Ξεκινάς μια σχέση με τις καλύτερες προθέσεις και κάπου στη διαδρομή πιάνεις τον εαυτό σου να αγχώνεται, να απομακρύνεται ή να αναρωτιέται γιατί πάντα καταλήγεις στο ίδιο μοτίβο. Δεν είναι κακή τύχη, ούτε «λάθος άνθρωποι». Είναι ο τρόπος που έχει μάθει το νευρικό σου σύστημα να αγαπά. Τα attachment styles, ή αλλιώς οι τύποι δεσμού, είναι ο αόρατος οδηγός που επηρεάζει το πώς συνδέεσαι, πώς φοβάσαι και πώς ζητάς αγάπη. Αν τα καταλάβεις, δε λύνεις μόνο τα ερωτικά σου, καταλαβαίνεις καλύτερα και τον εαυτό σου.
Πώς δημιουργείται ο τρόπος που αγαπάς
Ο τρόπος που συνδέεσαι δε γεννιέται μαζί σου, διαμορφώνεται. Τα πρώτα σου χρόνια, οι άνθρωποι που ήταν υπεύθυνοι να σε φροντίσουν σου έδωσαν, άθελά τους τις περισσότερες φορές, το πρώτο μάθημα σχέσης. Αν ένιωθες ότι όταν χρειάζεσαι κάποιον, κάποιος είναι εκεί, τότε το σώμα σου έμαθε ότι η εγγύτητα είναι ασφαλής. Αν όμως η φροντίδα ήταν ασταθής, απρόβλεπτη ή αποστασιοποιημένη, έμαθες ότι η αγάπη συνοδεύεται από άγχος ή απόσταση. Αυτό το αποτύπωμα δε μένει στο παρελθόν, το κουβαλάς σε φιλίες, έρωτες, ακόμα και στη δουλειά. Και ναι, μπορεί να αλλάζει ελαφρώς ανάλογα με τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου, αλλά ο βασικός πυρήνας παραμένει.
Οι τρεις βασικοί τρόποι που σχετίζεσαι
Υπάρχουν τέσσερις τύποι δεσμού, αλλά στην πράξη κινούνται σε τρεις βασικούς άξονες. Ο ασφαλής τύπος νιώθει άνετα με την οικειότητα, ξέρει να ζητά και να δίνει χώρο χωρίς δράματα. Ο αγχώδης τύπος διψά για σύνδεση αλλά φοβάται μόνιμα την εγκατάλειψη, διαβάζει μηνύματα, σιωπές και emojis σαν χρησμούς. Ο αποφευκτικός τύπος θέλει αγάπη αλλά πανικοβάλλεται όταν τα πράγματα γίνονται βαθιά, οπότε κρατά απόσταση και πείθει τον εαυτό του ότι δε χρειάζεται κανέναν. Ο φοβικός αποφευκτικός είναι ο συνδυασμός των δύο, θέλει και δε θέλει ταυτόχρονα, πλησιάζει και φεύγει, ζει τη σχέση σαν συναισθηματικό εκκρεμές. Το σημαντικό δεν είναι να κολλήσεις ταμπέλα στον εαυτό σου, αλλά να αναγνωρίσεις τι σε κινητοποιεί.
Γιατί επαναλαμβάνεις τα ίδια μοτίβα
Αν έχεις πιάσει τον εαυτό σου να λέει «πάλι τα ίδια», εδώ είναι η απάντηση. Ο εγκέφαλος αναζητά το γνώριμο, όχι το υγιές. Αν μεγάλωσες με συναισθηματική αστάθεια, το άγχος σου φαίνεται οικείο. Αν έμαθες να βασίζεσαι μόνο στον εαυτό σου, η απόσταση μοιάζει ασφάλεια. Γι’ αυτό συχνά έλκεσαι από ανθρώπους που ενεργοποιούν τον τύπο δεσμού σου, όχι από αυτούς που θα σε ηρεμούσαν. Η κατανόηση του attachment style σου σε βοηθά να σταματήσεις να παρεξηγείς τον εαυτό σου και να δεις καθαρά τι πραγματικά χρειάζεσαι σε μια σχέση.
Δεν είσαι καταδικασμένος να αγαπάς με τον ίδιο τρόπο για πάντα. Ο τύπος δεσμού δεν είναι τατουάζ, είναι μοτίβο και τα μοτίβα αλλάζουν με επίγνωση, εμπειρία και σωστές σχέσεις. Η θεραπεία βοηθά, αλλά βοηθά και η καθημερινή παρατήρηση, το να μάθεις να ρυθμίζεις το συναίσθημά σου, να επικοινωνείς χωρίς επίθεση ή απόσυρση, να βάζεις όρια χωρίς ενοχές. Κάθε φορά που επιλέγεις συνειδητά αντί αυτόματα, εκπαιδεύεις ξανά το σύστημά σου. Και κάπου εκεί, χωρίς μεγάλες δηλώσεις, αρχίζεις να χτίζεις σχέσεις που δε βασίζονται στον φόβο, αλλά στην ασφάλεια. Αυτό κι αν είναι ενηλικίωση.
Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock
