Φημισμένη κωμόπολη με μακρά ιστορική διαδρομή, χτισμένη στις πλαγιές του όρους Χελμού (Αροανίων), τα Καλάβρυτα είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα χειμερινού τουρισμού στη χώρα μας χάρη στο όμορφο φυσικό περιβάλλον, το υγιεινό κλίμα και, προπάντων, το Χιονοδρομικό Κέντρο Χελμού, που είναι εύκολα προσπελάσιμο από την Αθήνα.
Κατά την αρχαιότητα η περιοχή της ξακουστής αχαϊκής κωμόπολης αποτελούσε τμήμα της αρκαδικής Αζανίας, όπου οι ανασκαφικές έρευνες έφεραν στο φως αξιόλογα ευρήματα. Η ονομασία Καλάβρυτα απαντά πρώτη φορά (ως Βαρονία Καλαβρύτων, μια από τις βαρονίες του Πριγκιπάτου της Αχαΐας) στο «Χρονικόν του Μορέως», φημισμένη χρονογραφία του 14ου αιώνα, που αναφέρεται στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας.
Τα Καλάβρυτα διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου (13 Δεκεμβρίου 1943) τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτέλεσαν τον άρρενα πληθυσμό των Καλαβρύτων ηλικίας άνω των 14 ετών.
Στα καταστήματα του κεντρικού πεζοδρόμου των Καλαβρύτων πωλείται μια μεγάλη ποικιλία εξαίρετων τοπικών προϊόντων (γλυκά, ζυμαρικά, τυροκομικά – γαλακτοκομικά προϊόντα, μέλι, κρασί, καρύδια, κάστανα, τσάι, βότανα).
Τα Καλάβρυτα μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν το σημείο αφετηρίας για εξορμήσεις στην ευρύτερη περιοχή, όπου τα εξαίρετα μνημεία της φύσης και του ανθρώπου αφθονούν.
Σημείο αναφοράς για τα Καλάβρυτα και ιερό προσκύνημα αποτελεί, ασφαλώς, ο Τόπος Θυσίας με το Μνημείο Εκτελεσθέντων.
Στο Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολακαυτώματος εκτίθενται φωτογραφίες από την προπολεμική ζωή των Kαλαβρύτων, φωτογραφικά ντοκουμέντα της πορείας προς το ολοκαύτωμα, προσωπικά αντικείμενα των εκτελεσθέντων, φωτογραφίες και αντικείμενα που σώθηκαν από την κωμόπολη μετά την πυρπόλησή της από τους Γερμανούς.
Βόρεια των Καλαβρύτων βρίσκεται το φράγκικο κάστρο, γνωστό ως Κάστρο της Ωριάς, χτισμένο στις αρχές του 13ου αιώνα. Θρυλείται ότι εδώ αυτοκτόνησε το 1463 η Αικατερίνη Παλαιολόγου, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
Σε απόσταση 5 χλμ νοτιοδυτικά των Καλαβρύτων είναι χτισμένη η ιστορική μονή της Αγίας Λαύρας, όπου κηρύχθηκε η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Η μονή, πανελλήνιο προσκύνημα, ιδρύθηκε το 10ο αιώνα από τον ασκητή Aθανάσιο Aθωνίτη, σε μικρή απόσταση από το σύγχρονο κτιριακό συγκρότημα, στη θέση «Παλαιομονάστηρο». Η αρχική μονή πυρπολήθηκε το 1585 από τους Tούρκους και μεταφέρθηκε πιθανώς το 1689 στη σημερινή θέση της, όπου υπέστη εκ νέου καταστροφές, από τον Iμπραήμ το 1826 και τους Γερμανούς το 1943.
Σύμβολο της Eλληνικής Eπανάστασης του 1821, η μονή διαθέτει μοναδικά κειμήλια στο σκευοφυλάκιό της, όπως το λάβαρο της Eπανάστασης, τα χρυσοκέντητα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, την κάρα του Αγίου Aλεξίου, πολύτιμα ευαγγέλια και επιτάφιο του 1754.
Βορείως της μονής της Αγίας Λαύρας, σε λόφο, υψώνεται το Πανελλήνιο Ηρώο Αγωνιστών του 1821.
Σε απόσταση 10 χλμ βορειοανατολικά των Καλαβρύτων, σε ένα τοπίο σπάνιας ομορφιάς, βρίσκεται το μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου. Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε από δύο αδέλφια, μοναχούς από τη Θεσσαλονίκη, τον Συμεών και τον Θεόδωρο, οι οποίοι βρήκαν σε ένα σπήλαιο, κατόπιν υποδείξεως της βοσκοπούλας Ευφροσύνης, την εικόνα της Παναγίας που είχε φιλοτεχνήσει ο ευαγγελιστής Λουκάς.
