Τυρί: Πολύ πιο ωφέλιμο από όσο νομίζαμε
Ποιος από εµάς µπορεί να πει όχι σε ένα πλατό τυριών; Σε ένα κοµµάτι νόστιµη φέτα που συνοδεύει το γεύµα µας; Σε ένα κοµµάτι τυρί – ίσως και µε λίγο ψωµί – για σνακ ή κολατσιό; Εµείς οι Έλληνες σίγουρα δεν µπορούµε να αντισταθούµε, αφού καταναλώνουµε περισσότερα από 23 κιλά τυρί κατά κεφαλήν, νούµερο που µας κατατάσσει σε µία από τις τρεις πρώτες θέσεις των τυροφάγων ανά τον κόσµο. Μάλιστα, ο πρωταγωνιστής ανάµεσα στα αγαπηµένα µας τυριά φαίνεται να είναι η φέτα, αφού κατά µέσο όρο οι Ελληνες τρώµε τουλάχιστον 10 κιλά φέτα τον χρόνο.
Κάνουµε όµως καλά; Ποιο είναι το σωστό; Να αποφεύγουµε το τυρί ως επιβλαβές και παχυντικό ή να το απολαµβάνουµε σε κάθε ευκαιρία ως εύγευστο και υγιεινό; Ας δούµε τι λένε οι ειδικοί.
Τι κερδίζουμε τρώγοντας τυρί
Το τυρί είναι ένα τρόφιμο που μας δίνει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας (ανάλογες με αυτές των υπόλοιπων ζωικών προϊόντων), καθώς επίσης και ασβέστιο, φώσφορο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο (π.χ. παρμεζάνα), κάλιο και βιταμίνη Α και Β12. Από την άλλη πλευρά όμως τα τυριά έχουν πολύ λίπος (που τους δίνει κιόλας, κυρίως στα σκληρά τυριά, τη συμπαγή τους μορφή), συχνά διαθέτουν πολύ αλάτι και φυσικά μας δίνουν και πολλές θερμίδες, και γι’ αυτούς τους λόγους οι ειδικοί εξηγούν ότι δεν είναι σκόπιμο να τα καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες.
Οι έρευνες αθωώνουν το τυρί;
Γενικά η οδηγία των διατροφολόγων είναι ότι το τυρί θα πρέπει να καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες και σποραδικά. Ομως σιγά-σιγά τα δεδομένα φαίνεται να αλλάζουν και οι τυροφάγοι μπορούν να ελπίζουν. Τελευταία οι ειδικοί λένε ότι θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι το τυρί έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη σε σχέση με τα άλλα γαλακτοκομικά (το γιαούρτι και το γάλα), ότι τα κορεσμένα λιπαρά του τυριού μπορεί να μην είναι τόσο κακά όσο πίστευαν και ότι – σύμφωνα με έρευνες – είναι πιθανό και να λειτουργούν ακόμα και προστατευτικά αναφορικά με τον διαβήτη. Επίσης:
- Πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτας σε προδιαβητικά ποντίκια μελέτησε πώς θα αντιδρούσαν μετά τη διατροφή με τυρί τα ποντίκια, που ήταν χωρισμένα σε δύο γκρουπ και το ένα το τάιζαν με κανονικό και το άλλο με χαμηλών λιπαρών τυρί. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το τυρί, τόσο το κανονικό όσο και εκείνο με τα χαμηλά λιπαρά, μείωσε την αντίσταση στην ινσουλίνη που παρουσίαζαν τα ποντίκια.
- Τα τυριά υψηλής ωρίμασης (π.χ. στίλτον, μπρι, τσένταρ, γραβιέρα, παρμεζάνα κ.ά.) φέρουν ένα συστατικό που ονομάζεται σπερμιδίνη, που σύμφωνα με έρευνες βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία, επίσης σύμφωνα με αμερικανική έρευνα σε ζώα μπορεί να δράσει θετικά και στην αντιμετώπιση του καρκίνου του ήπατος. Επιπλέον, τα συγκεκριμένα τυριά βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου.
- Ερευνα από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, που δημοσιεύθηκε στη Βρετανική Διατροφική Επιθεώρηση, βρήκε ότι αν καταναλώνουμε 30 γραμμάρια τυρί κότατζ, που είναι επιπλέον και χαμηλό σε λιπαρά, μισή ώρα προτού κοιμηθούμε, θα αυξηθεί ο μυϊκός ιστός μας, θα βελτιωθεί ο μεταβολισμός μας και γενικά η υγεία μας.
- Παρμεζάνα συστήνει να τρώμε έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας. Αν και είναι τυρί πλούσιο σε θερμίδες, έχει πολλά θετικά, όπως ότι είναι εύπεπτο και μας δίνει μεγάλες ποσότητες φωσφόρου και ασβεστίου, που είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για τα οστά μας, ενώ έχει και χαμηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη.
- Το ροκφόρ βρέθηκε να έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες σε μία έρευνα από ερευνητές του Cambridge.
- Η μοτσαρέλα, φτιαγμένη από γάλα νεροβούβαλου, περιέχει λιγότερο αλάτι από άλλα τυριά. Επίσης έχει και προβιοτικά που σχετίζονται με την υγεία του εντέρου και με το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Το κατσικίσιο τυρί είναι προτιμότερο συχνά από τα υπόλοιπα που φτιάχνονται από αγελαδινό γάλα καθώς περιέχει περισσότερα λιπαρά οξέα που συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης.
- Η ρικότα όπως και το κότατζ τσιζ, που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε γάλα, είναι ιδανικές επιλογές τυριών για να καταναλώσουμε πριν από τον ύπνο για να μας βοηθήσουν να κοιμηθούμε καλύτερα. Αλλωστε όλα τα γαλακτοκομικά χάρη στην τριπτοφάνη, ένα αμινοξύ που περιέχουν, βοηθούν στην αύξηση της σεροτονίνης που βοηθά στη βελτίωση των συνηθειών του ύπνου.
- Ολα τα τυριά περιέχουν το αμινοξύ γλυκίνη, που βρέθηκε σε μία έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου να βοηθά στον ύπνο στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Μάλιστα, το μπρι είναι μία από τις καλύτερες πηγές του εν λόγω αμινοξέος.
Τι ισχύει για τη φέτα
Η φέτα, το αγαπημένο τυρί των Ελλήνων, μας δίνει πολύ ψευδάργυρο και πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, η οποίες είναι απαραίτητες για την ομαλή ανάπτυξη και την υγεία του μυοσκελετικού συστήματος και όχι μόνο. Ακόμη, ως τυρί έχει αρκετό ασβέστιο. Ετσι, ένα μέτριο κομμάτι 50 γρ. θα μας δώσει περίπου το 1/4 της ποσότητας ασβεστίου που χρειάζεται ημερησίως ένας υγιής ενήλικος. Εχει και ικανοποιητικές ποσότητες φωσφόρου, ενός επίσης πολύ σημαντικού για τον οργανισμό μας συστατικού. Ακριβώς επειδή είναι πλούσιο σε αλάτι, είναι ένα καλό σνακ για μετά τη γυμναστική καθώς μπορεί να μας βοηθήσει να αναπληρώσουμε το αλάτι που χάσαμε με τον ιδρώτα και τη γυμναστική. Αν προσέχουμε το αλάτι στη διατροφή μας, μπορούμε να ξαλμυρίσουμε τη φέτα σε νερό ή γάλα προτού τη βάλουμε στο ψυγείο.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χάρη Δημοσθενόπουλο, MMedSci.PhDc, κλινικό διαιτολόγο, προϊστάμενο Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ Λαϊκό, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας