Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε πριν μπείτε στο τιμόνι είναι να πάρετε μαζί σας ένα φλιτζάνι καφέ, σωστά; Οι περισσότεροι άνθρωποι το κάνουν ούτως ή άλλως. Η καφεΐνη έχει γίνει κοινός σύμμαχος στον αγώνα κατά της υπνηλίας στην οδήγηση, αλλά είναι πραγματικά ασφαλές να την καταναλώνετε κατά την οδήγηση; Αρκετές επιστημονικές μελέτες και διεθνείς οργανισμοί έχουν ασχοληθεί με την κατανάλωση καφέ κατά την οδήγηση, τονίζοντας τη σημασία της προτεραιότητας της ποιότητας του ύπνου και της κόπωσης ως παράγοντες κινδύνου κατά την οδήγηση. Είναι όμως ο καφές ο καλύτερος συνοδηγός;
Η αλήθεια για τον καφέ και την οδήγηση
Οργανισμοί όπως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας (NHTSA) του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχουν αναγνωρίσει την κόπωση και την υπνηλία ως σημαντικούς παράγοντες για τα οδικά ατυχήματα. Στο πλαίσιο αυτό, η καφεΐνη, η πιο ευρέως καταναλισκόμενη ψυχοδραστική ουσία στον κόσμο, έχει χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση από την υπνηλία και τη βελτίωση των οδηγικών επιδόσεων.
Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη στις Κάτω Χώρες και δημοσιεύθηκε στο Psychopharmacology το 2012, ένα φλιτζάνι καφέ (που ισοδυναμεί με 80 mg καφεΐνης) μπορεί να βελτιώσει την υποκειμενική ποιότητα οδήγησης μειώνοντας την τυπική απόκλιση του χρόνου οδήγησης και την υποκειμενική υπνηλία κατά τις δύο πρώτες ώρες οδήγησης.
Κίνδυνοι από την υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης κατά την οδήγηση
Παρά τα προσωρινά οφέλη, μελέτες όπως αυτή που δημοσιεύθηκε από το Sleep Medicine Reviews το 2017 διαπίστωσαν ότι η καφεΐνη παρατείνει την καθυστέρηση του ύπνου, μειώνει το συνολικό χρόνο ύπνου και επιδεινώνει την αντιλαμβανόμενη ποιότητα του ύπνου.
Επιπλέον, μελέτες όπως αυτή που δημοσιεύθηκε από το Safety Science το 2020 δείχνουν ότι τα άτομα που καταναλώνουν περισσότερη καφεΐνη μπορεί να έχουν περισσότερα ατυχήματα και χειρότερους δείκτες οδηγικής ασφάλειας λόγω των αρνητικών συμπεριφορών υγείας που συνδέονται με την κατανάλωση καφεΐνης.
Συμπεράσματα και συστάσεις
Αν και η καφεΐνη είναι αποτελεσματική κατά της υπνηλίας στην οδήγηση, η κατάχρηση καφεΐνης μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ύπνου και στη συμπεριφορά κατά την οδήγηση. Επομένως, είναι σημαντικό να δίνεται προτεραιότητα στην επαρκή ανάπαυση και να αποφεύγεται η υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης για την ασφαλή οδήγηση.
