Μια κοινωνία δυσαρεστημένη με την κυβέρνηση παρατηρεί τον κύριο όγκο της αντιπολίτευσης να ασχολείται αυτή τη στιγμή με τις εσωκομματικές διαδικασίες για την εκλογή νέων ηγεσιών, την ώρα που ειδικά οι νέοι εκτιμούν ότι υπάρχει χώρος για νέο κόμμα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας. Αυτή τη ρευστή και μεταβατική συνθήκη στο πολιτικό σύστημα αποτυπώνει η δημοσκόπηση της Metron Analysis που παρουσιάστηκε στο κεντρικό δελτίο του Mega.
Επιμένει ένα ισχυρό κλίμα δυσαρέσκειας για κυβέρνηση και αντιπολίτευση
Παρά την προσπάθεια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να δείξει στη ΔΕΘ ότι μπορεί να πάρει και κάποια μέτρα που να απαντούν σε κοινωνικά προβλήματα, το κλίμα της δυσαρέσκειας επιμένει. Το 68% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι τα πράγματα πάνε προς τη λάθος κατεύθυνση και μόνο το 26% ότι πάνω προς τη σωστή κατεύθυνση. Η βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση στις αρχές του μήνα είναι πολύ μικρή.
Το κλίμα αυτό δυσαρέσκειας αυτό αφορά τόσο την κυβέρνηση όσο όμως και την αντιπολίτευση. Οι αρνητικές γνώμες για την κυβέρνηση φτάνουν το 66%, με μόνο 26% θετικές, πράγμα που σημαίνει ότι η δυσαρέσκεια αφορά και τον κορμό του εκλογικού ακροατηρίου της ΝΔ. Όμως, όπως έχουμε δει και σε προηγούμενες έρευνες η γνώμη για τον ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση είναι εξαιρετικά αρνητική. Το 90% των ερωτηθέντων έχει αρνητική γνώμη και μόλις το 6% έχει θετική.
Όμως αρνητική είναι κατά βάση η γνώμη και για την αντιπολίτευση που ασκεί ο ΠΑΣΟΚ. Εδώ οι αρνητικές γνώμες αγγίζουν το 73% και οι αρνητικές το 18%.
Πώς διαμορφώνονται οι κομματικοί συσχετισμοί
Σε αυτό το τοπίο μπορούμε να δούμε πώς διαμορφώνονται οι κομματικοί συσχετισμοί. Καταρχάς ως προς τα όρια της εκλογικής επιρροής, δηλαδή τη μέτρηση του εύρους των δυνητικών ψηφοφόρων ενός κόμματος, προηγείται το ΠΑΣΟΚ, με δεύτερη τη ΝΔ, τρίτο, τον ΣΥΡΙΖΑ και τέταρτο το ΚΚΕ.
Πώς όμως αυτά μεταφράζονται σε πρόθεση ψήφου; Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στο 23%, ελαφρά πάνω από το 22% της προηγούμενης μέτρησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο 7%, το ΠΑΣΟΚ στο 11.8%, ενώ το ΚΚΕ περνάει ξανά στην τέταρτη θέση με 8,1% απέναντι στο 6.9% της Ελληνικής Λύσης. Η Νίκη υποχωρεί στο 2,8%, η Πλεύση Ελευθερίας ελαφρά στο 3,7% και η Φωνή της Λογικής στο 3%. Για πρώτη φορά καταγράφει άνοδο το ΜέΡΑ25 στο 2,8%. Αυξάνονται, πάντως, και οι αναποφάσιστοι στο 10.7% και συνολικά η αδιευκρίνιστη ψήφος στο 13,4%. Οι μετακινήσεις των ψηφοφόρων δείχνουν τη ΝΔ να χάνει πρωτίστως προς τη Φωνή της Λογικής και το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ προς το ΚΚΕ, το ΠΑΣΟΚ, την Πλεύση Ελευθερίας και το ΜέΡΑ25 και το ΠΑΣΟΚ προς τη ΝΔ και την Ελληνική Λύση.
Μεταξύ των τριών πρώτων κομμάτων ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται μεταξύ των αυτοπροσδιοριζόμενων ως αριστερών ψηφοφόρων, αλλά μόνο με 13,4%, το ΠΑΣΟΚ των Κεντροαριστερών και έχει περίπου το ίδιο ποσοστό με τη ΝΔ στους κεντρώους, ενώ η ΝΔ παίρνει την πλειοψηφία όσων δηλώνουν κεντροδεξιοί (61,5%) αλλά σε όσους δηλώνουν δεξιοί υποχωρεί στο 38,7%, ενδεικτικό και αυτό των «διαρροών» προς τα δεξιά του κυβερνώντος κόμματος.
Εκτίμηση ψήφου
Σύμφωνα με την εκτίμηση ψήφου της Metron Analysis η Νέα Δημοκρατία αυτή τη φορά ξεπερνά οριακά το «ψυχολογικό» όριο του 30%, με 30,2%, ο ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί στην πέμπτη θέση με 8,8%, το ΠΑΣΟΚ με 15,5% παραμένει η «δημοσκοπική αξιωματική αντιπολίτευση», το ΚΚΕ είναι στην τρίτη θέση με 10,6%, η Ελληνική Λύση στην τέταρτη με 9%, η Πλεύση Ελευθερίας είναι στο 4,9%, η Νίκη στο 3,7% και η Φωνή της Λογικής στο 3,9%. Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ευνοεί κάπως τη Νέα Αριστερά και το ΜέΡΑ25 που δείχνουν να παίρνουν το όριο του 3%.
