Από έναν και μοναδικό άνθρωπο – από τον πρώτο στον οποίο μεταδόθηκε ο ιός από τα ζώα – ξεκίνησε η μεγάλη επιδημία που μετρά χιλιάδες κρούσματα και δεκάδες νεκρούς στην πόλη Γουχάν της Κίνας, λένε τώρα οι επιστήμονες.
Η εργαστηριακή ανάλυση του γονιδιώματος του κοροναϊού, που έγινε πριν από λίγες μέρες, οδηγεί τους επιστήμονες ολοένα και πιο κοντά στην αποκρυπτογράφησή του. Η σύσταση, όσο και η “συμπεριφορά” του είναι σημαντική για την επιδημιολογική έρευνα, καθώς θα βοηθήσει στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπισή του και την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης από τις υγειονομικές αρχές. Ο ιός πρέπει να αναγνωριστεί, ώστε να μπορέσουν να παραχθούν θεραπείες και εμβόλια, λένε οι επιστήμονες.
Η ανάλυση του κοροναϊού, ωστόσο, έδωσε πολύτιμες πληροφορίες στους επιστήμονες, για τον τρόπο με τον οποίο αυτός δημιουργήθηκε, αλλά και διαδόθηκε. Όπως αναφέρει ο πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Θάνος Δημόπουλος, η ταυτοποίηση του γονιδιώματος του κοροναϊού μας οδήγησε στο αρχικό συμπέρασμα ότι ξεκίνησε από τις νυχτερίδες. Ωστόσο νέα έρευνα δείχνει πως ο ιός προήλθε από τον φολιδωτό μυρμηγκοφάγο, γνωστός και ως παγκολίνος, ένα θηλαστικό που κινδυνεύει με εξαφάνιση, διακινείται παράνομα και είναι περιζήτητο για το κρέας και τις φολίδες του. Και η έρευνα συνεχίζεται…
“Το γονιδίωμα του νέου κοροναϊού έχει πολύ μεγάλη ομοιότητα με αυτό αντίστοιχου ιού των νυχτερίδων που θεωρείται ο ξενιστής της νόσου. Δεν είναι γνωστό ακόμη ποιο ενδιάμεσο ζώο μετέφερε τον ιό στον άνθρωπο. Από τα επιδημιολογικά στοιχεία, όμως, προκύπτει ότι ένας μόνο ασθενής μολύνθηκε από τον ιό από ζώο και έκτοτε ξεκίνησε η μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων. Σε όλα τα υπόλοιπα περιστατικά που έχουν καταγραφεί η μετάδοση έγινε από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η αρχική μετάδοση πιστεύεται ότι έγινε στην αγορά αγρίων ζώων της πόλης Ουχάν που έχει κλείσει και απολυμανθεί για να αποτραπεί η περαιτέρω μετάδοση από τον αρχικό ξενιστή”, τονίζει ο κ. Δημόπουλος.
Κοροναϊός και μεταδοτικότητα – Τι λένε τα νεότερα επιστημονικά στοιχεία
Οι τελευταίες κλινικές πληροφορίες για τον κοροναϊό αναφέρουν ότι η μεταδοτικότητά του σε σύγκριση με τις άλλες δύο επιδημίες κοροναϊών των τελευταίων 20 χρόνων (SARS και MERS), είναι μεγαλύτερη, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Δημόπουλος.
“Ο νέος κοροναϊός φαίνεται ότι είναι περισσότερο μολυσματικός καθώς έχει υπολογιστεί ότι κάθε ασθενής προσβάλλει κατά μέσο όρο 2.68 άτομα, αλλά λιγότερο θανατηφόρος από τον SARS και τον MERS. Η περίοδος επώασης του ιού έχει υπολογιστεί σε 5.2 ημέρες, αλλά σε μεμονωμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάνει ακόμη και τις 14 ημέρες. Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη πότε ένα προσβεβλημένο άτομο γίνεται μεταδοτικό. Υπάρχουν περιστατικά που η μετάδοση έγινε από άτομα που δεν είχαν ακόμη νοσήσει. Θεωρείται όμως ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, η μετάδοση γίνεται από συμπτωματικά άτομα. Τα δεδομένα αυτά έχουν οδηγήσει στην έκδοση ταξιδιωτικών οδηγιών ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν απαγορεύσει την είσοδο σε άτομα που τις τελευταίες 14 ημέρες επισκέφθηκαν την Κίνα. Αντίστοιχα, όσοι αμερικανοί πολίτες επαναπατρίστηκαν από την Κίνα παραμένουν σε υποχρεωτική καραντίνα για το διάστημα αυτό”.
