Σε εξαιρετικά ασφυκτικό κλοιό λόγω των αλλεπάλληλων αυξήσεων στα επιτόκια βρίσκονται πλέον οι δανειολήπτες.
Η απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει επιπλέον το βασικό επιτόκιο του ευρώ κατά 50 μονάδες βάσης (0,5%) την Πέμπτη εντείνει ακόμη περισσότερο τις πιέσεις, τόσο προς τα νοικοκυριά όσο και προς τις επιχειρήσεις που βλέπουν το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους να εκτινάσσεται.
Μάλιστα, με βάση τα όσα ανέφερε η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ την Πέμπτη αλλά και τις εκτιμήσεις των αναλυτών, τα υψηλά επιτόκια «ήρθαν για να μείνουν», τουλάχιστον για όλο το 2023 και κατά πάσα πιθανότητα εντός του 2024. Δεν αποκλείεται μάλιστα η αύξηση της Πέμπτης να μην είναι καν η τελευταία, καθώς η ΕΚΤ έχει ως πρωταρχικό της στόχο την τιθάσευση του πληθωρισμού μέσω της σκληρής νομισματικής πολιτικής.
Οι επιπτώσεις στους δανειολήπτες
Τα δεδομένα αυτά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στους δανειολήπτες, με τις μεγαλύτερες πιέσεις να δέχονται αυτή τη στιγμή όσοι έχουν στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο καθώς και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με δάνεια επίσης με κυμαινόμενο επιτόκιο. Από την αρχή του μπαράζ ανόδου –το Καλοκαίρι του 2022- μέχρι και σήμερα το επιπλέον κόστος για ένα μέσο στεγαστικό δάνειο 150.000 ευρώ για 20 χρόνια ξεπερνά ακόμη και τα 3.000 ευρώ το χρόνο ή τα 250 ευρώ το μήνα.
Αντίστοιχα, στις περιπτώσεις των επιχειρηματικών δανείων, για κάθε εκατομμύριο ευρώ που έχει δανειστεί μια επιχείρηση, το επιπλέον κόστος εξυπηρέτησης του χρέους ανέρχεται ανάμεσα στα 25.000 και 30.000 ευρώ κατ’ έτος, ανάλογα με τη διαπραγμάτευση με την τράπεζα. Γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα ειδικά σε επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου, τα επενδυτικά πλάνα των οποίων είχαν βασιστεί σε χαμηλότερο κόστος χρήματος.
Και το γεγονός ότι τα επιτόκια αναμένεται να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα για τουλάχιστον άλλους 18 μήνες, μέχρι να προκύψει η όποια αποκλιμάκωση σημαίνει ότι δεν μιλάμε για μια παροδική επιβάρυνση αλλά για ένα σταθερό «καπέλο» τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά.
Προβληματισμός στις τράπεζες
Η νέα αυτή πραγματικότητα προκαλεί ήδη προβληματισμό και στα τραπεζικά επιτελεία, τα οποία καλούνται να προετοιμαστούν για ένα πιθανό νέο κύμα επισφαλειών. Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη στο CNN Greece, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια τέτοια ένδειξη, καθώς ακόμη και οι λεγόμενοι πρόδρομοι δείκτες δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας. Εντούτοις, ο συνδυασμός υψηλού πληθωρισμού και υψηλού κόστους δανεισμού λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς τους δανειολήπτες.
Έτσι, στο «μικροσκόπιο» των τραπεζών μπαίνουν πλέον οι ενήμεροι δανειολήπτες, αλλά και εκείνοι που είχαν πρόβλημα στο παρελθόν, ρύθμισαν τα χρέη τους και τώρα τηρούν τους όρους της ρύθμισης. Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, πρόκειται για κατηγορίες «υψηλού κινδύνου», καθώς η ακρίβεια μαζί με τις υψηλότερες δόσεις αυξάνουν τις πιθανότητες αδυναμίας πληρωμής.
Εντούτοις, οι τράπεζες δεν μπορούν να προχωρήσουν και σε μαζικά προγράμματα ρυθμίσεων, με «πάγωμα» δόσεων, επιμήκυνσης δανείων κλπ καθώς αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πάρουν άμεσα μαζικές προβλέψεις για επισφάλειες. Έτσι, όπως αναφέρουν, μέχρι νεωτέρας, λειτουργούν μάλλον «πυροσβεστικά», δίνοντας λύσεις κατά περίπτωση, μέχρις ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο και αποκτήσουν καλύτερη εικόνα των πραγματικών επιπτώσεων.
