Θύμα της πανδημίας η ψυχική υγεία

Σύμφωνα με τον Στίβεν Τέιλορ, συγγραφέα του βιβλίου «The Psychology of Pandemics» και καθηγητή Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο British Columbia, «μία άτυχη μειονότητα του πληθυσμού, περίπου το 10%-15%, δεν θα επιστρέψει στην κανονικότητα», εξαιτίας του αντίκτυπου της πανδημίας στην ψυχική υγεία. Ο λόγος που οι επιστήμονες μιλούν για μία μακροχρόνια συνέπεια του Covid-19 είναι οι προηγούμενες πανδημίες και τα μαθήματα που αυτές έδωσαν. Το παγκόσμιο ξέσπασμα του SARS το 2003, συνδέθηκε με αύξηση των αυτοκτονιών κατά 30% στους ανθρώπους άνω των 65 ετών. Στρατηγικές, όπως η καραντίνα, που είναι αναγκαίες για τον περιορισμό της μετάδοσης του ιού, μπορούν να έχουν αρνητικό ψυχολογικό αντίκτυπο, να προκαλέσουν δηλαδή συμπτώματα μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη και αϋπνία.

Η ανεργία και οι οικονομικές δυσκολίες, που έχει ήδη προκαλέσει το πλήγμα του κορωνοϊού στην παγκόσμια Οικονομία, συνδέονται άμεσα με τα προβλήματα ψυχικής υγείας. «Ιστορικά οι συνέπειες των καταστροφών στην ψυχική υγεία επηρεάζουν περισσότερους ανθρώπους από όσους ασθενούν σωματικά, και διαρκούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», εξηγεί στο BBC ο Τζόσουα Σ. Μοργκανστέιν, υποδιευθυντής στο Κέντρο Μελέτης του Τραυματικού Στρες, στο Μέριλαντ των ΗΠΑ. Και αν αυτή η εκτίμηση φαντάζει υπερβολική, πρέπει να αναφερθεί ότι 25ετής μελέτη για τον αντίκτυπο του πυρηνικού ατυχήματος του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία, αποκάλυψε ότι οι συνέπειες στην ψυχική υγεία ήταν οι πιο σημαντικές αυτής της τεράστιας καταστροφής, που οδήγησαν σε χιλιάδες θανάτους και κατέστρεψαν την Οικονομία της περιοχής.

Όσον αφορά το ερώτημα του ποια θα είναι τα μακροχρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας, απόρροια του Covid-19, οι επιστήμονες απαντούν ότι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD) θα αφορά τους περισσότερους ανθρώπους που θα διακατέχονται από το φόβο της μόλυνσης και την ανάγκη της καθαριότητας. «Η γενική αγχώδης διαταραχή είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που θα μας απασχολήσει στο άμεσο μέλλον», προσθέτει η Γιόκο Ντιπόντα, ψυχοθεραπεύτρια και εκπρόσωπος του Συμβουλίου Ψυχοθεραπευτών του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ η χρόνια μοναξιά, λόγω της κοινωνικής απομόνωσης, και η «απουσία νοήματος της ζωής», εξαιτίας της πανδημίας, προβλέπεται επίσης να απασχολήσουν τους ειδικούς επί μακρόν.

Επιπρόσθετα, το στρες που προκάλεσε η ζωή με την απειλή του Covid-19 για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, θα επιφέρει εντονότερα προβλήματα ψυχικής υγείας σε αυτούς που είχαν ήδη επίπονες εμπειρίες στο παρελθόν, είτε πυροδοτώντας το παλιό τραύμα είτε ασυνείδητα, ενώ η ανεργία και η απώλεια εισοδήματος θα οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στην κατάθλιψη ή σε αυτοκτονικές σκέψεις. Για του λόγου το αληθές, πρόσφατα στοιχεία από τις ΗΠΑ αποκάλυψαν ότι περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς που έχασαν τη δουλειά τους ή μειώθηκαν τα εισοδήματά τους λόγω του κορωνοϊού παρουσιάζουν ήδη προβλήματα ψυχικής υγείας. Σύμφωνα, πάντως, με τις προβλέψεις των ειδικών, συνολικά περισσότεροι από 10 εκατ. άνθρωποι θα αναζητήσουν ψυχιατρική στήριξη στο άμεσο μέλλον, εκ των οποίων το 1,5 εκατ. θα είναι μικρά παιδιά.

Πώς να παραμείνετε υγιείς και ψύχραιμοι στην καραντίνα

Νους υγιής εν σώματι υγιεί έλεγαν οι αρχαίοι, προτρέποντας τους συμπολίτες τους να φροντίζουν για ένα υγιές πνεύμα μέσα σε ένα υγιές σώμα. Το δίχως άλλο, η περίοδος της καραντίνας, με τους φόβους για την υγεία, τη μοναξιά και τα οικονομικά που έχει εγείρει ο κορωνοϊός αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση για τον παραπάνω στόχο. Μερικοί τρόποι για να γυρίσετε τη δύσκολη αυτή κατάσταση υπέρ σας είναι οι ακόλουθοι:

Τσεκάρετε τα εργασιακά σας δικαιώματα

Για να μην ανησυχείτε για το μέλλει γενέσθαι με την εργασία σας, ρωτήστε τον εργοδότη σας για τις προθέσεις του και ενημερωθείτε για τα σχετικά κυβερνητικά προγράμματα.

Προγραμματίστε τα πρακτικά πράγματα

Εάν δεν μπορείτε να βγείτε από το σπίτι επεξεργαστείτε τρόπους για την παραλαβή τροφής και φαρμάκων, και αν φροντίζετε άλλους ζητήστε βοήθεια από φίλους ή αρμόδιους φορείς, για να καλύψουν το κενό.

Παραμείνετε συνδεδεμένοι με τους άλλους

Η διατήρηση υγιών σχέσεων με τους ανθρώπους που εμπιστεύεστε, είναι πολύ σημαντική για την ψυχική σας υγεία, είτε την επιτυγχάνετε μέσω τηλεφώνου, βιντεοκλήσεων είτε δια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Επικοινωνήστε τις ανησυχίες σας

Να θυμάστε ότι είναι φυσιολογικό να νιώθετε ανήσυχοι, φοβισμένοι ή αβοήθητοι με την όλη κατάσταση. Για να περιορίσετε τις αρνητικές σκέψεις μιλήστε στους φίλους σας ή απευθυνθείτε σε γραμμές βοήθειας.

Φροντίστε το σώμα σας

Η φυσική μας υγεία έχει μεγάλο αντίκτυπο στο πώς αισθανόμαστε. Για να μην αφεθείτε σε καταστροφικές συμπεριφορές, φροντίστε να τρώτε υγιεινά και να ασκήστε τακτικά.

Ελέγξτε τα συναισθήματά σας

Για να μην αφήσετε το φόβο για όσα συμβαίνουν γύρω σας να σας κυριεύσει, επικεντρωθείτε σε αυτά που μπορείτε να ελέγξετε, όπως την καθημερινότητά σας στο σπίτι και τις πηγές της πληροφόρησής σας.

Μην βλέπετε συνέχεια ειδήσεις

Προσπαθήστε να περιορίσετε σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της ημέρας τις ώρες που παρακολουθείτε ή διαβάζετε ειδήσεις, και λάβετε την πληροφόρησή σας από επίσημες, αξιόπιστες πηγές.

Συνεχίστε να κάνετε ό,τι σας αρέσει

Όταν μας καταβάλλει η ανησυχία ή η μοναξιά, συνήθως εγκαταλείπουμε τις δραστηριότητες που μας ευχαριστούν. Συνεχίστε τα χόμπι που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι σας και προσπαθήστε να μάθετε κάτι καινούργιο.

Βρείτε χρόνο για χαλάρωση

Όταν οι αρνητικές σκέψεις πλημμυρίζουν το μυαλό σας προσπαθήστε να προστατέψετε την ψυχική υγεία σας με ό,τι σας χαλαρώνει – από γιόγκα και διαλογισμό έως διάβασμα και γράψιμο.

Κοιμηθείτε καλά

Ο καλός ύπνος κάνει μεγάλη διαφορά στο πώς αισθανόμαστε, γι’ αυτό προσπαθήστε να κοιμάστε επαρκώς (6-8 ώρες) και με πρόγραμμα.

Από την έντυπη έκδοση της «Βραδυνής της Κυριακής»