Παγωμένα δάχτυλα σε χέρια και πόδια: Κακή κυκλοφορία αίματος, ή φαινόμενο Raynaud;

Τα κρύα και αποχρωματισμένα δάχτυλα είναι κάτι που σε συμβαίνει σε πολλούς, κυρίως όταν βρίσκονται σε εξωτερικό περιβάλλον και η θερμοκρασία είναι σχετικά χαμηλή.

Όταν εκτίθεστε σε κρύο περιβάλλον, το σώμα σας αντιδρά προσπαθώντας να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα σας. Τα αιμοφόρα αγγεία κοντά στην επιφάνεια του δέρματός σας συστέλλονται, ανακατευθύνοντας τη ροή του αίματος βαθύτερα στο σώμα.

Φαινόμενο Raynaud: Κάτι παραπάνω από κακή κυκλοφορία αίματος

Εάν έχετε το φαινόμενο Raynaud, η παραπάνω διαδικασία είναι πιο ακραία. Ακόμη και μικρές αλλαγές στη θερμοκρασία του αέρα μπορεί να πυροδοτήσουν ένα επεισόδιο, λέει ο ρευματολόγος δρ. Robert H. Shmerling, από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

«Ο κρύος καιρός είναι το κλασικό έναυσμα για το φαινόμενο Raynaud. Αλλά μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Για παράδειγμα, όταν βγαίνετε από μια θερμαινόμενη πισίνα, περπατάτε σε ένα κλιματιζόμενο κτήριο, ή βρίσκεστε στον διάδρομο με τους καταψύκτες στο σούπερ μάρκετ« λέει ο ίδιος. Εκτός από τα χέρια, το φαινόμενο Raynaud μπορεί επίσης να επηρεάσει τα πόδια και, λιγότερο συχνά, την μύτη, τα χείλη και τα αυτιά. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, οι μικρές αρτηρίες που τροφοδοτούν τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών συστέλλονται σπασμωδικά, εμποδίζοντας τη ροή του πλούσιου σε οξυγόνο αίματος στο δέρμα. Μερικά από αυτά τα αγγεία κλείνουν, έστω και προσωρινά. Έτσι το δέρμα εκεί γίνεται χλωμό και κρύο και μερικές φορές φτάνει να έχει ένα έντονα λευκό χρώμα.

Τυπικά, το φαινόμενο Raynaud είναι πρόβλημα κυκλοφορίας του αίματος, αλλά είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που εννοούν οι γιατροί με τον όρο κακή κυκλοφορία αίματος, λέει ο δρ. Shmerling. Η περιορισμένη, ή κακή κυκλοφορία επηρεάζει συνήθως ηλικιωμένους, των οποίων οι αρτηρίες έχουν στενέψει από λιπώδη πλάκα (αθηροσκλήρωση), η οποία συχνά προκαλείται από υψηλή χοληστερόλη, υπέρταση και κάπνισμα. Αντίθετα, το φαινόμενο Raynaud επηρεάζει συνήθως νεότερους ανθρώπους (κυρίως γυναίκες) χωρίς αυτά τα προβλήματα. Και το πρόβλημα στην κυκλοφορία του αίματος είναι γενικά προσωρινό και εντελώς αναστρέψιμο.

Πρόληψη και θεραπεία του φαινομένου Raynaud

Η καλύτερη θεραπεία γι’ αυτήν την πάθηση είναι η εξαρχής πρόληψη των επεισοδίων. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με το να αποφεύγετε την ξαφνική, ή χωρίς προστασία έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ντυθείτε καλά με επιπλέον στρώσεις ενδυμάτων και γάντια ακόμα και όταν η θερμοκρασία αναμένεται να πέσει έστω και ελαφρώς, ή αν αναμένονται βροχές και άνεμοι. Άλλες συμβουλές περιλαμβάνουν να προθερμάνετε το αυτοκίνητό σας το χειμώνα πριν μπείτε μέσα και να φοράτε γάντια στους ψυχρούς διαδρόμους του παντοπωλείου.

Γενικά, είναι καλύτερο να αποφεύγετε συμπεριφορές και φάρμακα που προκαλούν συστολή των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό περιλαμβάνει το να μην καπνίζετε και να αποφεύγετε φάρμακα που περιέχουν φαινυλεφρίνη, ψευδοεφεδρίνη (κυρίως για κρυολόγημα και αλλεργίες) και εργοταμίνη (κυρίως για ημικρανίες). Το συναισθηματικό στρες μπορεί επίσης να προκαλέσει ένα επεισόδιο Raynaud, επομένως σκεφτείτε τεχνικές, που μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε το άγχος.

Εάν είναι απαραίτητο, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία, συνήθως έναν αποκλειστή των διαύλων ασβεστίου, όπως η νιφεδιπίνη. Εάν αυτό δεν είναι αποτελεσματικό, φάρμακα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, όπως η σιλδεναφίλη, μπορεί να βοηθήσουν κάπως. Μπορεί να μην χρειάζεται να παίρνετε αυτά τα φάρμακα όλη την ώρα, αλλά μόνο τις περιόδους με πιο χαμηλές θερμοκρασίες, όταν το φαινόμενο Raynaud τείνει να είναι χειρότερο.

Ζεστάνετε γρήγορα τις πληγείσες περιοχές

Μόλις ξεκινήσει ένα επεισόδιο, είναι σημαντικό να ζεσταθούν τα προσβεβλημένα άκρα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Δοκιμάστε να βάλετε τα χέρια σας κάτω από ζεστό τρεχούμενο νερό. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό, μπορείτε να τα βάλετε κάτω από τις μασχάλες σας ή δίπλα σε άλλο ζεστό μέρος του σώματός σας. Όταν τελικά τα αιμοφόρα αγγεία χαλαρώσουν και η ροή του αίματος επανέλθει, το δέρμα γίνεται πάλι ζεστό και φυσιολογικά ροζ/κόκκινο. Τα δάχτυλα των χεριών, ή των ποδιών μπορεί να τα νιώσετε να πάλλονται, ή να μυρμηγκιάζουν.

Τι άλλο είναι σημαντικό να γνωρίζετε

Μερικά άτομα με φαινόμενο Raynaud έχουν άλλα προβλήματα υγείας, συνήθως διαταραχές του συνδετικού ιστού, όπως το σκληρόδερμα, ή ο λύκος. Ο γιατρός σας μπορεί να το προσδιορίσει κάνοντας μια φυσική εξέταση, ρωτώντας σας για τα συμπτώματά σας και κάνοντας μερικές εξετάσεις αίματος. Αλλά τις περισσότερες φορές, δεν υπάρχει υποκείμενο ιατρικό πρόβλημα.

φωτό: iStock