Οι αρχαίοι έλεγαν: «σοφόν το σαφές», δηλαδή το σοφό είναι ξεκάθαρο και το αντιλαμβάνεται ο καθένας, γιατί είναι απλό χωρίς να είναι απλοϊκό. Σοφία και απλότητα είναι δύο έννοιες που συμπληρώνει η μία την άλλη. Δεν υπάρχει σοφία χωρίς απλότητα και απλότητα χωρίς σοφία. Και οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν ότι – γι’ άλλη μια φορά – είχαν δίκιο: Ο εγκέφαλός μας προτιμά την απλότητα.
Φανταστείτε ότι αντιμετωπίζετε ένα δύσκολο πρόβλημα. Θα προτιμούσατε μια περίπλοκη λύση πολλαπλών βημάτων ή μια απλή προσέγγιση που θα φέρει εις πέρας τη δουλειά; Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Waterloo παρατήρησαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν ενστικτωδώς την απλότητα – και υπάρχει ένας συναρπαστικός ψυχολογικός λόγος πίσω από αυτήν την τάση.
Η ερευνητική ομάδα διερεύνησε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται όσον αφορά την επίλυση προβλημάτων και την κατανόηση του κόσμου γύρω τους και βρήκε ότι οι άνθρωποι έχουν μια βαθιά ριζωμένη προτίμηση για απλές εξηγήσεις και αποτελεσματικές ενέργειες – μια νοητική «συντόμευση» στις γνωστικές μας διεργασίες.
Ο εγκέφαλός μας αναζητά το απλό και το σύντομο
Οι ερευνητές διεξήγαγαν 7 πειράματα με 2.820 συμμετέχοντες, παρουσιάζοντάς τους διάφορα σενάρια που είχαν τόσο απλές όσο και σύνθετες εξηγήσεις ή λύσεις. Ξανά και ξανά, οι συμμετέχοντες προτιμούσαν τις πιο απλές επιλογές.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cognitive Psychology, οι άνθρωποι έλκονται από εξηγήσεις που περιλαμβάνουν κοινές και αξιόπιστες αιτίες. Εάν μια πιθανή εξήγηση φαινόταν σπάνια ή απρόβλεπτη, οι συμμετέχοντες ήταν λιγότερο πιθανό να τη βρουν πειστική. Στην ουσία, είμαστε «νοητικοί οικονομολόγοι», αναζητώντας πάντα την πιο αξιόπιστη απόδοση της «γνωστικής μας επένδυσης». Ο εγκέφαλός μας θέλει να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερα, δίνοντας όσο το δυνατόν λιγότερα.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η προτίμησή μας για απλούστερες εξηγήσεις αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε τις ενέργειες. Η απλότητα δεν εκτιμάται μόνο στις εξηγήσεις – είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε για την επίτευξη αποτελεσμάτων», υπογραμμίζουν οι ειδικοί.
Ο συγγραφείς της μελέτης μας προσφέρουν μια συναρπαστική ματιά στην αξιοσημείωτη ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού να εξορθολογεί πολύπλοκες πληροφορίες και μας υπενθυμίζουν ότι μερικές φορές, η απλούστερη εξήγηση δεν είναι απλώς η πιο βολική – είναι συχνά η πιο ισχυρή.
