Μόνο το ένα τρίτο των λεκανών απορροής ποταμών του κόσμου αντιμετώπισε κανονικές συνθήκες πέρυσι, καθώς η κλιματική κρίση προκάλεσε ακραίες ξηρασίες και πλημμύρες, μερικές φορές και τα δύο στην ίδια περιοχή.
Ο ολοένα και πιο ασταθής κύκλος του νερού δημιουργεί μεγάλα προβλήματα για τις κοινωνίες και τις κυβερνήσεις και προκαλεί ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων, προειδοποίησαν οι επιστήμονες.
Οι συνέπειες από τις πλημμύρες
Η διαταραχή των φυσικών κύκλων του νερού έχει οδηγήσει σε έλλειψη τροφίμων, χαμηλές αποδόσεις καλλιεργειών και αυξανόμενες τιμές, με ορισμένες περιοχές που έχουν πληγεί σοβαρά να βιώνουν ήδη εντάσεις και μετανάστευση.
Ο Stefan Uhlenbrook, διευθυντής του τμήματος υδρολογίας, νερού και κρυόσφαιρας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), δήλωσε: «Αυτό είναι υπαρξιακό για ορισμένες περιοχές».
Η περασμένη χρονιά ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, με τη μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια να φτάνει τους 1,55 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Οι περιοχές που επλήγησαν
Μια σοβαρή ξηρασία έπληξε τη λεκάνη του Αμαζονίου, η οποία κορυφώθηκε από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, ενώ ξηρές συνθήκες έπληξαν επίσης μέρη της Βόρειας Αμερικής, της νότιας και νοτιοανατολικής Αφρικής και του Μεξικού.
Η Κεντρική Ευρώπη, η Ρωσία, το Πακιστάν και η βόρεια Ινδία ήταν μεταξύ των περιοχών που επλήγησαν από πλημμύρες, σύμφωνα με την έκθεση του WMO για την Κατάσταση των Παγκόσμιων Υδατικών Πόρων που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.
Στην Αφρική, οι πλημμύρες στην τροπική ζώνη σκότωσαν περίπου 2.500 ανθρώπους και άφησαν 4 εκατομμύρια εκτοπισμένους, με εκτεταμένες ζημιές σε ζωτικές υποδομές, όπως οι δρόμοι.
Σοβαρές πλημμύρες έπληξαν το νότιο τμήμα της Βραζιλίας, ακόμη και ενώ ο Αμαζόνιος ήταν ξηρός.
Οι παγετώνες σε όλες τις περιοχές έχασαν πάγο για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, με απώλειες ρεκόρ στο Σβάλμπαρντ, τη Σκανδιναβία και τη βόρεια Ασία. Οι απώλειες ισοδυναμούσαν με περίπου 1,2 χιλιοστά άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Ο Uhlenbrook δήλωσε: «Η χιονοκάλυψη εξαφανίζεται σε ορισμένα μέρη, με την κορύφωση του λιωσίματος του χιονιού να έρχεται νωρίτερα. Αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο στην οικολογία – η άγρια ζωή και η βλάστηση δεν έχουν διαθέσιμο νερό όταν το χρειάζονται».
Καμπανάκι για τις Κυβερνήσεις
Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να λάβουν μια ποικιλία μέτρων για να μειώσουν τον αντίκτυπο των ακραίων διακυμάνσεων στον κύκλο του νερού.
Αυτά περιλαμβάνουν
- την ταχεία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου,
- τη βελτίωση της αποθήκευσης νερού με την κατασκευή δεξαμενών ή την αποκατάσταση υγροτόπων που λειτουργούν ως σφουγγάρια για τη συγκράτηση νερού για χρήση σε περιόδους ξηρασίας,
- τη μείωση των επιπτώσεων των πλημμυρών, και
- την ενθάρρυνση αλλαγών στις γεωργικές τεχνικές για την αξιοποίηση στο έπακρο του διαθέσιμου νερού.
Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν επίσης να σώσουν ζωές όταν πλήττονται σοβαρά καιρικά φαινόμενα και η συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων μπορεί να βελτιώσει την προετοιμασία.
Ωστόσο, οι συντάκτες της έκθεσης προειδοποίησαν ότι οι κυβερνήσεις δεν αναλαμβάνουν δράση για τα ζητήματα. «Αυτό δεν λαμβάνει επαρκή πολιτική προσοχή. Οι επενδύσεις στην προετοιμασία αποδίδουν στην κοινωνία. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να το δουν αυτό ως μια πολύτιμη επένδυση», δήλωσε ο Uhlenbrook.
«Αν δεν λάβουμε προληπτικά μέτρα τώρα, αυτό θα κοστίσει περισσότερο στο μέλλον», πρόσθεσε η Λούσι Μπάρκερ, ανώτερη αναλύτρια στο Κέντρο Οικολογίας και Υδρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
