Κάποιες φορές τα προβλήματα στη σχέση μας είναι πολύ εμφανή. Όσο και αν μας πληγώνει αυτό, μας δίνει και τη δυνατότητα να δράσουμε με έναν τρόπο που να βελτιώνει την κατάσταση. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις ενώ όλα μοιάζουν να πηγαίνουν καλά, μας πνίγει ένα αόριστα δυσάρεστο συναίσθημα, το οποίο δεν ξέρουμε πού να αποδώσουμε. Αν αισθάνεστε ότι ανήκετε στη δεύτερη περίπτωση, ίσως πρέπει να εξετάσετε το αν αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη χειριστική συμπεριφορά του συντρόφου σας.
Οι χειριστικοί άνθρωποι χαρακτηρίζονται συνήθως από έντονες ανασφάλειες, τις οποίες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν απειλώντας ή καταστρέφοντας την αυτοπεποίθηση των ανθρώπων γύρω τους. Στην αρχή μοιάζουν πολύ γοητευτικοί, περιποιητικοί και γεμάτοι αγάπη, μόλις όμως καταφέρουν να κατακτήσουν το εκάστοτε θύμα τους χρησιμοποιούν μεθόδους όπως η υποτίμηση, η χειραγώγηση και ένα πλήθος συμπεριφορών που υπονομεύουν την ψυχική υγεία του συντρόφου τους για να τον μετατρέψουν σε υποχείριό τους. Αυτή η «μετάλλαξη» συμβαίνει αργά και διακριτικά, με αποτέλεσμα συνήθως να μην γίνεται αντιληπτή για πολύ καιρό ή και ποτέ. Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως οι παρακάτω φράσεις που χρησιμοποιούνται συχνά από τέτοιου είδους άτομα μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεκαθαρίσουμε λίγο τα πράγματα.
«Εγώ σου είπα τα μυστικά μου, τώρα είναι σειρά σου»
Στην αρχή μίας σχέσης, αποκαλύπτουμε σταδιακά πράγματα για τον εαυτό μας και με αυτόν τον τρόπο οικοδομούμε σταδιακά την οικειότητα με τον ή την σύντροφό μας. Οι χειριστικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται πολύ καλά αυτό το γεγονός και το εκμεταλλεύονται προς όφελός τους με το να μοιράζονται από πολύ νωρίς κάποιες πληροφορίες για τον εαυτό τους που τους κάνουν να μοιάζουν ευάλωτοι, όπως μια τραυματική ιστορία από το παρελθόν τους. Ακόμη και αν το συμβάν που περιγράφουν είναι πραγματικό, στην ουσία το χρησιμοποιούν ως εργαλείο για να σας κάνουν να πιστέψετε ότι ανήκετε στο στενό κύκλο τους και να σας ωθήσουν στο να αποκαλύψετε και εσείς κάτι αντίστοιχα σημαντικό για τον εαυτό σας. Όταν το κάνετε, θα το χρησιμοποιήσουν εναντίον σας. Να θυμάστε ότι εσείς αποφασίζετε πότε και τι θα μοιραστείτε ακόμη και με τον σύντροφό σας και ότι, αν κάποιος σας κάνει να αισθανθείτε ένοχος ή ένοχη για αυτό, έχετε κάθε λόγο να τον αντιμετωπίσετε με καχυποψία.
«Γιατί να συμβαίνουν πάντα σε μένα αυτά τα πράγματα»
Όλοι έχουμε στιγμές που αισθανόμαστε αδικημένοι ή θυματοποιούμαστε, όμως όταν αναπτύσσουμε μία στοιχειώδη συναισθηματική ωριμότητα συνειδητοποιούμε ότι συνήθως φέρουμε και οι ίδιοι κάποια ευθύνη για τα άσχημα πράγματα που συμβαίνουν στις σχέσεις μας. Αντίθετα, οι άνθρωποι με αυτά τα χαρακτηριστικά συχνά αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους ως μόνιμο θύμα των καταστάσεων και χρησιμοποιούν αυτή την αφήγηση για να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι είναι ευάλωτοι και χρειάζονται τη φροντίδα μας.
