Η προσεγμένη διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Η προσεγμένη διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος. Ολοένα περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά διευκολύνουν την επούλωση. Υπάρχουν, όμως, άλλα που πρέπει να περιορίζονται ή και να αποφεύγονται, διότι δεν βοηθούν.
Όπως εξηγεί ο Δρ. Φώτης Τσούκας, ορθοπεδικός χειρουργός εξειδικευμένος στην ρομποτική και αρθροσκοπική χειρουργική, η διατροφή που συνιστάται μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος συνήθως εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή.
«Οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά επηρεάζονται από παράγοντες, όπως η ηλικία και η γενικότερη κατάσταση της υγείας», λέει. «Μερικοί ασθενείς, λ.χ., μπορεί να χρειασθούν μετά την επέμβαση συμπληρώματα σιδήρου, ενώ άλλοι όχι».
Υπάρχουν όμως μερικές γενικές αρχές στη διατροφή που ισχύουν για σχεδόν όλους τους ασθενείς. Οι αρχές αυτές είναι οι εξής:
Αποφύγετε την βιταμίνη Κ
Αμέσως μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος και για αρκετό καιρό στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή.
Αυτό γίνεται για να προστατεύεται από τις θρομβώσεις, ο κίνδυνος εκδήλωσης των οποίων αυξάνεται σημαντικά μετά το χειρουργείο και παραμένει αυξημένος έως ότου ο ασθενής ανακτήσει πλήρως την κινητικότητά του.
Ωστόσο η βιταμίνη Κ συμβάλλει στην θρόμβωση του αίματος, γι’ αυτό η κατανάλωσή της πρέπει να είναι περιορισμένη μετά την εγχείρηση.
Τις πρώτες εβδομάδες, λοιπόν, καλό είναι να αποφύγετε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα στη συγκεκριμένη βιταμίνη. Τέτοια τρόφιμα είναι το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το συκώτι, το σπανάκι, τα πράσινα φασόλια, οι φακές, η σόγια, το λάχανο και τα κρεμμύδια.
Να καταναλώνετε βιταμίνη C…
Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρόλο στην επούλωση των πληγών και την δημιουργία ουλώδους ιστού (ουλή). Συμβάλλει επίσης στην επιδιόρθωση και τη διατήρηση των χόνδρων και των οστών.
Τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά περιέχουν βιταμίνη C. Ωστόσο έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος οι καλύτερες επιλογές είναι τα ακτινίδια, τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, η παπάγια, οι φράουλες, ο ανανάς και το πεπόνι. Τα φρούτα αυτά περιέχουν 40-90 mg βιταμίνης C ανά 100 γρ. τροφίμου.
… αλλά προσοχή στο γκρέιπφρουτ και στο μπρόκολο
Και τα δύο περιέχουν βιταμίνη C, αλλά όπως προαναφέρθηκε το μπρόκολο περιέχει και άφθονη βιταμίνη Κ που αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης.
Αντίστοιχα, το γκρέιπφρουτ μπορεί να αλληλεπιδράσει με πάρα πολλά φάρμακα (είναι πάνω από 85). Μεταξύ αυτών των φαρμάκων συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα αντιβιοτικά. Αν, επομένως, σας αρέσει το γκρέιπφρουτ πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλές να το καταναλώσετε.
Να καταναλώνετε αρκετό ψευδάργυρο
Ο ψευδάργυρος μπορεί να τονώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μας προστατεύσει έως ένα βαθμό από τις επιθέσεις ιών και βακτηρίων.
Καλές πηγές του είναι το μοσχαρίσιο κρέας, οι ξηροί καρποί (ιδίως τα φιστίκια και τα κάσιους) και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Μία μερίδα άπαχο μοσχαρίσιο κρέας την εβδομάδα είναι αρκετή.
Μην ξεχνάτε τη βιταμίνη D, το ασβέστιο και το μαγνήσιο
Και τα τρία είναι απαραίτητα για την σωστή επούλωση των οστών έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Άφθονη βιταμίνη D παρέχουν τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σκουμπρί, πέστροφα, τόνος, σαρδέλα) και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα του εμπορίου, όπως ορισμένα γαλακτοκομικά.
Τα γαλακτοκομικά περιέχουν επίσης πολύ ασβέστιο (ιδίως τα κίτρινα τυριά και το γιαούρτι). Το ίδιο και οι σαρδέλες με το κόκαλο και οι ξηροί καρποί.
Μολονότι, όμως, το μπρόκολο, οι φακές και τα φασόλια επίσης περιέχουν πολύ ασβέστιο, η κατανάλωσή τους αντενδείκνυται λόγω της βιταμίνης Κ.
Το ιχνοστοιχείο που οι περισσότεροι αμελούν είναι το μαγνήσιο. Είναι απαραίτητο:
- Για την απορρόφηση και τον μεταβολισμό του ασβεστίου
- Για την μετατροπή της βιταμίνης D στην ενεργό μορφή της.
Καλές πηγές μαγνησίου είναι η μπανάνα, τα καρύδια, ορισμένα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί) και η μαύρη σοκολάτα.
Να τρώτε καθημερινά πρωτεΐνες
Οι καλής ποιότητας πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για την καλή επούλωση των μυών και των οστών.
Οι πρωτεΐνες που ενδείκνυνται μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι τα ψάρια, τα πουλερικά, το άπαχο μοσχαρίσιο κρέας, τα αυγά, οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ενδεικτικό διαιτολόγιο
Σε αδρές γραμμές, ένα ενδεικτικό διαιτολόγιο για τον μέσο ασθενή θα ήταν το εξής:
* Πρωινό: Δύο φέτες ψωμί ολικής αλέσεως με μαρμελάδα φράουλα ή δημητριακά με βρώμη και σταφίδες. Γάλα λίγων λιπαρών, χυμός πορτοκάλι, καφές ή τσάι.
* Μεσημεριανό: Ψητή μπριζόλα ή ψάρι, ρύζι, σαλάτα από ωμό καρότο, μπανάνα.
* Απογευματινό: Γιαούρτι με φρουτοσαλάτα και ξηρούς καρπούς ή λίγη μαύρη σοκολάτα.
* Βραδινό: Σάντουϊτς (ψωμί ολικής αλέσεως, ψητή γαλοπούλα ή κοτόπουλο, μαρούλι, τομάτα), ανανάς, γάλα λίγων λιπαρών.
