Που βρίσκεται το υπερφυσικό και θαυματουργό «ξόανο» του Αγίου Γεωργίου

Από την Καστοριά ακολουθώντας την κοίτη του Αλιάκμονα βορειοανατολικά φθάνουμε στο Άργος Ορεστικό. Εκεί ανάμεσα στο Νεστόριο και το Άργος Ορεστικό βρίσκεται ο μικρός οικισμός της Ομορφοκκλησιάς. Στην άκρη του χωριού βρίσκεται ο βυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου. Το χωριό είναι παλιό και φαίνεται πως ιδρύθηκε σταδιακά γύρω από το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Στον Κώδικα της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς το χωριό γράφεται Κάλλιστα και μνημονεύεται από το 17ο αιώνα (1684).

Η φήμη του ναού βασίζεται στη μοναδική στο είδος της ξύλινη, με βαθύ ανάγλυφο, γλυπτή εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Το ξύλινο εικόνα – άγαλμα του Αγίου είναι τοποθετημένο στη μεσημβρινή κόγχη που σχηματίστηκε μετά το φράξιμο της μεσημβρινής θύρας επικοινωνίας άλλοτε του ναού με το ύπαιθρο.

Ο Άγιος Γεώργιος στην Ομορφοκκλησιά Καστοριάς

Η υπερμεγέθης ανάγλυφη αυτή εικόνα του Αγίου Γεωργίου συγκρατεί υπερφυσικώς νομίσματα και κάθε είδους κέρματα στην επιφάνειά της και θεωρείται θαυματουργή, αφού, σύμφωνα με τους ντόπιους, πολλοί έχουν θεραπευτεί εκεί από τον Άγιο Γεώργιο.

Γι’ αυτό κατά καιρούς βλέπουμε κρεμασμένα μπροστά από την ξυλόγλυπτη εικόνα σχοινάκια και αφιερώματα (τάματα αργυρά), κοσμήματα, μαντίλια και πουκάμισα, σύμφωνα με τη λαϊκή πίστη του κρεμάσματος ρακών κοντά σε αγιάσματα ή θάμνους και δέντρα, τα οποία απαντούμε σε διάφορα σημεία της υπαίθρου.

Ο αρχικός πυρήνας του καθολικού της μονής είναι ένας τετράστηλος εγγεγραμμένος σταυροειδής ναός με νάρθηκα. Ο πυρήνας αυτός, κρίνοντας από τις τοιχογραφίες που έχουν διασωθεί, πρέπει να κατασκευάστηκε τον 11ο ή 12ο αιώνα.

Ο Άγιος Γεώργιος απεικονίζεται όρθιος κατενώπιον με φωτοστέφανο, το οποίο πλαισιώνει ένα κανονικό πρόσωπο με σγουρά μαλλιά, φοράει στρατιωτική στολή, κοντό χιτώνα με μανίκια που φθάνουν μέχρι τους αγκώνες και επάνω στο χιτώνα θώρακα δερμάτινο με υφασμάτινη ζώνη δεμένη με κόμπο.

Τη στολή συμπληρώνει χλαμύδα που είναι ριγμένη πίσω και συγκρατείται με πόρπη στο δεξιό μέρος του λαιμού. Κρατάει λόγχη με το δεξί χέρι και με το αριστερό ακουμπάει στην ασπίδα του που έχει το γνωστό αμυγδαλόμορφο σχήμα. Συμμετρικά στο φωτοστέφανο του Αγίου υπάρχει η επιγραφή: «Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ο τροπεοφόρος».

Τα χαρακτηριστικά του προσώπου είναι αυστηρά. σε διάφορα σημεία του ξυλόγλυπτου διατηρούνται ίχνη χρωμάτων, όπως ένα ανοιχτό κιννάβαρι στο χιτώνα, κυανού, στα μανίκια και τις κάλτσες. Ο θώρακας έχει καφέ χρώμα και διακρίνονται ίχνη επιχρυσώσεως.

Η υπερμεγέθης ανάγλυφη εικόνα του Αγίου Γεωργίου στην Ομορφοκκλησιά Καστοριάς

Οι διαστάσεις του αγάλματος έχουν προσδιοριστεί σε 2,86μ ύψος, 0,68μ πλάτος και 0,22 βάθος και η κατασκευή του αποδίδεται στον 13ο αιώνα.

Σήμερα πιστεύεται ότι η γλυπτή εικόνα του Αγίου Γεωργίου είναι βυζαντινή και ότι κατασκευάστκε τον 13ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη.

Στο ναό του Αγίου Γεωργίου της Ομορφοκκλησιάς υπήρχε ακόμα μία υπερμεγέθης ξυλόγλυπτη εικόνα του Αγίου Δημητρίου (με διαστάσεις 1,87μ Χ 0,76μ), αλλά η λειψανοθήκη δεν κατάφερε να βρει περισσότερες λεπτομέρειες για αυτήν (πχ αν υπάρχει ακόμα, πού φυλάσσεται κτλ), εκτός μίας ασπρόμαυρης φωτογραφίας του προσώπου του Αγίου Δημητρίου και ένα σχέδιο αυτής της εικόνας.

ο πρόσωπο της γλυπτής εικόνας του Αγίου Δημητρίου,
κάποτε στον βυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου στην Ομορφοκκλησιά Καστοριάς

Οι μελετητές της εικόνας – αγάλματος του Αγίου Γεωργίου της Ομορφοκκλησιάς την συγκρίνουν με μία άλλη ξυλόγλυπτη, επιπεδόγλυφη, με χαμηλό ανάγλυφο, εικόνα του Αγίου Γεωργίου, που φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών και προέρχεται από το ναό της Αγίας Παρασκευής της Καστοριάς της συνοικίας του Οικονόμου.