύτερου νησιού των Καναρίων Νήσων.

Εκεί το μεταξύ των άλλων εκθεμάτων που υπάρχουν στο υποβρύχιο μουσείο, δεσπόζει και συγκινεί η «Σχεδία της Λαμπεντούζα». Πρόκειται για μία μοντέρνα εκδοχή από τσιμέντο της περίφημης «Σχεδίας της Μέδουσας» του Τεοντόρ Ζερικώ. Το έργο του βρετανού γλύπτη αναφέρεται στην τραγική, πολύνεκρη τραγωδία που στοίχισε τη ζωή σε περίπου 800 ανθρώπους τον Απρίλιο του 2015.

Επιπλέον, υπάρχει και η επιβλητική εγκατάσταση του «Ρουβίκωνα», ενός έργου που έχει ευθεία αναφορά τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και την αναπόφευκτη πορεία της ανθρωπότητας προς το σημείο δίχως επιστροφή.

Οι «τέσσερις καβαλάρηδες της βιομηχανικής αποκάλυψης»

Μια από τις πιο πρόσφατες δημιουργίες του Jason deCaires Taylor, τοποθετήθηκε στο Λονδίνο. Πρόκειται για τους «τέσσερις καβαλάρηδες της βιομηχανικής αποκάλυψης», οι οποίοι είναι ένα από τα λιγοστά του έργα που δεν είναι ένα υποβρύχιο! Ή τουλάχιστον… όχι συνέχεια.

Πως γίνεται αυτό; Ο Taylor είχε μια εξαιρετική ιδέα που κάνει το έργο αυτό ακόμα πιο μυστηριακό. Μελέτησε τον χώρο και αποφάσισε τα γλυπτά του να τοποθετηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε οι «καβαλάρηδες» να μπορούν να είναι ορατοί έως και δύο ώρες την ημέρα από κάθε πλευρά του ποταμού Τάμεση όταν έχει παλίρροια!

Τα γλυπτά περιλαμβάνουν δύο ανδρικές φιγούρες που έχουν τον ρόλο των επιχειρηματιών  και δύο παιδιά, τα οποία συμβολίζουν την μελλοντική γενιά που θα έρθει αντιμέτωπη με την οικολογική καταστροφή. Όλοι κάθονται πάνω σε άλογα που τα κεφάλια τους μοιάζουν με αντλίες πετρελαίου.

Όπως ο ίδιος ο Jason deCaires Taylor έχει πει ήθελε με το έργο του αυτό οι άνθρωποι να αναλογιστούν το τεράστιο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και να βρουν τρόπους για την αντιμετώπισή της και να κάνουμε κάτι για να γίνει ο κόσμος ένα καλύτερο μέρος για τα παιδιά μας.