Τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς τα πρωτάκια περνάνε δύσκολα. Αφήνουν την οικεία και «ζεστή» ατμόσφαιρα του σπιτιού τους, αλλά και το πιο χρωματιστό και παιχνιδιάρικο περιβάλλον του νηπιαγωγείου για να μπουν σε ένα πιο δομημένο περιβάλλον με δασκάλους που θα τα βοηθήσουν να αναπτύξουν περισσότερες δεξιότητες και θα έχουν αυξημένες προσδοκίες από εκείνα. Η ηλικία των 6 είναι μια μεταβατική φάση για τα παιδιά και μέσα σε αυτόν τον χρόνο αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς. Ακόμα και πέντε μήνες μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη συμπεριφορά τους. Είναι σημαντικό να είμαστε εκεί και με συγκεκριμένα βήματα να τα βοηθήσουμε να ξεπεράσουν όλες τις «δύσκολες» για αυτά στιγμές τις πρώτες μέρες αρχικά, αλλά και για όσο διάστημα χρειαστεί.
Από το νηπιαγωγείο στην Πρώτη
Το νηπιαγωγείο βοηθά στο χτίσιμο της αυτοπεποίθησης των παιδιών, στην ανάπτυξη κάποιων κοινωνικών δεξιοτήτων και τα προετοιμάζει για το δημοτικό. Από τη μάθηση μέσα από μεθόδους βασισμένες στο παιχνίδι περνούν σε ένα πρόγραμμα σφαιρικής γνώσης, με έμφαση στην ανάπτυξη γλωσσικών και αριθμητικών δεξιοτήτων. Το σχολείο και οι γονείς μπορούν να συνεργαστούν για να βοηθήσουν τα νήπια να νιώσουν μεγαλύτερη ασφάλεια ενόψει της αλλαγής αυτής κάνοντας κάπως πιο εύκολη τη μετάβαση.
Τα… εργαλεία προσαρμογής
- Εξοικείωση. Το νηπιαγωγείο έχει μεγάλα στρογγυλά τραπέζια όπου τα παιδιά κάθονται γύρω γύρω και ενθαρρύνονται στο να αλληλεπιδράσουν. Αντιθέτως, το δημοτικό έχει θρανία και ο δάσκαλος απευθύνει τις οδηγίες μπροστά στον πίνακα. Κάτι που μπορεί να βοηθήσει είναι μια επίσκεψη στο σχολείο προτού ξεκινήσει το παιδί ώστε να εξοικειωθεί με τον χώρο. Αν το παιδί έχει μεγαλύτερα αδέρφια που είναι ήδη εκεί, θα έχει οικεία πρόσωπα να βλέπει καθημερινά και αυτό είναι κάτι που βοηθάει πολύ.
- Επικοινωνία. Μιλήστε του, περιγράψτε το σχολείο με έναν ευδιάθετο τρόπο και αισιόδοξο τόνο ώστε να του μεταδώσετε τον ενθουσιασμό του ξεκινήματος. Ξυπνήστε το πρωί με καλή διάθεση για να δει ότι κι εσείς δεν είστε αγχωμένη και να μιμηθεί τη στάση σας. Είναι πολύ σημαντικό να το στηρίζετε κάθε φορά που βιώνει μια μικρή ματαίωση και να του συμπαραστέκεστε με ενθαρρυντικά λόγια, χωρίς να κλαίτε και να πανικοβάλλεστε όπως εκείνο.
- Ανεξαρτησία. Η αυξημένη ευθύνη και οι προσδοκίες είναι άλλη μία τεράστια αλλαγή που προκύπτει στην Α’ Δημοτικού. Το διάβασμα στο σπίτι είναι μεγαλύτερη πρόκληση και ο δάσκαλος περιμένει ότι η περισσότερη δουλειά θα γίνεται από το ίδιο το παιδί. Ζητήστε του να σας φέρνει τα μαθήματά του αφού τα τελειώσει, απλά για να κάνετε έναν μικρό έλεγχο. Αυξήστε την αίσθηση της ανεξαρτησίας του με το να του ζητάτε να σιγουρεύεται ότι η τσάντα του έχει μέσα όλα τα απαραίτητα κάθε πρωί.
- Ρουτίνα. Αν το παιδί έχει άγχος ή δυσκολία στη μετάβαση στην Α’ Δημοτικού, είναι πολύ βοηθητικό να δημιουργήσετε μια καθημερινή ανακουφιστική ρουτίνα που θα ξεκινά τη μέρα του με μια θετική χροιά. Μπορεί να είναι ένα ποιηματάκι που θα σκαρώσετε οι δυο σας ή το ρεφρέν του αγαπημένου του τραγουδιού. Αν βλέπετε ότι το παιδί δυσκολεύεται πραγματικά και συνεχίζει να νιώθει έτσι αφού έχουν περάσει μερικές εβδομάδες, επικοινωνήστε με τη δασκάλα. Είναι σημαντικό να το γνωρίζει ώστε να το ενθαρρύνει και να το παρηγορεί αν παραστεί ανάγκη.
- Κατάλληλες λέξεις. Οταν αφήνετε το παιδί στο σχολείο, μην πείτε αντίο. Προτιμήστε το «τα λέμε αργότερα όταν θα σε πάρω. Ανυπομονώ να ακούσω πώς πήγε η μέρα σου»! Τα παιδιά στηρίζονται πολύ στις λέξεις που ακούνε, οπότε μην υποτιμάτε τη δύναμή τους.
- Εμφαση στη μετάβαση. Είναι πολύ σημαντικό να γίνετε μέρος της μετάβασης του παιδιού και να συμμετάσχετε σε ημερίδες του σχολείου που αφορούν την ενημέρωση των γονέων ή να πάρετε την πρωτοβουλία και να μιλήσετε με τον δάσκαλο ή τον διευθυντή του σχολείου ώστε να μοιραστείτε αυτά που σας απασχολούν σε αυτήν τη νέα φάση ζωής του παιδιού σας. Μη φορτώνετε το παιδί με πολλές δραστηριότητες ή κοινωνικές συναναστροφές και κάντε focus στο σημαντικό πρώτο διάστημα του σχολείου, ώστε να έχει τον χώρο και τον χρόνο να προσαρμοστεί.
- Υπομονή και δέσμευση. Τα πράγματα μπορεί να συμβούν και αντίστροφα. Υπάρχουν δηλαδή τα παιδιά που ξεκινούν με μεγάλη όρεξη και ενθουσιασμό και έπειτα από έξι εβδομάδες χάνουν κάθε ενδιαφέρον ή βαριούνται. Τότε εξηγήστε τους ότι αυτό μπορεί να συμβεί και στους ενηλίκους, αλλά σιγά σιγά προσαρμοζόμαστε, μεγαλώνουμε και δεσμευόμαστε στις υποχρεώσεις μας. Να θυμάστε ότι χρειάζεται κυρίως υπομονή και κατανόηση από την πλευρά σας. Μπορεί να χρειαστεί να περάσουν εβδομάδες, ακόμα και μήνες, μέχρι το παιδί να αγαπήσει την Α’ Δημοτικού.
Και όλα θα πάνε καλά!
*Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Μαρίκα Σιδηροπούλου, κλινική ψυχολόγο – παιδοψυχολόγο