Κοροναϊός και συμπτώματα
Αναφορικά με τις κλινικές εκδηλώσεις της λοίμωξης από τον νέο κοροναϊό, αυτές δεν διαφέρουν από αυτά των κοινών ιών, όπως π.χ. του ιού της γρίπης, αναφέρει ο κ. Θάνος Δημόπουλος.
“Είναι μη ειδικές και ομοιάζουσες με άλλες ιογενείς λοιμώξεις. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν πυρετό και μη παραγωγικό (ξηρό) βήχα, ενώ στο ένα τρίτο των περιπτώσεων αναφέρεται δύσπνοια. Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχουν μυαλγίες, κεφαλαλγία και διάρροια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η συμπτωματολογία της λοίμωξης είναι ήπια, αλλά υπάρχουν και περιστατικά με βαριά πνευμονία με διάχυτα διηθήματα στην ακτινογραφία”.
Όσον αφορά, στο ποιους ανθρώπους προτιμά περισσότερο ο ιός;
Ο κ. Δημόπουλος τονίζει ότι οι περισσότεροι ασθενείς που νόσησαν ήταν μέσης ηλικίας, δηλαδή από 49-56 ετών, ενώ τα κρούσματα σε παιδιά είναι σπάνια. Παρ’ όλα αυτά το τελευταίο 24ωρο καταγράφηκαν και τα μικρότερα ηλικιακά κρούσματα παγκοσμίως, δύο νεογέννητα μωρά στην πόλη Γουχάν, τα οποία διαπιστώθηκε ότι πάσχουν από τη νόσο περίπου 30 ώρες μετά τη γέννησή τους.
Οι πιο βαριές εκδηλώσεις της νόσου, ωστόσο, εμφανίζονται σε άτομα που έχουν ήδη προβλήματα υγείας, κυρίως υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη. Το ένα τρίτο των περιστατικών που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με βαριά πνευμονία οδηγήθηκαν τελικά σε διασωλήνωση.
“Με βάση τα παραπάνω, οι υγειονομικές αρχές στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δώσει οδηγία κάθε περιστατικό με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού που έχει επισκεφτεί την Κίνα ή έχει έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα από τον ιό τις τελευταίες 14 ημέρες να θεωρείται ως ασθενής υπό διερεύνηση για τον κοροναϊό και να ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες”, επισημαίνει ο κ. Δημόπουλος.
Αντιμετώπιση του νέου κοροναϊού
Μέχρι τώρα η αντιμετώπιση των ασθενών είναι υποστηρικτική. Ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί εμβόλιο για τον νέο κοροναϊό και κάποια αντιιικά φάρμακα ερευνώνται στα πλαίσια κλινικών μελετών με βάση προηγούμενη εμπειρία με τους ιούς SARS και MERS, αναφέρουν οι ξένες επιστημονικές μελέτες όπως τονίζει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ:
“Είναι σημαντικό να τονιστεί όμως ότι ο έλεγχος της προηγούμενης επιδημίας από τον ιό SARS έγινε τελικά με την εφαρμογή των βασικών κανόνων δημόσιας υγείας, δηλαδή την παραμονή των ασθενών στο σπίτι (εφόσον δεν συντρέχει βέβαια λόγος μετάβασης στο νοσοκομείο), το επιμελές πλύσιμο των χεριών και την κάλυψη στόματος και μύτης σε ασθενείς που βήχουν”.
Επισημαίνεται ότι από την αρχή της επιδημίας του νέου κοροναϊού (nCoV-2019) και μέχρι το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου έχουν επιβεβαιωθεί περίπου 29000 κρούσματα, που σε ποσοστό 99% έχουν καταγραφεί στην Κίνα. Μεμονωμένα κρούσματα βέβαια έχουν διαπιστωθεί και σε ακόμη 26 χώρες, ιδιαίτερα σε γειτονικές της Κίνας περιοχές λόγω του αυξημένου όγκου ταξιδιωτών.