Πότε το μίνι εγκεφαλικό είναι “προειδοποιητικό” εγκεφαλικό: Τι θα νιώσετε και τι πρέπει να κάνετε
Εάν νιώσετε ξαφνικά ένα περίεργο αλλά φευγαλέο σύμπτωμα (π.χ. το χέρι ή το πρόσωπό σας ξαφνικά αισθάνεται αδύναμο ή μουδιασμένο) μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να το αγνοήσετε ως κάτι αμελητέο, ειδικά αν κράτησε για πολύ λίγο.
Αλλά εάν αυτά τα περίεργα, ανεξήγητα συμπτώματα διαρκέσουν περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα, θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο ή μίνι εγκεφαλικό, όπως λέγεται αλλιώς.
Το μίνι εγκεφαλικό προκαλείται από προσωρινή έλλειψη αίματος σε μέρος του εγκεφάλου. Τις περισσότερες φορές φταίει κάποιος θρόμβος αίματος και τα συμπτώματα υποχωρούν γρήγορα επειδή η φυσική δράση διάλυσης θρόμβων του οργανισμού αποκαθιστά τη ροή του αίματος.
Αλλά σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Εγκεφαλικών Επεισοδίων (ASA), αυτά τα συμβάντα θα πρέπει να ονομάζονται προειδοποιητικά εγκεφαλικά και όχι μίνι εγκεφαλικά επεισόδια.
“Ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο μπορεί να είναι προάγγελος ενός πολύ πιο σοβαρού εγκεφαλικού επεισοδίου”, λέει ο δρ. Christopher Anderson, διευθυντής υπηρεσιών οξέων εγκεφαλικών επεισοδίων στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης που συνδέεται με το Χάρβαρντ.
Εάν ένας θρόμβος αίματος που εμποδίζει μια εγκεφαλική αρτηρία δεν διαλυθεί και παραμείνει στη θέση του για περισσότερα από λίγα λεπτά, μπορεί να καταστρέψει τα εγκεφαλικά κύτταρα στερώντας τους οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά.
- Τα παροδικά ισχαιμικά επεισόδια αντιπροσωπεύουν το 87% όλων των εγκεφαλικών επεισοδίων.
- Το 17% των ατόμων που παθαίνουν έναν τέτοιο μίνι εγκεφαλικό θα υποστούν πλήρες ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα στις επόμενες 90 ημέρες, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο την πρώτη εβδομάδα.
Τι πρέπει να καταλάβετε για το μίνι εγκεφαλικό
Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Stroke, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες με βραχύβια αισθητήρια ή οπτικά συμπτώματα ήταν λιγότερο πιθανό να διαγνωστούν με παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο σε σύγκριση με τους άνδρες.
Ένας λόγος θα μπορούσε να είναι ότι οι ημικρανίες είναι πιο συχνές στις γυναίκες. Ως αποτέλεσμα, τόσο οι γυναίκες όσο και οι γιατροί μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να υποψιαστούν μίνι εγκεφαλικό σε γυναίκες με αισθητηριακές αλλαγές ή αλλαγές στην όραση, οι οποίες μπορεί να συμβούν με ή χωρίς ημικρανία.
“Αλλά είναι σημαντικό να εξετάζεται πιο σοβαρά η πιθανότητα μίνι εγκεφαλικού σε όλους τους ανθρώπους με αυτά τα συμπτώματα, ανεξάρτητα από το φύλο τους”, λέει ο δρ. Άντερσον.
Άλλα βραχύβια συμπτώματα σε ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο μπορεί να είναι εύκολο να παραβλεφθούν, λέει ο δρ. Άντερσον:
- «Μερικές φορές, οι άνθρωποι θα σκεφτούν ‘κοίτα περίεργο πράγμα τώρα, δεν μπορώ να νιώσω την μία πλευρά του προσώπου μου‘ και παραποιούν τα λόγια τους για λίγο», λέει.
