Η Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας (15 Μαΐου) φέρνει στο προσκήνιο την κακή σύγκλειση των δοντιών και τις πιθανές συνέπειές της, όταν καθυστερεί η θεραπεία.
Περισσότερα από ένα στα δύο Ελληνόπουλα αντιμετωπίζουν ποικίλου βαθμού κακή σύγκλειση των δοντιών. Και περισσότερα από ένα στα τέσσερα έχουν τόσο σοβαρό πρόβλημα, ώστε έχουν μεγάλη ή πολύ μεγάλη ανάγκη για θεραπεία.
Δυστυχώς, όμως, οι γονείς συχνά καθυστερούν να πάνε τα παιδιά τους για ορθοδοντικό έλεγχο. Αυτό έχει ως συνέπεια να καθυστερεί και η έναρξη της απαιτούμενης θεραπείας.
Σύμφωνα με την Αμερικανική και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ορθοδοντικών, η πρώτη επίσκεψη στον ορθοδοντικό πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 7 ετών. Στην ηλικία αυτή το παιδί διατηρεί ακόμα κάποια νεογιλά δόντια και είναι η πλέον κατάλληλη για να γίνει εγκαίρως η διάγνωση τυχόν προβλήματος και να αποφασιστεί πότε πρέπει να αρχίσει η θεραπεία.
Πολλοί γονείς, όμως, λανθασμένα πιστεύουν ότι η κακή σύγκλειση των δοντιών θα διορθωθεί από μόνη της όταν βγουν τα μόνιμα δόντια του παιδιού. Έτσι, δεν το πηγαίνουν στον ορθοδοντικό πριν τα 10-12 έτη. Ωστόσο η άποψη αυτή όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά μπορεί να έχει συνέπειες.
«Η καθυστέρηση στην έναρξη της ορθοδοντικής θεραπείας είναι επιζήμια, διότι σε πολλές περιπτώσεις το πρόβλημα εδραιώνεται και η θεραπεία που απαιτείται για την διόρθωσή του είναι πιο πολύπλοκη», τονίζει η Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, DDS, PhD, ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών & Ενηλίκων και γενική γραμματεας της Ελληνικής Εταιρείας Ορθοδοντικών Ναρθήκων (ΕΕΟΝ). «Τα περισσότερα ορθοδοντικά προβλήματα δεν αυτοδιορθώνονται, αλλά χρειάζονται θεραπεία που πρέπει να γίνει την κατάλληλη ώρα».
Οι κίνδυνοι από την καθυστερημένη θεραπεία
Με αφορμή την σημερινή (15 Μαΐου) Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας, η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη υπενθυμίζει τις πιθανές συνέπειες από την κακή σύγκλειση των δοντιών και τα οφέλη της έγκαιρης θεραπείας.
Όπως εξηγεί, η μη αντιμετώπιση των ορθοδοντικών προβλημάτων έχει πολλές συνέπειες στην καθημερινή ζωή των ασθενών. Μελέτες έχουν δείξει πως μπορεί:
- Να επηρεάσει αρνητικά την ομιλία και την πέψη,
- Να συμβάλει στην δημιουργία τερηδόνας, παθήσεων των ούλων και απώλειας των δοντιών.
- Να δημιουργήσει προβλήματα στις αρθρώσεις της γνάθου
- Να αυξήσει τον κίνδυνο τραυματισμού των δοντιών και του στόματος
- Να οδηγήσει σε ψυχολογικές και συναισθηματικές δυσκολίες.
Τα οφέλη από την έγκαιρη θεραπεία
Αντιθέτως, αν τα ορθοδοντικά προβλήματα διορθωθούν εγκαίρως:
- Θα αποφευχθούν πολλά προβλήματα, όπως τα τραύματα στα πρόσθια δόντια που προεξέχουν και μπορεί να σπάσουν ή η τερηδόνα και η ουλίτιδα από τον ελλιπή καθαρισμό των δοντιών
- Θα αναπτυχθούν σωστά τα οστά του προσώπου και θα επιτευχθεί σκελετική αρμονία.
