Πώς θα μιλήσετε στα παιδιά σας για το seχ ανάλογα με την ηλικία τους;

Οι γονείς πρέπει να μιλούν στα παιδιά τους για τη σεξουαλική τους υγεία. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Δεν υπάρχει πλέον αποφυγή. Και κάτι πολύ βασικό. Μη νομίζετε ότι με μία συζήτηση για το θέμα τελειώσατε. Θα υπάρξουν κι άλλες συζητήσεις μελλοντικά.

Οι μέρες που οι γονείς ντρέπονταν να μιλήσουν για το σεξ στα παιδιά τους έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Οι μεγαλύτερες γενιές δεν καθοδηγούνταν και δεν πληροφορούνταν σε αυτόν τον τομέα από τους γονείς τους. Λάμβαναν περισσότερη πληροφορία από τους φίλους. Αλλά σήμερα, εάν οι γονείς δεν αναλάβουν την ενημέρωση των παιδιών τους, τότε οι φίλοι, οι συνεργάτες και η Google θα είναι οι πληροφοριοδότες τους – και θυμηθείτε ότι η Google δε γνωρίζει το παιδί σας.

Σίγουρα θα σας έχει τύχει μιλώντας με άλλους γονείς για το καυτό θέμα «σεξ» να νιώθουν άβολα και περίεργα. Γιατί, όμως, πρέπει ένα τέτοιο θέμα να σας κάνει να νιώθετε άβολα; Αποφύγετε αυτές τις σκέψεις, ξεπεράστε το ταμπού και μιλήστε στα παιδιά σας όσο πιο σύντομα και απλά γίνεται. Άλλωστε, όσο άβολα νιώθετε εσείς τόσο άβολα νιώθουν και τα παιδιά σας.

Όταν αποφεύγετε αυτή τη συζήτηση, πιθανόν κάνετε «κακή» δουλειά ως γονείς και εμποδίζετε τη γνώση των παιδιών σας για τη σεξουαλική τους υγεία, το δικαίωμά τους να συναινούν και το σεβασμό τους στα δικαιώματα των άλλων.

Γιατί οι γονείς αισθάνονται τόσο άβολα;

Τις περισσότερες φορές, όταν ένα παιδί αρχίζει να κάνει ερωτήσεις τύπου «Πώς γίνονται τα μωρά;» ή «μαμά, γιατί δεν μπορώ να σε παντρευτώ;» ή, «μαμά, εσύ έχεις πουλάκι;», οι γονείς αποφεύγουν να απαντήσουν ή δυσανασχετούν.

Η αλήθεια είναι ότι οι γονείς δεν είναι καλά προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν αυτές τις ερωτήσεις. Κανένα παιδί ποτέ δεν έχει πει, «μπαμπά, σκοπεύω να σας ρωτήσω για το σεξ απόψε, οπότε να είστε προετοιμασμένοι.»

Οι περισσότεροι γονείς αισθάνονται μάλλον τόσο άβολα γιατί δεν έκαναν και οι ίδιοι μια ανοιχτή και διεξοδική συζήτηση για το σεξ όταν ήταν παιδιά. Και επειδή ποτέ δεν θα νιώσετε προετοιμασμένοι για αυτό το θέμα, συνήθως επιστρέφετε σε αυτό που έκαναν οι γονείς σας, το οποίο πιθανόν δεν είναι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά σας στις μέρες που η πληροφορία διαδίδεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα μέσω διαδικτύου και social media. Οπότε, πάρτε μια βαθιά ανάσα και ετοιμαστείτε να συζητήσετε.

Τι είναι έτοιμα να ακούσουν τα παιδιά αναλόγως την ηλικία τους;

Προσχολική ηλικία

Αν θέλετε πραγματικά οι νέοι να σέβονται το σώμα του άλλου, πρέπει να τους το διδάξετε. Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι έτοιμα να μάθουν για τα ανδρικά και γυναικεία μέρη του σώματος και την ιδιωτικότητα αυτών των τμημάτων.

Μπορείτε να διδάξετε την ιδιωτικότητα χωρίς να το κάνετε ταμπού. Μάθετε στα μικρά παιδιά ότι τα ιδιωτικά μέρη είναι αυτά που βρίσκονται κάτω από το μαγιό τους. Δεν πρέπει να τα δείχνουν σε κανέναν εκτός από τον γιατρό τους ή όταν κάνουν μπάνιο. Και κανείς δεν πρέπει να ζητήσει να δει αυτά τα σημεία χωρίς να είναι οι γονείς τους παρόντες. Εάν έχετε ζήσει με ένα παιδί προσχολικής ηλικίας, θα ξέρετε ότι τα περισσότερα δεν αισθάνονται ντροπή για το σώμα τους (ακόμα), οπότε αυτή η κουβέντα αφορά απλώς την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν επίσης να μάθουν για τη συγκατάθεση που πρέπει να τους δίνουν τα άλλα παιδάκια. Για παράδειγμα, όταν ένα άλλο παιδί δε θέλει να κυνηγηθεί στην παιδική χαρά, διδάσκουμε στα παιδιά να σταματήσουν να το κυνηγούν.

