Η ανδρόπαυση αποτελεί τμήμα της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης. Αρχίζει πολύ νωρίς στη ζωή και εξελίσσεται σε βάθος δεκαετιών. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της και πως αντιμετωπίζονται
Το βιολογικό ρολόι χτυπά για τους άνδρες, όπως για τις γυναίκες. Κούραση, παραπανίσια κιλά, libido στα… Tάρταρα και δυσλειτουργίες που «προδίδουν» στο σεξ, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα. Ωστόσο η ανδρόπαυση σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται το τέλος της ακμής τους.
Αντιθέτως, σηματοδοτεί την εισαγωγή τους σε μία νέα φάση «ενηλικίωσης», λέει ο χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος Κωνσταντίνος Α. Ρόκκας. Όπως εξηγεί, η ανδρόπαυση σχετίζεται με ορμονικές μεταβολές, ειδικά με τη μείωση της τεστοστερόνης.
Η ορμόνη αυτή είναι γνωστή και ως «ορμόνη του σεξ». Είναι υπεύθυνη για ορισμένα ανδρικά χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται:
- Η τριχοφυΐα
- Η «βαριά» φωνή
- Η παραγωγή σπερματοζωαρίων
Τι είναι
Η ανδρόπαυση αποκαλείται από πολλούς ανδρική «εμμηνόπαυση» ή κλιμακτήριος. Σύμφωνα με τον ορισμό που της έχει προσδώσει η Διεθνής Εταιρεία Μελέτης της Γήρανσης του Άνδρα (ISSAM), ως ανδρόπαυση ορίζεται το βιοχημικό σύνδρομο το οποίο:
- Σχετίζεται με την αύξηση της ηλικίας στον άνδρα και
- Χαρακτηρίζεται από μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων στο αίμα, με ή χωρίς μείωση της ευαισθησίας των γονάδων στη δράση των ανδρογόνων.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής και να αλλοιώσει τη λειτουργία πολλών οργάνων.
Η γυναικεία κλιμακτήριος είναι μία μια διαδικασία που εξελίσσεται αρκετά γρήγορα. Στους άνδρες, όμως, η μείωση των ανδρογόνων στο αίμα είναι μία αργά εξελισσόμενη διαδικασία, στο πλαίσιο της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης.
Μείωση από τα 25 – Οι συνέπειες
Η μείωση αυτή αρχίζει νωρίς στη ζωή. Νεότερες επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι μεταξύ 25 και 75 ετών, οι άνδρες βιώνουν μείωση στα επίπεδα της τεστοστερόνης που φθάνει το 50%. Η μείωση αυτή προκαλεί πλειάδα συμπτωμάτων, όπως:
- Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, της ποιότητας της στύσης και των νυκτερινών στύσεων
- Αλλαγές στην ψυχική διάθεση, με σύγχρονη μείωση της πνευματικής ικανότητας και του προσανατολισμού στον χώρο
- Εύκολη κόπωση
- Κατάθλιψη και εύκολος εκνευρισμός
- Μείωση της μυϊκής μάζας και δύναμης
- Μείωση της τριχοφυΐας και αλλοιώσεις στο δέρμα
- Μείωση της οστικής πυκνότητας, με αποτέλεσμα την πρόκληση οστεοπενίας και οστεοπόρωσης
- Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου
- Αύξηση του λιπώδους ιστού
«Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν όλα αυτά τα συμπτώματα για να διαγνωστεί η ανδρόπαυση», διευκρινίζει ο κ. Ρόκκας. «Επιπλέον, η βαρύτητα ενός ή περισσοτέρων συμπτωμάτων δεν χρειάζεται να ταυτίζεται με τη σοβαρότητα των υπολοίπων. Η κλινική διάγνωση είναι αναγκαίο να συνοδεύεται από εξετάσεις αίματος, οι οποίες θα επιβεβαιώσουν τη μείωση των ανδρογόνων».
Η αντιμετώπιση
Το 2020 το Αμερικανικό Κολλέγιο Ιατρών συνέστησε την έναρξη θεραπείας τεστοστερόνης σε άνδρες με σεξουαλική δυσλειτουργία. Το 2018 η Αμερικάνικη Ενδοκρινολογική Εταιρεία συνέστησε θεραπεία τεστοστερόνης σε άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη, που σχετίζεται με την ηλικία και έχουν συμπτώματα εξαιτίας της.
Η θεραπεία των ανδρών της τρίτης ηλικίας, οι οποίοι παρουσιάζουν το σύνδρομο της έλλειψης των ανδρογόνων (ανδρόπαυση), συνίσταται στην αναπλήρωση αυτών των ορμονών με διάφορα διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι απαραίτητος ο έλεγχος:
- Της ηπατικής λειτουργίας
- Του προφίλ των λιπιδίων (π.χ. χοληστερόλη) στο αίμα
- Της καρδιαγγειακής λειτουργίας
- Της ερυθροποίησης (δηλαδή της διαδικασίας παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων)
- Του προστάτη
- Της κοινωνικής συμπεριφοράς
- Της συναισθηματικής κατάστασης
Η ανεπάρκεια ανδρογόνων αντιμετωπίζεται με θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης, η οποία συνταγογραφείται (όταν παρατηρείται τεκμηριωμένη ανεπάρκεια) και η θεραπεία διαρκεί εφ’ όρου ζωής.
Οι επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή
Η τεστοστερόνη είναι διαθέσιμη σε διάφορες μορφές. Σε μορφή κάψουλας, ενδομυϊκών ενέσεων, διαδερμικών επιθεμάτων και γέλης (δηλαδή σε τζελ). Το τζελ είναι η πιο δημοφιλής μορφή της, λόγω της ευκολίας στη χρήση και λόγω των καλών και σταθερών επιπέδων που επιτυγχάνει στο αίμα.
«Η πιο σημαντική επίπτωση της ανδρόπαυσης είναι στη σεξουαλική ζωή του άνδρα. Μπορεί να δυσκολεύεται να έχει στύση ή να έχει, αλλά να μην μπορεί να τη διατηρήσει. Ή μπορεί η στύση να μην είναι αρκετά σκληρή, ώστε να επιτευχθεί διείσδυση», επισημαίνει ο κ. Ρόκκας.
Και καταλήγει: «Αυτό που κυρίως προκαλεί η ελάττωση των επιπέδων τεστοστερόνης, είναι η μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Κάτι που επηρεάζει τη διάθεση των ανδρών και μπορεί κάποιες φορές να ρίξει και την αυτοπεποίθησή τους. Πρέπει, ωστόσο, να αντιληφθούν ότι η ανδρόπαυση είναι κάτι φυσιολογικό και αναμενόμενο που, ευτυχώς, αντιμετωπίζεται επιτυχώς. Αρκεί να επισκεφθούν τον ειδικό γιατρό».