- Θα μειωθεί η ανάγκη για μελλοντικές εξαγωγές δοντιών
- Θα βελτιωθεί η μάσηση και τα προβλήματα στην ομιλία που οφείλονταν στην λανθασμένη θέση των δοντιών
- Θα βελτιωθεί η αισθητική του προσώπου
- Θα βελτιωθεί το αίσθημα ευεξίας του ασθενούς, ο οποίος θα νιώσει καλύτερα για τον εαυτό του.
«Ο γενικός κανόνας είναι πως όσο νωρίτερα γίνει η εκτίμηση από ειδικό ορθοδοντικό, τόσο το καλύτερο», τονίζει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη. «Η σωστή διάγνωση είναι το πρώτο και θεμελιώδες βήμα στην έγκαιρη αντιμετώπιση και επίλυση των ορθοδοντικών προβλημάτων».
Και οι ενήλικες
Εκτός από τα παιδιά και τους εφήβους, ορθοδοντική θεραπεία κάνουν και ενήλικοι. Στην πραγματικότητα, το περίπου 20-30% των ορθοδοντικών ασθενών είναι ενήλικοι.
Οι ασθενείς αυτοί συνήθως κάνουν θεραπεία για να διορθώσουν την κακή σύγκλειση των δοντιών ή τον συνωστισμό που προϋπήρχε. Αρκετοί όμως επιθυμούν να αντιμετωπίσουν και προβλήματα που προέκυψαν σε βάθος χρόνου εξαιτίας νόσων, όπως η περιοδοντίτιδα.
Οι νόσοι αυτές και γενικότερα τα οδοντιατρικά προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται πριν την ορθοδοντική θεραπεία, για να αποκομίσει ο ασθενής το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Οι μηχανισμοί
Τα καλά νέα είναι ότι οι σύγχονες ορθοδοντικές θεραπείες δεν αρχίζουν ούτε τελειώνουν με τα μεταλλικά «σιδεράκια». Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται σήμερα για να διορθώσουν την κακή σύγκλειση των δοντιών μπορεί να είναι:
- Κινητοί (το άτομο μπορεί να τους βγάλει μόνο του από το στόμα)
- Ακίνητοι (μένουν σταθεροί κατά την θεραπεία και αφαιρούνται μόνο από τον ορθοδοντικό ιατρό).
Οι μηχανισμοί αυτοί μπορεί να αποτελούνται από εξελιγμένα υλικά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα σχεδόν αόρατα κεραμικά άγκιστρα, τα γλωσσικά άγκιστρα που τοποθετούνται στο πίσω μέρος των δοντιών, τα μίνι-εμφυτεύματα κ.λπ.
Για όσους, εξάλλου, δεν επιθυμούν να φορέσουν συμβατικούς ορθοδοντικούς μηχανισμούς (π.χ. επειδή είναι εμφανείς) υπάρχουν σειρές από διαφανείς, αφαιρούμενους νάρθηκες. Οι νάρθηκες αυτοί χρησιμοποιούνται για λίγες ημέρες και ύστερα αντικαθίστανται, βασισμένοι πάνω σε σχέδιο θεραπείας που εκτελεί ο ειδικός ορθοδοντικός.
Λειτουργικός ο κύριος λόγος
«Πολύς κόσμος έχει την εντύπωση ότι οι ορθοδοντικές θεραπείες γίνονται για αισθητικούς λόγους, αλλά στην πραγματικότητα ο κύριος λόγος δεν είναι κοσμητικός αλλά αναπτυξιακός και λειτουργικός», υπογραμμίζει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη.
«Ας γιορτάσουμε λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας με το σύνθημα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ορθοδοντικών, που την εκφράζει και ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα: “Ένα όμορφο χαμόγελο είναι υγεία και ένα υπέροχο δώρο ζωής”», καταλήγει.
