Ο κόσμος μας βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλαπλές προκλήσεις στον τομέα της Υγείας. Προκλήσεις που αφορούν από κρούσματα ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό, αύξηση των αναφορών για παθογόνα που είναι ανθεκτικά στα φάρμακα, αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας και σωματική αδράνεια μέχρι τις επιπτώσεις της ρύπανσης του περιβάλλοντος και των κλιματικών αλλαγών στην υγεία και πολλαπλές ανθρωπιστικές κρίσεις.
Για να αντιμετωπίσει αυτές και άλλες απειλές, το 2019 βλέπει την έναρξη του νέου 5ετούς στρατηγικού σχεδίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)- το 13ο Γενικό Πρόγραμμα Εργασίας. Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται σε έναν στόχο τριών δισεκατομμυρίων: διασφάλιση ότι 1 δισεκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι επωφελούνται από την πρόσβαση στην καθολική υγειονομική κάλυψη, 1 δισεκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι προστατεύονται από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία και 1 δισεκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι απολαμβάνουν καλύτερη υγεία και ευεξία Η επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτήσει την αντιμετώπιση των απειλών για την υγεία από διάφορες γωνίες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Στην ιστοσελίδα του οργανισμού παρουσιάζονται οι 10 απειλές για την υγεία το 2019, που θα απαιτήσουν προσοχή από τον ΠΟΥ και τους εταίρους υγείας:
Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κλιματική αλλαγή: Εννέα στους δέκα ανθρώπους αναπνέουν καθημερινά μολυσμένο αέρα. Το 2019, η ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται από τον ΠΟΥ ως ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος για την υγεία. Οι μικροσκοπικοί ρύποι στον αέρα μπορούν να εισχωρήσουν σε αναπνευστικά και κυκλοφορικά συστήματα, καταστρέφοντας τους πνεύμονες, την καρδιά και τον εγκέφαλο, σκοτώνοντας 7 εκατομμύρια ανθρώπους πρόωρα κάθε χρόνο από ασθένειες όπως ο καρκίνος, το εγκεφαλικό επεισόδιο, η καρδιακή και πνευμονική νόσο.
Περίπου το 90% αυτών των θανάτων βρίσκονται σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, με μεγάλους όγκους εκπομπών από τη βιομηχανία, τις μεταφορές και τη γεωργία.
Μη μεταδοτικές ασθένειες: Οι μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις, ευθύνονται συλλογικά για πάνω από το 70% όλων των θανάτων παγκοσμίως ή 41 εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό περιλαμβάνει 15 εκατομμύρια άτομα που πεθαίνουν πρόωρα, ηλικίας μεταξύ 30 και 69 ετών. Πάνω από το 85% αυτών των πρόωρων θανάτων καταγράφονται σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα. Η άνοδος αυτών των ασθενειών οφείλεται σε πέντε κύριους παράγοντες κινδύνου: το κάπνισμα, τη σωματική αδράνεια, την επιβλαβή χρήση αλκοόλ, την ανθυγιεινή διατροφή και την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Παγκόσμια πανδημία γρίπης: Ο κόσμος θα αντιμετωπίσει άλλη μία πανδημία γρίπης – το μόνο πράγμα που δεν ξέρουμε είναι πότε θα χτυπήσει και πόσο σοβαρή θα είναι. Οι παγκόσμιες άμυνες είναι εξίσου αποτελεσματικές με την πιο αδύναμη σύνδεση στο σύστημα ετοιμότητας και αντίδρασης έκτακτης ανάγκης σε κάθε χώρα, σημειώνει ο ΠΟΥ.
Ευπαθείς και ευάλωτες συνθήκες: Περισσότεροι από 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι (22% του παγκόσμιου πληθυσμού) ζουν σε μέρη όπου οι παρατεταμένες κρίσεις (λόγω συνδυασμού προκλήσεων όπως η ξηρασία, η πείνα, οι συγκρούσεις και ο εκτοπισμός του πληθυσμού) και οι αδύναμες υπηρεσίες υγείας τους αφήνουν χωρίς πρόσβαση στη βασική περίθαλψη.
Αντιμικροβιακή αντίσταση: Η ανάπτυξη αντιβιοτικών, αντιικών και ανθελονοσιακών είναι μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της σύγχρονης ιατρικής. Τώρα, ο χρόνος με αυτά τα φάρμακα εξαντλείται. Η αντιμικροβιακή αντοχή – η ικανότητα των βακτηρίων, των παρασίτων, των ιών και των μυκήτων να αντισταθούν σε αυτά τα φάρμακα – απειλεί να μας στείλει πίσω σε μια εποχή που δεν μπορούσαμε εύκολα να θεραπεύσουμε λοιμώξεις όπως η πνευμονία, η φυματίωση, η γονόρροια και η σαλμονέλωση. Η αδυναμία πρόληψης λοιμώξεων θα μπορούσε να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τη χειρουργική επέμβαση και τις διαδικασίες όπως η χημειοθεραπεία.
Έμπολα και άλλα παθογόνα υψηλής απειλής: Το 2018, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είδε δύο χωριστές εστίες Έμπολα, οι οποίες εξαπλώθηκαν σε πόλεις περισσότερων από 1 εκατομμύριο κατοίκων. Μία από τις πληγείσες επαρχίες είναι επίσης σε μια ενεργή ζώνη συγκρούσεων. Αυτό δείχνει ότι το πλαίσιο στο οποίο εκδηλώνεται μια επιδημία παθογόνου υψηλής απειλής όπως ο Έμπολα είναι κρίσιμο.
Αδύναμη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: Η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη είναι συνήθως το πρώτο σημείο επαφής που έχουν οι άνθρωποι με το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και, στην ιδανική περίπτωση, θα πρέπει να παρέχουν ολοκληρωμένη, προσιτή και κοινοτική φροντίδα καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Η πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη μπορεί να ικανοποιήσει την πλειοψηφία των αναγκών υγείας του ατόμου για την πορεία της ζωής τους. Τα συστήματα υγείας με ισχυρή πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη είναι απαραίτητα για την επίτευξη καθολικής κάλυψης υγείας.
Η διστακτικότητα απέναντι στο εμβόλιο: Η διστακτικότητα απέναντι στο εμβόλιο – η απροθυμία ή η άρνηση εμβολιασμού παρά τη διαθεσιμότητα εμβολίων – απειλεί να αντιστρέψει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην αντιμετώπιση των ασθενειών που μπορούν να αντιμετωπιστούν με εμβόλια. Ο εμβολιασμός είναι ένας από τους οικονομικά αποδοτικότερους τρόπους για την αποφυγή ασθενειών – αυτή τη στιγμή αποτρέπει 2-3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως και άλλα 1,5 εκατομμύρια θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν βελτιωθεί η παγκόσμια κάλυψη των εμβολιασμών.
Δάγκειος πυρετός: Μια ασθένεια που μεταδίδεται από κουνούπια και προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και μπορεί να είναι θανατηφόρα και να σκοτώσει μέχρι και το 20% αυτών που πάσχουν από σοβαρό δάγκειο πυρετό, και αποτελεί απειλή για δεκαετίες.
HIV: Η πρόοδος που σημειώθηκε κατά του ιού HIV ήταν τεράστια όσον αφορά τον έλεγχο των ανθρώπων, την παροχή αντιρετροϊκών φαρμάκων (22 εκατομμύρια ασθενείς βρίσκονται σε θεραπεία) και την παροχή προληπτικών μέτρων όπως προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP, HIV λαμβάνουν αντιρετροϊκά για να αποτρέψουν τη μόλυνση). Ωστόσο, η επιδημία συνεχίζει με σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους που πεθαίνουν κάθε χρόνο από το HIV / AIDS. Από την αρχή της επιδημίας, περισσότεροι από 70 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αποκτήσει τη λοίμωξη και έχουν πεθάνει περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι.