Το κύριο οικοδόμημα της μονής, που γνώρισε πολυάριθμες καταστροφές, αποτελείται από οκτώ ορόφους. Το καθολικό, σκαμμένο στο βράχο, φέρει την προαναφερθείσα εικόνα της Παναγίας, τοιχογραφίες του 1653 και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στα πολύτιμα κειμήλια της μονής συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, σιγίλια, χειρόγραφα, χρυσοί σταυροί, ιερά σκεύη, εικόνες, χαλκογραφίες, επιτάφιοι και λειψανοθήκες.
Μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Λουσοί, σημαντική πόλη της αρκαδικής Αζανίας, όπου σώζονται ερείπια ιερού της Αρτέμιδος Ημερασίας.
Στους πρόποδες του ορεινού όγκου του Χελμού, 1,5 χλμ Β από το χωριό Καστριά, βρίσκεται ένα μοναδικό δημιούργημα της φύσης, το σπήλαιο των Λιμνών, με δεκατρείς μόνιμες κλιμακωτές λίμνες σε τρεις ορόφους, επιβλητικά σταλαγμιτικά συμπλέγματα και εντυπωσιακό σταλακτιτικό διάκοσμο. Τα νερά του σπηλαίου προέρχονται από το κλειστό οροπέδιο του Aπανώκαμπου (5 χλμ ΒΔ από την είσοδό του) και διοχετεύονται χαμηλότερα, προς τις πηγές του ποταμού Αροανίου, κοντά στον οικισμό Πλανητέρο.
Η ύπαρξη του σπηλαίου ήταν γνωστή από την αρχαιότητα (η πρώτη γραπτή μαρτυρία βρίσκεται στα «Αρκαδικά» του Παυσανία), αλλά μόλις το Νοέμβριο του 1964 κάτοικοι των Kαστριών, χρησιμοποιώντας διάφορα εργαλεία και ξυλόσκαλες, κατόρθωσαν να ανακαλύψουν το δεύτερο όροφο. Το 1965 ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος (ΕΟΣ) οργάνωσε αποστολές για την εξερεύνηση του σπηλαίου. Τους ορειβάτες – σπηλαιολόγους συνόδευε στις δύο πρώτες αποστολές ο καθηγητής Παλαιοντολογίας Iωάννης Mελέντης, ο οποίος εντόπισε οστά ζώων της Πλειστοκαινικής Περιόδου και οστά ανθρώπου μεταγενέστερης περιόδου.
Το 1966 η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία (ΕΣΕ) προέβη σε συστηματική χαρτογράφηση του σπηλαίου, στο οποίο φιλοξενούνται μεγάλη ποικιλία ασπόνδυλων και είδη νυχτερίδων.
Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, το σπήλαιο των Λιμνών χρησιμοποιήθηκε εντατικά κατά τους Όψιμους Νεολιθικούς Χρόνους. Στο μήκους 2 χλμ σπήλαιο υπάρχουν περί τα 700 μ. πλωτής διαδρομής, ενώ έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά περί τα 300 μ.
Tο σπήλαιο είναι ανοιχτό για το κοινό όλον το χρόνο, ενώ στις εγκαταστάσεις του υπάρχουν αίθουσα αναμονής επισκεπτών, εστιατόριο και τουριστικό περίπτερο.
Οι επισκέπτες του σπηλαίου των Λιμνών μπορούν να απολαύσουν και το εξαιρετικής ομορφιάς τοπίο (πηγές ποταμού Αροανίου, υπεραιωνόβια πλατάνια, οργιώδης βλάστηση, κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά) στον κοντινό οικισμό Πλανητέρο, όπου οι ταβέρνες σερβίρουν πέστροφες και σολομούς παραγωγής τους.
Υπέροχη εμπειρία αποτελεί η διαδρομή στο φαράγγι του Βουραϊκού με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο, που ενώνει τα Καλάβρυτα με το Διακοφτό. Οι σήραγγες και οι γέφυρες, οι καταρράκτες, τα σπήλαια και η πυκνή βλάστηση συνθέτουν ένα περιβάλλον μοναδικής ομορφιάς. Η διαδρομή, που διαρκεί μία ώρα, καλύπτει απόσταση περίπου 22 χλμ.
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για τα Καλάβρυτα αποτελεί το Χιονοδρομικό Κέντρο Χελμού, στη θέση «Βαθιά Λάκκα», σε απόσταση 14 χλμ ΝΑ. Οι 13 πίστες, που καλύπτουν όλους τους βαθμούς δυσκολίας και όλα τα επίπεδα ικανότητας, το μοναδικό Snow Park (σε υψόμετρο 1.850) και το Snow Fun Park, τo Freeride (ελεύθερη κάθοδος στο χιόνι), οι βόλτες με έλκηθρα και snowmobiles, το επιβλητικό σαλέ (δίπλα στο πάρκινγκ, σε υψόμετρο 1.750), οι σχολές σκι και snowboard, το Snow Bus για το Χιονοδρομικό Κέντρο (με χαμηλό κόστος και ειδικές εκπτώσεις), τα πακέτα All inclusive ski Kalavrita (ολοκληρωμένη εμπειρία σκι σε προνομιακές τιμές) ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις επιθυμίες όσων αγαπούν πραγματικά το σκι και το βουνό.
