Το ολυμπιακό ιδεώδες, η ελληνική μυθολογία και ο φιλοσοφικός στοχασμός των αρχαίων Ελλήνων μπορούν να μαγέψουν τους σύγχρονους μαθητές – ακόμη και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Μάθετε τους μύθους για τους θεούς του Ολύμπου, ταυτοποιήστε τους βάσει ονόματος, ιδιότητας και συμβόλου, κατανοήστε τις μεταξύ των θεών σχέσεις».
Ιδού μερικά βήματα που προτείνει η ΜΚΟ «The Examined Life: Greek Studies in the Schools» σε εκπαιδευτικούς των ΗΠΑ, που φιλοδοξούν να μυήσουν τους μαθητές τους στο αρχαιοελληνικό σύμπαν. «H μελέτη της αρχαιοελληνικής γραμματείας περιοριζόταν συνεχώς, έτσι άρχισα το 1996 να σχεδιάζω ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών», εξηγεί στην «Κ» η δρ φιλολογίας Μπάρμπαρα Χάρισον, η οποία εμπνεύστηκε την ίδρυση του «The Examined Life: Greek Studies in the Schools», μια ονομασία που παραπέμπει στον Σωκράτη («Ο δε ανεξέταστος βίος ου βιωτός ανθρώπω», Πλάτων, Απολογία, 38α). «Ο πατέρας μου καταγόταν από την Αρκαδία, η μητέρα μου γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη αλλά ήταν εξίσου Ελληνίδα», περιγράφει, «ένιωθα ανέκαθεν μακρινή συγγενής του Σωκράτη».
Στο εγχείρημά της, η δρ Χάρισον βρήκε γρήγορα συμπαραστάτες. «Αρχικά, με βοήθησαν καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Newton και ακολούθησαν κορυφαίοι ακαδημαϊκοί από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα Brandeis, Harvard, Wellesly, UMass/ Boston, το Ελληνικό Κολέγιο και Θεολογική Σχολή της Βοστώνης».
Ποικιλία θεμάτων
Το εύρος των μαθημάτων, που από το 2008 έχουν ψηφιοποιηθεί, είναι αξιοζήλευτο. «Πώς να κατασκευάσετε μινωικά ψηφιδωτά στον τοίχο της τάξης», «Πώς να μάθετε στους μαθητές συρτό, τον παραδοσιακό ελληνικό χορό», «Πώς να στήσετε μαζί με τα παιδιά μια μουσειακή έκθεση στην τάξη», «Η προφορική έναντι της γραπτής παράδοσης: η επιρροή του Ομήρου στον αφηγηματικό λόγο» κ.ά. Σε ένα από τα αναρτημένα βίντεο παρουσίασης των σεμιναρίων, η δρ Χριστίνα Κοντολέων, επιμελήτρια στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης, αποκωδικοποιεί κάθε φιγούρα ενός κρατήρα του 470-460 π.Χ., αποκαλύπτοντας το άγνωστο καταγεγραμμένο αφήγημα.
Οι ενδιαφερόμενοι, λοιπόν, παρακολουθούν διαδικτυακά τα σεμινάριά τους από τον Ιανουάριο έως και τον Μάιο. Χάρη στην ψηφιοποίηση συμμετέχουν εκπαιδευτικοί όχι μόνον από τη Μασαχουσέτη, αλλά και από την Καλιφόρνια, το Οχάιο κ.ά.
H ομάδα των Αμερικανών εκπαιδευτικών, κάθε ηλικίας, που παρακολουθούν τα επιμορφωτικά σεμινάρια επισκέπτεται κάθε Απρίλιο αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και άλλες ενδιαφέρουσες περιοχές, της Ελλάδας.
Επιστέγασμα αποτελεί το εκπαιδευτικό ταξίδι στην Ελλάδα, κάθε Απρίλιο, στη διάρκεια των σχολικών διακοπών στις ΗΠΑ. «Η συμμετοχή δεν είναι προαπαιτούμενο, αλλά σπάνια κάποιος απουσιάζει», επισημαίνει στην «Κ» η δρ Ντιάνα Παολίτο, ιστορικός και ψυχολόγος, που έχει αναλάβει τα ηνία του προγράμματος. «Κάθε φορά προσθέτουμε στo ταξίδι, πέρα από τους εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους, έναν προορισμό που διαφωτίζει μιαν άλλη πτυχή της Ελλάδας: ένα παραδοσιακό ορεινό χωριό, τον Ολυμπο, ένα νησί του Αιγαίου ή τη Βεργίνα». Κάποιες φορές η εκδρομή συμπίπτει με το ελληνικό Πάσχα, «κάτι που αποτελεί από μόνο του εμπειρία».
Λόγω του διεθνούς ενδιαφέροντος για την κρίση, το πρόγραμμα εμπλουτίστηκε με ένα σεμινάριο για τη σύγχρονη Ελλάδα, την εγχώρια οικονομία, τις αντιφάσεις, αλλά και τη ζωή στην ύπαιθρο. Το εν λόγω μάθημα προσείλκυσε εκπαιδευτικούς, όχι βεβαίως τόσους όσους ο Ομηρος, που βρίσκεται πρώτος στις επιλογές των συμμετεχόντων.
Και τη δρα Παολίτο έχει στιγματίσει από νωρίς η Ελλάδα. «Το καλοκαίρι του 1962, στα δεκαέξι μου, ταξίδεψα πρώτη φορά εκτός ΗΠΑ με ένα πρόγραμμα ανταλλαγών που διοργάνωναν το American Field Service και ο Ερυθρός Σταυρός». Συμπτωματικά, βρέθηκε να φιλοξενείται σε οικογένειες στη Λαμία και στην Αθήνα.
Περπατώντας μαζί, βετεράνοι και νεότεροι εκπαιδευτικοί στα ανάκτορα των Μυκηνών και στα σκαλιά του θεάτρου της Επιδαύρου, ανταλλάσσουν εμπειρίες και αναστοχάζονται. «Οταν δρασκέλισα το στάδιο στην Αρχαία Ολυμπία, δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τη συγκίνησή μου, σκεπτόμενη τον πατέρα μου», διηγείται η δρ Παολίτο, «είχε συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932 στο Λος Αντζελες».
Οαση στη Βοστώνη
«Πιστεύω στην καταλυτική επίδραση των ανθρωπιστικών επιστημών στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των εφήβων, αλλά και της συλλογικής μας συνείδησης», υπογραμμίζει η Ελληνοαμερικανίδα δρ Χάρισον. Ισως γι’ αυτό η «The Examined Life» συμμετέχει μαζί με άλλους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, υπό την αιγίδα του γενικού προξενείου της Ελλάδας, στην «Εκπαιδευτική πρωτοβουλία του Μαραθωνίου της Βοστώνης». «Είναι μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε η προκάτοχός μου, Ιφιγένεια Καναρά», επισημαίνει στην «Κ» ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Βοστώνη, Στράτος Ευθυμίου, «είναι μεγάλη τιμή η συνεργασία με την ομάδα της κ. Χάρισον».
Στη Βοστώνη, που δικαίως έχει χαρακτηριστεί «Μέκκα της βιοτεχνολογίας», η ύπαρξη της «The Examined Life» συνιστά μια όαση για τις κλασικές σπουδές. Στα είκοσι χρόνια λειτουργίας, η ΜΚΟ έχει λάβει υποστήριξη από πλήθος δωρητών, όπως το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Hellenic Trust, ενώ έχει αναπτύξει συνεργασίες με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης και τη Σχολή Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος.