- Άλλοι μπορεί να ρίχνουν επανειλημμένα αντικείμενα (για παράδειγμα ένα μαγειρικό σκεύος), αλλά στη συνέχεια να μπορούν να λειτουργήσουν κανονικά μετά από λίγα λεπτά.
- Ένα άλλο κλασικό σύμπτωμα είναι να βλέπεις αυτό που συχνά περιγράφεται σαν μια σκοτεινή κουρτίνα που πέφτει πάνω από το ένα μάτι από πάνω προς τα κάτω. Αυτό το σύμπτωμα ονομάζεται παροδική αμαύρωση (amaurosis fugax, από την ελληνική λέξη αμαύρωση και το λατινικό fugax, που σημαίνει φευγαλέο/παροδικό).
Τι πρέπει να κάνετε όταν αναγνωρίσετε οποιοδήποτε εγκεφαλικό επεισόδιο
Η ASA επινόησε το αρκτικόλεξο FAST για να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα του εγκεφαλικού. Στην… ελληνική του έκδοση αυτό το αρκτικόλεξο γίνεται ΠΑΔΩ. Τα τρία πρώτα γράμματα αντιστοιχούν στα:
- (Π)τώση της μίας πλευράς του προσώπου
- (Α)δυναμία στο χέρι της μίας πλευράς και
- (Δ)υσκολία στην ομιλία
Αυτά τα συμπτώματα αντιπροσωπεύουν περίπου το 75% των συμπτωμάτων που εμφανίζουν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια ενός εγκεφαλικού.
- Το τελευταίο γράμμα αντιστοιχεί στο (Ω)ρα να καλέσετε το 166.
Αλλά ορισμένοι νευρολόγοι προτείνουν την προσθήκη δύο επιπλέον γραμμάτων:
- (Ι) για την ισορροπία και
- (Μ) για τα μάτια
Η ισορροπία είναι δύσκολη, γιατί προβλήματα ισορροπίας μπορεί να προκύψουν λόγω μιας σειράς προβλημάτων πέρα από εγκεφαλικό, ειδικά σε ηλικιωμένους, λέει ο δρ. Άντερσον. Με ένα εγκεφαλικό, τα προβλήματα ισορροπίας σπάνια εμφανίζονται μεμονωμένα. Συνήθως συμβαίνουν παράλληλα με άλλα συμπτώματα, όπως αδυναμία στα πόδια ή προβλήματα όρασης, εξηγεί.
Τα προβλήματα όρασης κατά τη διάρκεια ενός παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου ή ενός πλήρους εγκεφαλικού μπορεί να περιλαμβάνουν μειωμένη, θολή ή διπλή όραση.
Έτσι, εάν ανήκετε σε ομάδα με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, το να γνωρίζετε το ΜΙ-ΠΑΔΩ μπορεί να είναι σωτήριο, καθώς μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε εγκαίρως ότι χρειάζεστε βοήθεια.
BE-FAST είναι η αντιστοιχία για το ΜΙ-ΠΑΔΩ: Μάτια, Ισορροπία, Πτώση προσώπου, Αδυναμία χεριών, Δυσκολία ομιλίας, Ώρα να καλέσετε το 166.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι η κύρια αιτία ενός εγκεφαλικού. Άλλοι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να γνωρίζετε είναι:
- το κάπνισμα
- ο διαβήτης
- η σωματική δραστηριότητα και
- η παχυσαρκία
Τα άτομα με καρδιακές παθήσεις (όπως στεφανιαία νόσος, κολπική μαρμαρυγή και καρδιακή ανεπάρκεια) αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.
Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τους κινδύνους σας για πλήρες εγκεφαλικό επεισόδιο, ή για μίνι εγκεφαλικό, καθώς και για τα υγιή βήματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την πιθανότητα να πάθετε ένα από τα δύο.
φωτό: iStock