Εάν κανείς κοιτάξει τους συσχετισμούς θα διαπιστώσει έναν κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος. Η ΝΔ παραμένει η ισχυρότερη μειοψηφία, με ένα συμπαγές πλην όχι ηγεμονικό ακροατήριο, που έχει μειωθεί σε σχέση με τις εκλογές του 2023 και που συμπίπτει εν μέρει με όσους αισθάνονται ότι τα πράγματα πάνε σχετικά καλά. Στο χώρο της ευρύτερης κεντροαριστεράς η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει ότι το άθροισμα ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή υποχωρεί και άλλο, κάτω του 25%. Την ίδια στιγμή υπάρχει μια ενίσχυση μιας αριστερόστροφης διαμαρτυρίας προς το ΚΚΕ και άλλους σχηματισμούς, όμως παραμένει ισχυρή και η καταγραφή της ακροδεξιάς καθώς οι τρεις σχηματισμοί που παίρνουν το 3% έχουν αθροιστικά 16,6%, άρα αρχίζει να σταθεροποιείται ένας μαζικός σχετικά «πολιτικός αστερισμός» δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, κάτι που φαίνεται ότι ήδη αποτελεί και τη βασική ανησυχία της κυβέρνησης, που εσχάτως κατεξοχήν απευθύνεται και σε αυτό το ακροατήριο.
Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αναζητά νέο κόμμα «αριστερά της ΝΔ»
Μέσα σε αυτή τη συνθήκη κρίσης και μετασχηματισμού, ιδίως της ευρύτερης κεντροαριστεράς, έχουν πολύ ενδιαφέρον τα συμπεράσματα της έρευνας για το πώς εκτιμούν οι πολίτες το ενδεχόμενο διαμόρφωσης νέου κόμματος. Το 60% εκτιμά ότι δεν υπάρχει χώρος για ένα νέο κόμμα, όμως ένα 39% εκτιμά ότι υπάρχει. Ακόμη πιο μεγάλο ενδιαφέρον έχει η ηλικιακή κατανομή των απαντήσεων. Το τμήμα της κοινωνίας που κατεξοχήν υποστηρίζει την ανάγκη για ένα νέο πολιτικό κόμμα είναι οι νεότερες ηλικίες, από τα 17 έως τα 35, πράγμα που δείχνει ότι το πολιτικό σύστημα κατεξοχήν δεν εκφράζει αυτές τις κατηγορίες.
Πού, όμως, εντοπίζουν οι πολίτες που εκτιμούν ότι χρειάζεται νέο κόμμα, τον χώρο που πρέπει να καλυφθεί; Εδώ η μεγάλη πλειοψηφία των απαντήσεων όσων εκτιμούν ότι υπάρχει χώρος για νέο κόμμα, είναι στα αριστερά της ΝΔ. Δηλαδή, εντοπίζουν το «πολιτικό κενό» στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Ως προς την πολιτική τους τοποθέτηση είναι χαρακτηριστικό ότι το 91% όσων δηλώνουν Κεντροαριστεροί και πιστεύουν ότι χρειάζεται νέο κόμμα και το 91% όσων δηλώνουν αριστεροί, εκτιμούν ότι πρέπει να είναι αριστερότερα της ΝΔ. Ενδιαφέρον, όμως, ότι και ένα σημαντικό τμήμα όσων δηλώνουν δεξιοί επίσης θέλουν νέο κόμμα στα δεξιά της ΝΔ, πράγμα που σημαίνει ότι το σημερινό τοπίο της ακροδεξιάς δεν πείθει πλήρως αυτό το κομμάτι του εκλογικού σώματος.
Η αποπομπή Κασσελάκη διχάζει το σημερινό εκλογικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ
Η έρευνα της Metron Analysis ασχολήθηκε και με το πώς προσέλαβε το εκλογικό σώμα την αποπομπή του Στέφανου Κασσελάκη από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Και ενώ στο σύνολο των ερωτηθέντων ένα 47% θεωρεί ότι ήταν κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση ενώ 39% προς τη λάθος, στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ των Ευρωκλογών του 2024 (που έγιναν με τον Στέφανο Κασσελάκη πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ) πλειοψηφεί η απάντηση προς τη λάθος κατεύθυνση με 53%, ενώ μόνο το 39% λέει προς τη σωστή.
Και ενώ στο σύνολο των ψηφοφόρων η πλειοψηφία (65%) εκτιμά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να εκλέξει άλλον πρόεδρο, στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ αποτυπώνεται διαίρεση: το 48% θέλει εκλογή νέου προέδρου και το 43% επανεκλογή του Στέφανου Κασσελάκη.
Ένα πολιτικό σύστημα σε μετάβαση
Όλα αυτά παραπέμπουν σε ένα πολιτικό σύστημα σε μετάβαση προς νέα συνθήκη. Παρότι η ΝΔ δείχνει να είναι το πιο σταθερό σημείο αναφοράς, η αμφισβήτησή της από τα δεξιά γίνεται πια μόνιμο στοιχείο του πολιτικού σκηνικού. Την ίδια ώρα, η ρευστότητα κυριαρχεί στον ευρύτερο χώρο αριστερά του κέντρου, καθώς όλα δείχνουν ότι η κατοχύρωση της πρωτοκαθεδρίας του ΠΑΣΟΚ απέναντι σε έναν ΣΥΡΙΖΑ που είναι σε βαθιά κρίση και διχασμό, θα είναι μόνο η πρώτη πράξη μιας διαδικασίας μετασχηματισμού που στον ορίζοντά της έχει την αναμέτρηση με την πίεση από τα πιο δυναμικά ηλικιακά κομμάτια για ένα νέο κόμμα.
