Μεγάλος όγκος ερευνών δείχνει πως η καφεΐνη έχει πολλά οφέλη για την υγεία μας. Υπάρχει όμως ένα ξεκάθαρο όριο στην ημερήσια κατανάλωση, ώστε να μη γίνει o καφές επιζήμιος.
Ένα εσπρεσάκι αρκεί για να προκαλέσει αυξημένη εγρήγορση, ενέργεια και ικανότητα συγκέντρωσης. Υψηλότερες δόσεις καφεΐνης μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις, με πρώτη να χτυπάει η καρδιά μας σαν τρελή. Για την ιστορία, ο καφές περιλαμβάνει περισσότερες από 1000 χημικές ουσίες.
Η καφεΐνη είναι ένα φυσικό διεγερτικό που βρίσκεται στους κόκκους, τα φύλλα και τους καρπούς ορισμένων φυτών, και δρα ως φυσικό φυτοφάρμακο. Μεταξύ άλλων ποτών και τροφίμων, καφεΐνη έχει ο καφές και το τσάι. Η πιο ευρεία σε κατανάλωση ψυχοδραστική ουσία του πλανήτη (η μόνη που είναι νόμιμη σε όλες της χώρες) δρα ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Έτσι, μειώνει την κόπωση και την υπνηλία.
Καφεΐνη υπάρχει και σε συνθετική έκδοση, η οποία προστίθεται σε κάποια φάρμακα, αλλά και σε ορισμένα τρόφιμα και ποτά.
Μελέτες δείχνουν πως σε κανονικές δόσεις –θα δούμε παρακάτω τι σημαίνει αυτό– η καφεΐνη βοηθά σε πρώτη φάση στη μάθηση, τη μνήμη και τη συγκέντρωση, με τα αποτελέσματα να φαίνονται περί τη μία ώρα μετά την κατανάλωση. Το σώμα μας θέλει τουλάχιστον 45 λεπτά για να την απορροφήσει και να αρχίσουν οι επιδράσεις στον εγκέφαλο. Σε αυτήν την πρώτη ώρα ζούμε πιο έντονα την εγρήγορση, την προσοχή και την εναλλαγή εργασιών.
Αν δεν «αντέχουμε» την καφεΐνη, (όλα εξαρτώνται από τον κάθε οργανισμό και την ικανότητα που έχει στο μεταβολισμό της καφεΐνης ή αν κάποιος παίρνει παράλληλα φάρμακα), νιώθουμε αϋπνία, νευρικότητα, άγχος, αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός, νιώθουμε στομαχικές διαταραχές, ναυτία, πονοκέφαλο έως και δυσφορία.
Μέχρι πόση καφεΐνη δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία μας
Έρευνες ενημερώνουν πως μια ασφαλής ποσότητα καφεΐνης για τους ενήλικες είναι έως 400 mg την ημέρα. Η ακριβής διατύπωση είναι πως «γενικά αυτή η ποσότητα δεν σχετίζεται με επικίνδυνα και αρνητικά συμπτώματα».
Αν και οι ποσότητες διαφέρουν μεταξύ των ροφημάτων, ενδεικτικά η συγκεκριμένη αναλογεί σε έως:
5 κούπες καφέ εκχύλισης ή
10 κουτάκια cola ή
2 ενεργειακά ποτά.
Εξυπακούεται πως το φλιτζάνι που φτιάχνουμε σπίτι, διαφέρει από αυτό που παραγγέλλουμε, καθώς διαφορετικοί είναι οι κόκκοι του καφέ, ο τρόπος που απομακρύνεται η καφεΐνη, ο τρόπος ψησίματος, η ποσότητα άλεσης και ο τρόπος παρασκευής.
Ένα παραδοσιακό εσπρεσάκι της μίας δόσης έχει από 29 έως 100 mg καφεΐνης (μ.ο. 75mg). Οι δυο δόσεις που περιέχονται συνήθως στις freddo εκδόσεις εσπρέσο και καπουτσίνο που πίνουμε στην Ελλάδα έχουν έως 200 mg καφεΐνης. Άρα, με δυο ποτήρια είμαστε μέσα στα όρια. Με τρία, τα ξεπερνάμε.
Περιεκτικότητες σε καφεΐνη
ο βραστός ελληνικός καφές έχει 40 mg καφεΐνης στα 50 ml
ο arabica εκχύλισης έχει από 80 έως 130 mg
ο robusta έχει σχεδόν τη διπλάσια ποσότητα από τον arabica
ο στιγμιαίος έχει από 65 έως 100 mg
ο cold brew έχει 155 mg
ο καφές φίλτρου έχει από 75 έως 150 mg
Η άλλη όψη του νομίσματος
H καθημερινή κατανάλωση καφέ μπορεί να προκαλέσει εθισμό, για αυτό και όταν θέλουμε να περιορίσουμε την ποσότητα δεν είναι καλό να το κάνουμε απότομα. Αλιώς, μπορεί να προκληθούν συμπτώματα στέρησης (π.χ. πονοκέφαλος, κόπωση, ευερεθιστότητα και δυσκολία εστίασης σε εργασίες). Άρα, ο περιορισμός γίνεται σταδιακά.