Δημοτικό και προεφηβεία

Τα παιδιά του Δημοτικού είναι έτοιμα να μάθουν πώς γίνονται τα μωρά και στην προεφηβεία μπορούν να μάθουν για τις αλλαγές του σώματος και τις ορμόνες. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να το διδάξετε, γιατί γενικά δεν ενοχλούνται από αυτές τις συνομιλίες μαζί σας (ακόμα). Μπορεί να πιστεύουν ότι μια ιδέα είναι ακατανόητη ή ανόητη, αλλά μπορείτε να γελάσετε μαζί.

Τα παιδιά που είναι στην προεφηβεία πρέπει να προετοιμαστούν για την ιδέα ότι καθώς αρχίζει η εφηβεία, μπορεί να έχουν αισθήματα έλξης προς τους άλλους. Ωστόσο, μπορεί να μην ενεργούν σε αυτήν την έλξη εκτός αν είναι αμοιβαία, όπως ακριβώς και το παιχνίδι της παιδικής χαράς.

Έφηβοι

Καθώς οι προέφηβοι γίνονται έφηβοι, ο πρωταρχικός τρόπος κοινωνικοποίησης τους μετατοπίζεται από την οικογένεια στους συνομηλίκους, οπότε είναι φυσιολογικό να συζητούν με τα παιδιά της ηλικίας τους σεξουαλικά θέματα περισσότερο από ό,τι τα συζητούν μαζί σας. Ωστόσο, θα ακούν όλα τα πράγματα που μπορεί ή δεν μπορεί να είναι αληθινά. Γι’ αυτό θα πρέπει να έχετε χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης, ώστε να μπορούν να σας ρωτήσουν για κάτι που άκουσαν.

Και, ναι, πηγαίνουν να ψάξουν στο Google. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αίσθηση κριτικής σκέψης σε αυτά από νεαρή ηλικία είναι ζωτικής σημασίας. Όταν διαβάζουν ή ακούν για κάτι που δεν τους ακούγεται σωστό, να το αμφισβητούν και να έρχονται σε εσάς (ή σε άλλον έμπιστο ενήλικα) για διευκρίνιση.

Μερικές άλλες συμβουλές που πρέπει να θυμάστε:

Οι μπαμπάδες πρέπει να είναι εκεί για τα κορίτσια και οι μαμάδες για τα αγόρια

Η πιο άβολη στιγμή είναι εκείνη κατά την οποία ο γονέας του αντίθετου φύλου μιλά με το παιδί για το σεξ. Ναι, δεν αισθάνεστε άνετα να ξεκινήσετε μια τέτοια συζήτηση. Ναι, ο γονιός του ίδιου φύλου μπορεί να έχει μια καλύτερη εξήγηση. Αλλά, όταν τελειώσει η κουβέντα, θα σκέφτεστε ότι ίσως δε λύσατε όλες τις απορίες του παιδιού σας όπως θα έπρεπε. Γι’ αυτό και εσείς ο γονιός του αντίθετου φύλου πρέπει να είστε εκεί ξεπερνώντας τα ταμπού.

Ακολουθήστε τις ερωτήσεις

Δε χρειάζεται να έχετε απαντήσεις για όλα εκείνη τη στιγμή. Μπορεί να χρειαστεί να σταματήσετε την κουβέντα εκείνη την ώρα, να μιλήσετε με τον σύντροφό σας ή έναν φίλο ή έναν γονέα, να πάρετε κι άλλες απόψεις και να προετοιμαστείτε να εξηγήσετε κάτι που σας έχει ρωτήσει το παιδί.

Μην αισθάνεστε ότι πρέπει να προετοιμαστείτε υπερβολικά και να απαντήσετε σε κάθε ερώτηση που θα προκύψει

Το παιδί σας θα σας ρωτήσει πράγματα που μπορείτε εύκολα να απαντήσετε. Απαντήστε στις ερωτήσεις του και στη συνέχεια σταματήστε. Η υπόλοιπη συζήτηση θα συνεχιστεί αργότερα. Η συζήτηση για τη σεξουαλική υγεία ενός παιδιού δεν είναι ποτέ ΜΙΑ συζήτηση. Τα παιδιά αναπτύσσονται και γίνονται ανθρώπινα όντα που έχουν τις περιέργειές τους στις συζητήσεις με το πέρασμα του χρόνου.