Κλιματική αλλαγή: Ο πλανήτης στο χείλος του γκρεμού – Πλημμύρες, φωτιές και φονικοί καύσωνες

Οι προειδοποιήσεις ακούγονται από τα πλημμυρισμένα βουνά του Βερμόντ όπου οι βροχές δύο μηνών έπεσαν μόλις σε δύο ημέρες. Η Ινδία και η Ιαπωνία βίωσαν σαρωτικές πλημμύρες.

Επίσης, οι προειδοποιήσεις ακούγονται από τους καυτούς δρόμους στο Τέξας, στη Φλόριντα, στην Ισπανία, στην Κίνα, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται ισχυρό κύμα καύσωνα στο Φοίνιξ και τις νοτιοδυτικές αμερικάνικες πολιτείες.

Ακόμη, οι προειδοποιήσεις αναδύονται από τους ωκεανούς όπου οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί σε επίπεδα που θεωρούνται «πέρα από τα ακραία».

Ανησυχία, επίσης, υπάρχει για τις πρωτοφανείς πυρκαγιές που εξακολουθούν να καίνε στον Καναδά, οι οποίες έχουν πνίξει με τους καπνούς τους πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι επιστήμονες λένε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η εικόνα προκλήθηκε από την κλιματική αλλαγή ή ότι θα συνεχίσει να εντείνεται καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται.

Πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία στη Γη

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι ανθρώπινες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, έχουν αυξήσει τη θερμοκρασία της Γης κατά περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Εάν η ανθρωπότητα δεν αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ταξιδεύουν, παράγουν ενέργεια και παράγουν τρόφιμα, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 3 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, με τις καταστροφές που θα προκληθούν να κάνουν τις φετινές να φαίνονται ήπιες, γράφει το γνωστό αμερικάνικο Μέσο.

Το μόνο ερώτημα, λένε οι επιστήμονες, είναι πότε οι σειρήνες θα είναι τελικά αρκετά δυνατοί ώστε να κάνουν τους ανθρώπους να ξυπνήσουν.

«Αυτό δεν είναι το νέο φυσιολογικό», δήλωσε η Φρειδερίκη Ότο, κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου. «Δεν ξέρουμε ποιο είναι το νέο φυσιολογικό. Το νέο κανονικό θα είναι αυτό που θα είναι όταν σταματήσουμε να καίμε ορυκτά καύσιμα… Και δεν είμαστε καν κοντά σε αυτό», επισήμανε η ίδια.

Η άφιξη του καλοκαιριού στο βόρειο ημισφαίριο και η επιστροφή του καιρικού φαινομένου Ελ Νίνιο, το οποίο τείνει να αυξάνει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες, συμβάλλουν σε αυτή την εποχή των ταυτόχρονων ακραίων φαινομένων, δήλωσε η Ότο. Όμως το γεγονός ότι τα φαινόμενα αυτά εκτυλίσσονται στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο καθιστά τις καταστροφές αυτές χειρότερες από ποτέ.

Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής

Με απλά λόγια, αυτό που θα μπορούσε να είναι μια ζεστή μέρα χωρίς την κλιματική αλλαγή είναι τώρα ένα θανατηφόρο κύμα καύσωνα, είπε. Αυτό που κάποτε ήταν μια τυπική καλοκαιρινή καταιγίδα είναι τώρα η αιτία μιας καταστροφικής πλημμύρας.

Και μια ημέρα που είναι συνήθως ζεστή για τον πλανήτη – η 4η Ιουλίου – ήταν φέτος η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ. Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία της Γης, που ξεπέρασε τους 17 βαθμούς Κελσίου, ήταν ίσως η πιο ζεστή που έχει σημειωθεί τα τελευταία 125.000 χρόνια.

Στο σημείο αυτό, λένε οι ερευνητές, οι δεσμοί μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των καιρικών καταστροφών είναι απολύτως σαφείς. Όταν η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι υψηλότερη, τα κύματα καύσωνα μπορούν να φτάσουν σε ακραίες τιμές που προηγουμένως δεν είχαν προβλεφθεί. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια των πρόσφατων κυμάτων καύσωνα στη νοτιοανατολική Ασία, τη νότια Ευρώπη και τη βόρεια Αφρική, διαπίστωσαν οι ερευνητές του World Weather Attribution.

