Ενα σκληρό διπλωματικό πόκερ βρίσκεται με την Τουρκία να αναζητά περαιτέρω ενίσχυση της επιρροής της και διατήρηση των ισχυρών δεσμών που διατηρεί στα Βαλκάνια.
Ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τη Δευτέρα πραγματοποίησε επίσκεψη στην Αλβανία, ενώ χθες υποδέχθηκε στην Αγκυρα τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς -θέλοντας να στείλει μήνυμα μέσω των πλέον εκδηλωτικών του συμμάχων ότι η Τουρκία είναι παρούσα στα Βαλκάνια και ισχυρή, σε μία περίοδο που η ΕΕ δείχνει να μην έχει τη βούληση για τις κινήσεις που τις αναλογούν στην περιοχή.
Κατά την επίσκεψή του στα Τίρανα ο τούρκος πρόεδρος υποσχέθηκε βοήθεια, αντάλλαξε σειρά φιλοφρονήσεων με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, Εντι Ράμα, ο οποίος ωστόσο δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι η ΕΕ αποτελεί μονόδρομο για τη χώρα του. Ο Ερντογάν θέλησε να δείξει ότι η Αγκυρα είναι από τις χώρες με δύναμη παρέμβασης στα Βαλκάνια και στη συνάντησή του με τον Βούτσιτς και είναι πρόθυμος να αναλάβει πρωτοβουλίες και για την κρίση στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Ερντογάν και Βούτσιτς τόνισαν ιδιαίτερα και τις εμπορικές σχέσεις Τουρκίας – Σερβίας.
Χθες πραγματοποιήθηκε στην Αγκυρα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκίας – Σερβίας, με τις συνομιλίες να αναφέρονται σε όλο των φάσμα των σχέσεων των δύο χωρών, με στόχο την «εμβάθυνση και την ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας», περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις με επίκεντρο τα Βαλκάνια.
Στα Βαλκάνια «καρφώνει» ξανά το βλέμμα της και η Αθήνα, που εδώ και καιρό επισημαίνει τους κινδύνους που ελλοχεύει η εγκατάλειψη της περιοχής από την ΕΕ, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που παρουσιάζει σημάδια αποσταθεροποίησης. Η Ελλάδα θέλει λόγο και ρόλο στην περιοχή, κάτι που υποστηρίζεται και από τις ΗΠΑ και σε αυτή τη βάση σχεδιάζει τις δικές της κινήσεις.
Μητσοτάκης στο Βελιγράδι
Αύριο αναμένεται στην Αθήνα η υπουργός Εξωτερικών του Κοσόβου, Ντονίκα Γκερβάλα, στο πλαίσιο της διαρκούς ενίσχυσης των σχέσεων, με την ελληνική διπλωματία να έχει σταθερή θέση υπέρ του διαλόγου Βελιγραδίου – Πρίστινας, ενώ και η αναγνώριση του Κοσόβου βρίσκεται άτυπα στο τραπέζι, με το ζήτημα να παραμένει σύνθετο για την Ελλάδα. Ο σχεδιασμός προβλέπει επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βελιγράδι για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Σερβίας στις 28 Ιανουαρίου, με την Αθήνα να επιχειρεί να ασκήσει τη δική της επιρροή στον Βούτσιτς, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο Πρωθυπουργός προγραμματίζει επίσκεψη και στη Ρουμανία.
Επισημαίνεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης «έκλεισε» τον κύκλο των ταξιδιών του το 2021 με επίσκεψη εργασίας στη Βουλγαρία, όπου είχε συνάντηση με τον νεοεκλεγέντα πρωθυπουργό, Κιρίλ Πέτκοφ, σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα. Ανάλογα και με τις συνθήκες της πανδημίας αναμένεται το επόμενο διάστημα να κλειδώσει και επίσκεψη Πέτκοφ στην Αθήνα, για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Βουλγαρίας. Ερωτηματικό παραμένει πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της νέας βουλγαρικής κυβέρνησης με τον Ερντογάν.
Ο Νίκος Δένδιας έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει την πρόθεση της Ελλάδας να κρατήσει ψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα στο ζήτημα των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς για την Αθήνα η περιοχή πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Η ελληνική διπλωματία θεωρεί ότι δεν πρέπει να επιτραπεί σε άλλες δυνάμεις να υπονομεύσουν την εύθραυστη σταθερότητα των Βαλκανίων χρησιμοποιώντας οικονομικά μέσα ή εργαλειοποιώντας τη θρησκεία. Ο ΥΠΕΞ έχει στηλιτεύσει ευθέως τον ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, διαμηνύοντας προς τις Βρυξέλλες ότι τα «Δυτικά Βαλκάνια ανήκουν στην Ευρώπη».
Το ζήτημα τέθηκε και στο πλαίσιο της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ, κατά το παραδοσιακό πρωινό με τους πρεσβευτές των κρατών – μελών της ΕΕ τη Δευτέρα, με τον Δένδια να το βάζει στην ημερήσια διάταξη και τον γάλλο πρεσβευτή να αναφέρεται σε σύγκληση ειδικής διάσκεψης τον Ιούνιο.
Η Αθήνα παρακολουθεί τις κινήσεις της Αγκυρας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υπογραμμίζει σε ευρωβουλευτές του ΕΛΚ ότι δεν υπάρχει «θεμελιώδης αλλαγή στην τουρκική πολιτική απέναντι στην Ελλάδα», ενώ διεμήνυσε ότι η δέσμη πιθανών περιοριστικών μέτρων εάν η Τουρκία επιστρέψει σε μια επιθετική συμπεριφορά να παραμένει στο τραπέζι. Οι δηλώσεις Μητσοτάκη χαρακτηρίστηκαν «απειλές» από τον τουρκικό Τύπο, ενώ χθες ο τούρκος πρόεδρος επέμεινε στη δική του ρητορική για την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει στην περιοχή αν δεν περάσει από την Τουρκία, για τον EastMed σημείωσε ότι η απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ είναι «καθαρά οικονομική ανάλυση» και υπεραμύνθηκε του τουρκολιβυκού μνημονίου.