Ο Σαραντισμός ενός βρέφους γίνεται όταν αυτό συμπληρώσει την 40ή ημέρα από τη γέννησή του, οπότε και οδηγείται στην Εκκλησία.
Συχνά, ωστόσο, αν και ο Σαραντισμός «απαιτεί» να ολοκληρωθεί, όπως προαναφέραμε την 40η ημέρα από τη γέννηση, κάτι τέτοιο καθίσταται αδύνατο όταν παραδείγματος χάριν ένα βρέφος για λόγους υγείας αδυνατεί να οδηγηθεί στην Εκκλησία.
Η τάξη της Εκκλησίας ορίζει την 40ή ήμερα από τη γέννηση του παιδιού να οδηγείται το βρέφος από τη μητέρα του στο ναό για να σαραντίσει ή να εκκλησιασθεί. Όμως, όταν περιστάσεις το απαιτούν όπως ασθένειες, κακοκαιρίες, θεομηνίες κ.τ.λ. φυσικά εξυπακούεται ότι θα μετατεθεί ο σαραντισμός για άλλη μέρα με ευνοϊκότερες συνθήκες.
Ο λόγος του Ευαγγελίου τονίζει ότι «το Σάββατον εγένετο δια τον άνθρωπον και ουχί ο άνθρωπος διά το Σάββατον». Ο αριθμός των σαράντα ημερών μπορεί να είναι ιερός καθαγιασμένος από την πράξη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και από την Παράδοση της Εκκλησίας μας, όμως ο κανόνας επιδέχεται και οικονομία.
Να σημειωθεί ότι η ακολουθία του Σαραντισμού είναι μια ακολουθία που τελείται μόνον στο ναό. Είναι μεν μια τυπική τελετή, αλλά συγχρόνως συνιστά και μια ουσιαστική λειτουργική πράξη που τελείται αποκλειστικά και μόνον στο ναό.
Υπάρχει δε και η άλλη περίπτωση -να αρρωστήσει η μητέρα του παιδιού. Τότε πολλοί ρωτούν: «Μπορεί να σαραντίσει το νήπιο, χωρίς τη μητέρα;» Η απάντηση είναι καταφατική. Όμως πρέπει να πούμε ότι η όλη ακολουθία αφορά και τα δύο πρόσωπα, μητέρα και παιδί. Και καλό είναι αφού αποκατασταθεί η υγεία και της μητέρας, να γίνει κατ’ ανάγκην ο σαραντισμός μετά τις 40 ήμερες.
Αν πάλι η αποκατάσταση της υγείας του νηπίου ή της μητέρας χρονίζει, τότε τίποτα δεν εμποδίζει την τέλεση της ακολουθίας του Σαραντισμού ξεχωριστά για το νήπιο και ξεχωριστά για την μητέρα.
Το καλύτερο είναι προς αποφυγή συγχύσεων να παρατείνεται για λίγο ο καιρός του Σαραντισμού, προκειμένου και οι δύο όπως ορίζει η παράδοση της Εκκλησίας, να συμμετάσχουν στην ακολουθία του Εκκλησιασμού.
