Υπάρχουν στιγμές που κάτι μέσα σου δεν «κουμπώνει». Δεν έχεις αποδείξεις, δεν έχεις πιάσει κάποιον επ’ αυτοφώρω, αλλά νιώθεις ότι η ιστορία που ακούς δεν στέκεται καλά. Και συνήθως δεν είναι μια λέξη ή μια πράξη, αλλά το σύνολο. Ο τρόπος που ειπώθηκαν τα πράγματα, ο χρόνος, οι σιωπές. Το ψέμα σε μια σχέση δεν εμφανίζεται πάντα σαν δράμα, τις περισσότερες φορές είναι ήσυχο, καθημερινό και σχεδόν αόρατο. Κι επειδή όλοι έχουμε πει έστω και ένα μικρό ψέμα για να αποφύγουμε μια ένταση, το δύσκολο δεν είναι να αναγνωρίσεις το ψέμα, αλλά να καταλάβεις πότε αρχίζει να γίνεται πρόβλημα.
Μην ψάχνεις σημάδια, ψάξε ασυνέπειες
Το σώμα δεν είναι ανιχνευτής ψεύδους. Κάποιος μπορεί να αποφεύγει το βλέμμα επειδή αγχώνεται ή να μιλάει νευρικά επειδή φοβάται τη σύγκρουση. Αυτό που έχει σημασία είναι η συνοχή. Όταν μια ιστορία αλλάζει λεπτομέρειες κάθε φορά που τη διηγείται, όταν οι απαντήσεις είναι υπερβολικά γενικές ή αντίθετα γεμάτες πληροφορίες που δεν ζήτησες, όταν οι λέξεις λένε κάτι αλλά η συνολική στάση λέει κάτι άλλο. Το ψέμα συχνά φαίνεται όχι σε αυτό που λέγεται, αλλά σε αυτό που αποφεύγεται. Στα κενά, στις παύσεις, στις απαντήσεις που δεν έρχονται ποτέ καθαρά.
Γιατί λέει ψέματα, συνήθως δεν είναι αυτό που νομίζεις
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν λένε ψέματα επειδή είναι κακοί, αλλά επειδή φοβούνται. Φοβούνται τη σύγκρουση, την απόρριψη, τις συνέπειες. Κάποιοι λένε ψέματα για να κρατήσουν τον έλεγχο, άλλοι για να καθυστερήσουν αλλαγές που δεν είναι έτοιμοι να κάνουν. Υπάρχουν και τα ψέματα «προστασίας», αυτά που λέγονται με τη λογική ότι η αλήθεια θα πληγώσει περισσότερο. Το θέμα είναι ότι ακόμα κι αυτά, όσο καλή πρόθεση κι αν έχουν, διαβρώνουν την εμπιστοσύνη. Και χωρίς εμπιστοσύνη, η οικειότητα δε μπορεί να σταθεί για πολύ.
Τι κάνει το ψέμα στη σχέση και γιατί δεν μένει ποτέ μικρό
Το ψέμα δεν καταστρέφει τη σχέση από τη μια μέρα στην άλλη. Τη φθείρει σιγά σιγά. Σε κάνει να αμφιβάλλεις για το ένστικτό σου, να αναλύεις κάθε κουβέντα, να νιώθεις ότι πρέπει να είσαι σε επιφυλακή. Η ενσυναίσθηση μειώνεται, γιατί όταν δε ξέρεις αν ο άλλος είναι ειλικρινής, δυσκολεύεσαι να συνδεθείς. Η οικειότητα γίνεται επιφανειακή και η επικοινωνία γεμάτη φίλτρα. Και το πιο επικίνδυνο, το ψέμα τείνει να πολλαπλασιάζεται. Όσο επαναλαμβάνεται, τόσο πιο εύκολο γίνεται, μέχρι που η σχέση χάνει τη βάση της.
Το σημαντικό δεν είναι να γίνεις ντετέκτιβ, αλλά να είσαι σε επαφή με τον εαυτό σου. Να ακούς το ένστικτό σου χωρίς να το μπερδεύεις με φόβο ή ζήλια. Να κάνεις καθαρές ερωτήσεις, όχι παγίδες, και να δίνεις χώρο για αλήθεια, όχι για άμυνα. Και κυρίως, να ξέρεις ποια είναι τα δικά σου όρια. Γιατί άλλο ένα αμήχανο ψέμα της στιγμής και άλλο μια σταθερή απόκρυψη που σε κάνει να νιώθεις λιγότερο ασφαλής. Η ειλικρίνεια δεν είναι τέλεια, αλλά είναι απαραίτητη. Και όταν λείπει, όσο κι αν προσπαθήσεις να την αντικαταστήσεις, κάτι μέσα στη σχέση πάντα θα τρίζει.
Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock
