Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας στη σύγχρονη εποχή εκτιμάται ότι ξεκίνησε το έτος 1863, καθώς εντεινόταν η Βιομηχανική Επανάσταση. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει επιταχυνθεί σημαντικά και εκτιμάται ότι από το 1990 η ξηρά έχει βυθιστεί κατά 10 εκατοστά κατά μέσο όρο.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ακόμη και σε ένα ιδανικά ευνοϊκό σενάριο, η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί πάνω από μισό μέτρο μέχρι το τέλος του αιώνα. Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, η άνοδος θα είναι 1,5 μέτρο μέχρι το 2100. Αυτό θα οδηγήσει σε πλημμύρες σε μεγάλες και πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Πριν από λίγες ημέρες μάλιστα, σπίτια στη Βόρεια Καρολίνα κατέρρευσαν στον ωκεανό, καθώς οι τυφώνες έπληξαν τον Ατλαντικό.
Στο μεταξύ νέα μελέτη δείχνει ότι εκατομμύρια κτίρια στον παγκόσμιο νότο θα εκτεθούν σε πλημμύρες.
Το νερό, λοιπόν, έρχεται με ορμή και παρά το γεγονός ότι κάποιοι κάνουν ότι δεν το βλέπουν, η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και δείχνει τα δόντια της.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας… τρώει τα σπίτια
Ενώ οι αρχές δεν έχουν προσδιορίσει την ακριβή αιτία της τελευταίας κατάρρευσης οι επιστήμονες έχουν δείξει τον αυξανόμενο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι παράκτιες κοινότητες λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, της επιδείνωσης της διάβρωσης και των πλημμυρών από την παλίρροια.
Οι παράκτιες κοινότητες στα βορειοανατολικά έχουν δει μια σημαντική αύξηση στις παλιρροιακές πλημμύρες, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών γύρω από την Ουάσινγκτον, τη Βαλτιμόρη και την Αννάπολη του Μέριλαντ. Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας έχει σημειώσει ότι έως το 2030, θα υπάρχουν 7 έως 15 ημέρες πλημμυρών λόγω υψηλής παλίρροιας σε εθνικό επίπεδο. Μέχρι το 2050, η συχνότητα αυξάνεται σε 25 έως 75 ημέρες.
Απειλή για τις αστικές υποδομές και τη στέγαση
Η συνεχής αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προκαλεί άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας, επηρεάζοντας τη στάθμη της θάλασσας. Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει πλημμύρες σε αστικές περιοχές που προηγουμένως θεωρούνταν ασφαλείς. Οι συνέπειες όχι μόνο επηρεάζουν άμεσα τις παράκτιες κοινότητες, αλλά θέτουν και σε κίνδυνο την ακεραιότητα των αστικών υποδομών σε ορισμένες περιοχές.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό npj Urban Sustainability από μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο McGill εξέτασε σε βάθος τον τρόπο με τον οποίο η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί σήμερα τα κτίρια στην Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Κεντρική και Νότια Αμερική.
Χρησιμοποιώντας δορυφορική χαρτογράφηση και υψομετρικά μοντέλα, η έρευνα προσφέρει πρωτοφανή εικόνα για το μέγεθος και την κατανομή αυτού του κλιματικού κινδύνου και προσδιορίζει τη σημασία της τήρησης σεναρίων χαμηλών εκπομπών.
Αυξανόμενος κίνδυνος πλημμυρών για εκατομμύρια κτίρια
Σύμφωνα με το επιστημονικό άρθρο, τουλάχιστον 3 εκατομμύρια κτίρια θα κινδυνεύσουν από πλημμύρες εάν η στάθμη της θάλασσας αυξηθεί κατά μόλις 0,5 μέτρα, ένα ποσοστό που θεωρείται το ελάχιστο όριο σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις για το τέλος του αιώνα. Ο αριθμός των κτιρίων που κινδυνεύουν αυξάνεται σε 45 εκατομμύρια σε ένα σενάριο πέντε μέτρων, ενώ μια άνοδος 20 μέτρων θα μπορούσε να επηρεάσει σχεδόν 136 εκατομμύρια κατασκευές.
Η μελέτη καταδεικνύει υψηλή γεωγραφική μεταβλητότητα στην έκθεση των κτιρίων, με περιοχές όπως η βορειοανατολική Αφρική, η νοτιοανατολική Ασία και μεγάλο μέρος της Καραϊβικής να παρουσιάζουν ανησυχητικά επίπεδα ευπάθειας, ακόμη και με μέτριες αυξήσεις. Περιοχές κοντά σε μεγάλα δέλτα και εκβολές ποταμών, συμπεριλαμβανομένων του Ρίο ντε λα Πλάτα, του Αμαζονίου, της Γκάμπια και του Νείλου, είναι πιθανό να βιώσουν σοβαρή διείσδυση εσωτερικών υδάτων.
Οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η έκθεση των παράκτιων χωρών ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την τοπογραφία και την κατανομή των κτιρίων . «Όλες οι περιοχές παρουσιάζουν σχετικά αργό ρυθμό απώλειας κάτω των 2 μέτρων, ο οποίος αυξάνεται ραγδαία μεταξύ 2 και 4 μέτρων», ανέφερε η διεθνής ομάδα.
Ο αντίκτυπος δεν περιορίζεται στα σπίτια. Οι κρίσιμες υποδομές , όπως τα λιμάνια, τα διυλιστήρια και οι χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς, διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο. Ο καθηγητής Έρικ Γκάλμπρεϊθ τόνισε: «Όλοι θα επηρεαστούμε από την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, είτε ζούμε κοντά στον ωκεανό είτε όχι. Όλοι εξαρτόμαστε από αγαθά, τρόφιμα και καύσιμα που διέρχονται από λιμάνια και παράκτιες υποδομές που είναι εκτεθειμένες στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η διαταραχή αυτής της απαραίτητης υποδομής θα μπορούσε να προκαλέσει όλεθρο στην παγκοσμίως διασυνδεδεμένη οικονομία και το σύστημα τροφίμων μας».
Πώς προσδιορίστηκε η έκθεση των κτιρίων;
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες υψηλής ακρίβειας και ένα ψηφιακό μοντέλο για να προσδιορίσει τον κίνδυνο πλημμύρας των κτιρίων. Αυτό το μοντέλο αφαιρεί οπτικά τη βλάστηση και άλλες δομές από τους χάρτες, επιτρέποντας να φαίνεται μόνο το πραγματικό έδαφος. Ήταν σε θέση να μετρήσουν λεπτομερώς το ύψος περισσότερων από 840 εκατομμυρίων κτιρίων που βρίσκονται στον παγκόσμιο νότο – σε περιοχές της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής.
Για τον εντοπισμό κάθε κτιρίου, η μελέτη χρησιμοποίησε τη βάση δεδομένων Open Buildings της Google, η οποία χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη με εξαιρετικά λεπτομερείς δορυφορικές εικόνες, ικανές να εντοπίζουν κτίρια ακόμη και σε περιοχές που δεν είχαν χαρτογραφηθεί ποτέ σε βάθος πριν.
Η ανάλυση συνίστατο στον ακριβή προσδιορισμό των κτιρίων που θα βρίσκονταν κάτω από το νερό υπό διαφορετικά σενάρια ανόδου της στάθμης της θάλασσας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη τεχνητών φραγμών ή αλλαγών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν διάβρωση ή καθίζηση του εδάφους. Ως εκ τούτου, οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η εργασία τους αποτελεί υπολογισμό κινδύνου και όχι ακριβή πρόβλεψη, και προτείνουν η ερμηνεία τους να συμπληρωθεί με την προσθήκη άλλων γεωγραφικών και κλιματικών παραγόντων .
Η μελέτη διευκρινίζει ότι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα συνεχιστεί για αιώνες, ακόμη και υπό αυστηρές πολιτικές μείωσης των εκπομπών . Ο αντίκτυπος στις υποδομές δεν σημαίνει μόνο την απώλεια μεμονωμένων κτιρίων, αλλά και τη διακοπή ολόκληρων γειτονιών και βασικών υπηρεσιών για εκατομμύρια ανθρώπους σε ευάλωτες περιοχές.