Ποιοι είναι οι πλέον ευάλωτοι

Όταν οι θερμοκρασίες ξεπερνούν τους 40 βαθμούς Κελσίου ή όταν συνδυάζονται με υπερβολική υγρασία, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για το σώμα των ανθρώπων να διατηρηθεί δροσερό μέσω της εφίδρωσης. Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, καθώς και οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους και τα άτομα με προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα.

Αυτή την εβδομάδα, καθώς περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν ακριβώς αυτές τις συνθήκες, οι ερευνητές του κλίματος, όπως η Τζένιφερ Φράνσις, φοβούνται ότι η κλιμακούμενη ζέστη μπορεί να επιφέρει θανάσιμο φόρο αίματος.

«Όλα αυτά τα ρεκόρ καταρρίπτονται δεξιά και αριστερά και ελπίζω ότι ο κόσμος θα αρχίσει να τα συνθέτει όλα αυτά στο μυαλό του», συνέχισε. «Αυτά τα πράγματα δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν. Όλα συνδέονται με το γεγονός ότι θερμαίνουμε τον πλανήτη», προειδοποιεί η ίδια.

Διψασμένο σφουγγάρι η ατμόσφαιρα

Όσο θερμότερος είναι ο αέρας, τόσο περισσότερο νερό μπορεί να συγκρατήσει – μετατρέποντας την ατμόσφαιρα σε ένα διψασμένο σφουγγάρι που απορροφά την υγρασία από τη βλάστηση και το έδαφος. Αυτό επιδεινώνει την ξηρασία και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για πυρκαγιές όπως αυτές που κατέστρεψαν τον Καναδά αυτό το καλοκαίρι. Οι θερμοκρασίες στα Βορειοδυτικά Εδάφη έφτασαν τους 100 βαθμούς το Σαββατοκύριακο, επιτείνοντας τις πυρκαγιές που ήδη έκαιγαν ανεξέλεγκτα.

Η άλλη πλευρά αυτού του φαινομένου είναι ότι μια θερμότερη, υγρότερη ατμόσφαιρα αυξάνει επίσης την ποσότητα βροχής που μπορεί να πέσει κατά τη διάρκεια μιας δεδομένης καταιγίδας. Στο Βερμόντ και τη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα, έπεσε, όπως προαναφέρθηκε, βροχή περίπου δύο μηνών σε μόλις δύο ημέρες – πολύ πιο γρήγορα από ό,τι μπορούσε να απορροφηθεί από το κορεσμένο έδαφος και το ορεινό ανάγλυφο της περιοχής.

Οι επιπτώσεις των ακραίων βροχοπτώσεων είναι ακόμη πιο καταστροφικές στις φτωχότερες χώρες, όπου οι άνθρωποι και οι κυβερνήσεις έχουν πολύ λιγότερους πόρους για να τις αντιμετωπίσουν.

Μεγαλύτερη ανησυχία για τους ωκεανούς

Η σφοδρότητα των πρόσφατων ακραίων φαινομένων στη στεριά μπορεί να συγκριθεί μόνο με τις καυτές συνθήκες στους ωκεανούς του πλανήτη. Οι παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας σημείωσαν ρεκόρ αυτή την άνοιξη και παραμένουν σχεδόν έναν βαθμό Κελσίου υψηλότερες από τον μέσο όρο για αυτό το κομμάτι του καλοκαιριού.

«Κατά κάποιον τρόπο είναι πιο ανησυχητικό» από το ρεκόρ ζέστης της ατμόσφαιρας, δήλωσε ο Τεντ Σκάμπος, ερευνητής με ειδίκευση στους πόλους στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπούλντερ. Ενώ η ξηρά – και ο αέρας πάνω από αυτήν – θερμαίνονται και ψύχονται αρκετά εύκολα, ο ωκεανός αποβάλλει τη θερμότητα πολύ πιο αργά.

Έκκληση των επιστημόνων

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή – η οποία περιλαμβάνει εκατοντάδες κορυφαίους εμπειρογνώμονες για το κλίμα στον κόσμο – κάλεσε τις χώρες να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο μισό περίπου μέχρι το τέλος της δεκαετίας και να εξαλείψουν τη ρύπανση που θερμαίνει τον πλανήτη μέχρι τα μέσα του αιώνα.

Οι άνθρωποι μπορούν να απελευθερώσουν στο μέλλον μόνο περίπου 500 ακόμη γιγατόνους διοξειδίου του άνθρακα για να έχουν μια πιθανότητα να διατηρήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από ένα διαχειρίσιμο όριο, προειδοποιούν οι επιστήμονες.