«Δεν περίμενα να μην με καταλαβαίνεις ούτε κι εσύ»
Δεν είναι σπάνιο να παρασυρθούμε από τον ενθουσιασμό του ξεκινήματος μίας σχέσης και από τον φαινομενικά τέλειο νέο μας σύντροφο και να μην τοποθετήσουμε εξ αρχής αυστηρά όρια. Τα χειριστικά άτομα θα εκμεταλλευτούν τις χαμηλές μας άμυνες για να μας χειραγωγήσουν και όταν προσπαθήσουμε να επαναδιαπραγματευτούμε τους όρους της σχέσης θα μας δημιουργήσουν ενοχές, λέγοντάς μας ότι δεν δείχνουμε την κατανόηση που περίμεναν από εμάς ή ότι δεν είμαστε εκεί για εκείνους.
«Δεν είπα αυτό!»
Οι υψωμένοι τόνοι στα πλαίσια ενός καβγά δεν είναι παράξενο φαινόμενο, και μπορούν να δικαιολογήσουν ακόμη και μια άδικη, επιθετική φράση. Όμως, αν ο σύντροφός σας ανήκει σε αυτή την τοξική κατηγορία ανθρώπων, κατά πάσα πιθανότητα δεν πρόκειται να απολογηθεί ποτέ για αυτό. Υπάρχει περίπτωση να αρνηθεί ακόμη και το ίδιο το γεγονός ότι άρθρωσε τη φράση που σας πλήγωσε ή να προσπαθήσει να υποστηρίξει τη θέση του. Στις σπάνιες περιπτώσεις που θα ζητήσει συγγνώμη, αυτή θα συνοδευτεί από ένα «αλλά» που θα μεταθέτει την ευθύνη σε εσάς! Αν αυτό συμβεί μία φορά, μην βιαστείτε να καταλήξετε σε συμπεράσματα. Αν, όμως, αποτελεί μοτίβο στη σχέση σας, θα πρέπει να ξέρετε ότι οι ειδικοί το θεωρούν είδος συναισθηματικής κακοποίησης.
«Παραλογίζεσαι»
Μήπως νιώθετε ότι το πρόβλημα είστε μονίμως εσείς; Αν κάθε φορά που παραπονιέστε για κάτι η σύντροφός σας προσπαθεί να σας πείσει ότι δεν σκέφτεστε λογικά, έχετε παρεξηγήσει μια κατάσταση ή αντιμετωπίζετε κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα που σας κάνει να βλέπετε την πραγματικότητα παραμορφωμένη, είναι πιθανό να είναι χειριστική. Δημιουργώντας σας αμφιβολίες, καταφέρνει να σας ελέγξει ή να σας χειραγωγήσει, αλλά και να αποφύγει τις συνέπειες των δικών της λαθών. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι αποκλείεται να φέρετε πάντα εσείς όλη την ευθύνη. Συζητώντας τα περιστατικά με φίλους ή την οικογένειά σας, θα καταφέρετε να διατηρήσετε μια υγιή οπτική και να μην εσωτερικεύσετε την αρνητικότητα.
«Χμ, είσαι σίγουρη ότι θες να το κάνεις αυτό;»
Μπορεί να αγνοούμε τις μικρές καθημερινές συμπεριφορές, όμως σε βάθος χρόνου λειτουργούν σωρευτικά και έχουν τη δυνατότητα να μας βλάψουν περισσότερο από τα μεγάλα αλλά μεμονωμένα γεγονότα. Μια από τις αγαπημένες συνήθειες των χειριστικών ανθρώπων είναι να ροκανίζουν διακριτικά την αυτοεκτίμησή μας, με ατάκες όπως: «Έτσι θα ντυθείς για να πας για ποτό;» ή «Όντως, σου αρέσει αυτό το τραγούδι;». Αυτού του είδους οι φράσεις σας κάνουν να αισθάνεστε ότι σας επικρίνει, όμως όταν προσπαθήσετε να το συζητήσετε μαζί του, του αφήνουν το περιθώριο να αρνηθεί ότι υπονόησε κάτι κακό και να ισχυριστεί ότι εσείς είστε υπερευαίσθητη.
«Αν μ’ αγαπάς, θα μου κάνεις αυτή τη χάρη»
Με τέτοιες διατυπώσεις ο σύντροφός σας επενδύει με ενοχές το ενδεχόμενο να μην του κάνετε το χατίρι. Η φράση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξ αρχής ή – συχνότερα – μετά το πρώτο σας «όχι». Στην πραγματικότητα, αν σας αγαπούσε και σας σεβόταν πραγματικά, δεν θα χρειαζόταν να επαναλάβετε την άρνησή σας. Σε μια υγιή σχέση, ο σύντροφός μας δεν μας πιέζει να ξεπεράσουμε τα όρια εντός των οποίων αισθανόμαστε άνετα και ασφαλείς.
