Στη Βόνιτσα, πάνω σε ύψωμα που βρέχεται από τα ήρεμα νερά του Αμβρακικού κόλπου βρίσκεται το επιβλητικό κάστρο της Βόνιτσας. Έχει χαρακτηρισθεί ως “προέχον βυζαντινόν μνημείον” με Βασιλικό Διάταγμα του 1922.
Οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη της Βυζαντινής αυτής πόλης υπάρχουν από το τέλος του 10ου αιώνα. Το κάστρο κτίστηκε το 11ο αιώνα επί αυτοκρατόρων Κομνηνών, από τους Ενετούς, οι οποίοι έλαβαν από το Βυζάντιο το προνόμιο να κτίσουν το φρούριο. Μετά το 1204, η Βόνιτσα ήταν μέρος του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Το 1294 δόθηκε στον πρίγκιπα του Τάραντα σαν μέρος της προίκας της κόρης του Δεσπότη της Ηπείρου. To 1362 έγινε κτήση του οίκου των Tocco της Κεφαλλονιάς και το 1448 ξαναπέρασε στα χέρια των Βενετών. Για τους Ενετούς τα φρούρια της Βόνιτσας και της Ναυπάκτου αποτελούσαν στρατηγικά σημεία, που εξυπηρετούσαν την οικονομική και στρατιωτική πολιτική τους στο Ιόνιο. Τα τρία φρούρια στην είσοδο του Αμβρακικού, της Πρέβεζας, της Βόνιτσας και της Αγίας Μαύρας (Λευκάδα) διευθύνονταν από Ενετό Προβλεπτή.
Οι Τούρκοι κατέκτησαν τη Βόνιτσα το 1479, μετά τη λήξη του Α’ Τουρκοβενετικού πολέμου. Οι Ενετοί επέστρεψαν υπό τον Μοροζίνη το 1684 και κατέλαβαν το κάστρο. Οι εχθροπραξίες στην περιοχή κράτησαν για 15 χρόνια ώσπου με τη συνθήκη του Κάρλοβιτς (1699) η Βόνιτσα κατοχυρώθηκε επίσημα στη Βενετία. Το 1714 ξέσπασε νέος Ενετουρκικός πόλεμος και η Τούρκοι ξαναπήραν το κάστρο. Το φθινόπωρο του 1717 μια μεγάλη δύναμη Ενετών πολιόρκησε το κάστρο και μετά από σφοδρές μάχες το κυρίευσε. Η Βόνιτσα με το κάστρο της παρέμεινε Ενετική κτήση μέχρι την κατάλυση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας από τον Ναπολέοντα το 1797.
Το 1797 πέρασε για λίγο στην κατοχή των Γάλλων οι οποίοι όμως το έχασαν τον επόμενο χρόνο από τον Αλή πασά. Οι Έλληνες κατέλαβαν το κάστρο στην επανάσταση του 1821 αλλά φαίνεται ότι δεν το κράτησαν γιατί αναφέρεται ότι παρέμεινε μια μικρή τουρκική δύναμη σε αυτό. Οι Τούρκοι αποχώρησαν το 1828 όταν οι δυνάμεις του Γιουσούφ πασά που είχαν συγκεντρωθεί στην περιοχή κατατροπώθηκαν από τον Μπότσαρη.
Επισήμως, η Βόνιτσα αποδόθηκε στο Ελληνικό Κράτος μαζί με την υπόλοιπη Ακαρνανία στις 17 Απριλίου 1832.
Δείτε το βίντεο απο το κανάλι n.p. production
