Λίγες πόλεις μεταφράζουν την ένταση και την ομορφιά στην οθόνη τόσο αβίαστα όσο η Αθήνα. Στην ταινία «Η Ταυτότητα του Μπορν» (2002), η ελληνική πρωτεύουσα γίνεται κάτι περισσότερο από μια γραφική στάση – μεταμορφώνεται σε έναν λαβύρινθο κίνησης, κινδύνου και ανακάλυψης. Πολύ πριν η Αθήνα προωθηθεί ευρέως ως ένας σύγχρονος κινηματογραφικός προορισμός, αυτή η ταινία αποκάλυψε την ακατέργαστη ενέργειά της μέσα από στενά δρομάκια, ηλιόλουστες πλατείες και αδιάκοπη κίνηση.
Μία από τις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές της ταινίας εκτυλίσσεται στο κέντρο της Αθήνας, όπου ο Τζέισον Μπορν, τον οποίο υποδύεται ο Ματ Ντέιμον, περιηγείται σε μια πόλη που μοιάζει ταυτόχρονα αρχαία και απρόβλεπτη. Η κάμερα τον ακολουθεί μέσα από γεμάτα πεζοδρόμια, απότομες σκάλες και λεωφόρους γεμάτους κίνηση. Η Αθήνα δεν απεικονίζεται ως μια πόλη-καρτ ποστάλ. Είναι ζωντανή, θορυβώδης και αληθινή. Κάθε γωνιά μοιάζει με σημείο απόφασης.
Η κινητικότητα γίνεται κεντρικής σημασίας για την επιβίωση. Σε μια πόλη όπου οι δρόμοι στρίβουν απροσδόκητα και ο χρόνος δεν είναι ποτέ με το μέρος σας, η κίνηση ισοδυναμεί με ελευθερία. Εδώ είναι που ο σύγχρονος ταξιδιώτης συνδέεται ενστικτωδώς με το ταξίδι του Μπορν. Η αποτελεσματική εξερεύνηση της Αθήνας απαιτεί αυτονομία. Η επιλογή ενοικίασης αυτοκινήτου στην Ελλάδα στην Αθήνα δεν αφορά απλώς την ευκολία – πρόκειται για το ξεκλείδωμα της πόλης με τους δικούς σας όρους, όπως κάνει ο πρωταγωνιστής παραμένοντας ένα βήμα μπροστά.
Η Αθήνα στον κινηματογράφο ευδοκιμεί στις αντιθέσεις. Αρχαίο μάρμαρο στέκεται δίπλα σε τσιμεντένιες πολυκατοικίες. Ήσυχα σοκάκια ανοίγουν σε χαοτικές λεωφόρους. Στην ταινία «Η Ταυτότητα του Μπορν» , αυτή η αντίθεση ενισχύει την αγωνία. Η πόλη δεν προσφέρει κανένα σαφές καταφύγιο. Ξενοδοχεία, καφετέριες και αυτοκίνητα γίνονται προσωρινά καταφύγια, προσφέροντας το καθένα μόνο στιγμές ασφάλειας. Το κοινό νιώθει τη συνεχή κίνηση, την απουσία ακινησίας.
Οι σκηνές καταδίωξης αναδεικνύουν τη μοναδική γεωγραφία της Αθήνας. Σε αντίθεση με τις πόλεις που είναι χτισμένες σε πλέγματα, η Αθήνα αντιστέκεται στην προβλεψιμότητα. Οι λόφοι διακόπτουν τα οπτικά πεδία. Οι δρόμοι στενεύουν απροειδοποίητα. Αυτές οι ιδιότητες καθιστούν την πόλη οπτικά συναρπαστική και αφηγηματικά αποτελεσματική. Η απόδραση του Μπορν δεν εξαρτάται από τη γνώση της πόλης, αλλά από την προσαρμογή σε αυτήν. Κάθε στροφή απαιτεί ένστικτο.
Για τους σύγχρονους επισκέπτες, αυτή η κινηματογραφική απεικόνιση παραμένει εκπληκτικά ακριβής. Η Αθήνα ανταμείβει όσους εξερευνούν πέρα από το προφανές. Ενώ το περπάτημα αποκαλύπτει οικειότητα, η οδήγηση αποκαλύπτει κλίμακα. Με ένα ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο, μπορεί κανείς να μετακινηθεί από το ιστορικό κέντρο στην ακτή, από την αστική ένταση σε ανοιχτούς ορίζοντες, μέσα σε λίγα λεπτά. Ο ρυθμός της πόλης αλλάζει με την απόσταση, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην ταινία.
Ο κινηματογράφος συχνά επιλέγει την Αθήνα για να αντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από τον εαυτό του—ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης, παρελθόντος και παρόντος. Στην ταινία «Η Ταυτότητα του Μπορν» , η Αθήνα είναι μια πόλη-κατώφλι. Είναι το σημείο όπου ο πρωταγωνιστής αρχίζει να συναρμολογεί την ταυτότητά του. Η πολυεπίπεδη ιστορία της πόλης αντικατοπτρίζει τη σπασμένη μνήμη του.
Σήμερα, οι ταξιδιώτες δεν φτάνουν τρέχοντας, αλλά από περιέργεια. Ακολουθούν σκόπιμα κινηματογραφικά βήματα. Αναγνωρίζουν τους δρόμους όχι από χάρτες, αλλά από σκηνές. Η επιλογή ενοικίασης αυτοκινήτων στην Ελλάδα στην Αθήνα τους επιτρέπει να δημιουργήσουν τη δική τους αφήγηση, κινούμενοι ελεύθερα ανάμεσα σε ορόσημα, γειτονιές και στιγμές ανακάλυψης.
Η Αθήνα παραμένει μια πόλη της κίνησης. Είτε καταγράφεται με φορητή κάμερα είτε εξερευνάται πίσω από το τιμόνι, προσκαλεί σε ενασχόληση. Όπως και το ταξίδι του Μπορν, η εμπειρία δεν έχει να κάνει με την άφιξη – έχει να κάνει με την πλοήγηση, την προσαρμογή και την ανακάλυψη νοήματος στην πορεία.
Στην Αθήνα, ο κινηματογράφος δεν πέρασε απλώς από μέσα μας. Έμεινε. Και συνεχίζει να καθοδηγεί τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε, αισθανόμαστε και θυμόμαστε την πόλη.
