Ο άνδρας στο κόκπιτ που φλεγόταν έμελλε να πεθάνει ήσυχα, δεκαετίες αργότερα: ο Νίκι Λάουντα, που έφυγε από τη ζωή χθες Δευτέρα στα 70 του χρόνια, είναι αληθινός θρύλος της Φόρμουλας 1, που δεν επέτρεψε ποτέ στον εαυτό του να επηρεαστεί από το φρικιαστικό ατύχημα που είχε το 1976.
«Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε ότι ο αγαπημένος μας Νίκι κατέληξε ήσυχα, τη Δευτέρα 20ή Μαΐου 2019, με την οικογένειά του γύρω του», ανέφεραν οι οικείοι του θρυλικού πιλότου της F1 και αργότερα πολυσχιδούς επιχειρηματία σε ηλεκτρονικό μήνυμά τους που μεταδόθηκε από αυστριακά ΜΜΕ.
Ο Λάουντα ήταν πατέρας τεσσάρων παιδιών από δύο γάμους.
Την 1η Αυγούστου 1976, ενώ βρισκόταν στο τιμόνι της Ferrari του στο περίφημο σιρκουί του Νίρμπουργκρινγκ, στη Γερμανία, το μονοθέσιο του έπεσε με σφοδρότητα πάνω σ’ έναν διαχωριστικό τοίχο και έπιασε φωτιά. Ο Λάουντα έμεινε παγιδευμένος για σχεδόν ένα λεπτό μέσα στο κόκπιτ, πριν να τον βγάλουν τρεις άλλοι πιλότοι.
Οι εικόνες του φρικτού ατυχήματος του παγκόσμιου πρωταθλητή σόκαραν όλο τον κόσμο. Αλλά ο Νίκι Λάουντα, όλη του τη ζωή μαχητής, έζησε.
Έξι εβδομάδες αφότου ακόμη δεχόταν εντατικές ιατρικές περιποιήσεις στη νοσοκομειακή του κλίνη, θα ταξίδευε αφήνοντας πολλούς άναυδους για να πάρει μέρος στο Γκραν Πρι της Ιταλίας, παρά το ότι ακόμα υπέφερε, αψηφώντας τα σοβαρά εγκαύματα στο πρόσωπό του.
Εκείνη τη χρονιά, έδινε μάχη για τον τίτλο μέχρι και τον τελευταίο αγώνα με τον Βρετανό Τζέιμς Χαντ, ο οποίος τελικά στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής. Αυτή η επική αναμέτρηση, που αν μη τι άλλο αποκάλυψε τον κάθε άλλο παρά συνηθισμένο χαρακτήρα του Αυστριακού, βρίσκεται στο επίκεντρο της πλοκής της ταινίας Rush (2013) του αμερικανού σκηνοθέτη Ρον Χάουαρντ.
Το 1977, ο Λάουντα θα κέρδιζε για δεύτερη φορά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή με τη Φεράρι. Σταμάτησε να συμμετέχει στους αγώνες το 1979, για να ιδρύσει τη Lauda Air, την πρώτη του αεροπορική εταιρεία. Οι αιθέρες ήταν το άλλο του πάθος.
Αλλά τα σιρκουί δεν έπαψαν ποτέ να τον θέλγουν και γύρισε στην F1 το 1982, αυτή τη φορά στο τιμόνι μιας McLaren.
Με τη ΜακΛάρεν κατέκτησε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή το 1984, για τρίτη και τελευταία φορά. Για τους περισσότερους ειδικούς, ο Λάουντα έγραψε ιστορία στο άθλημα. Η μεθοδικότητά του στην προετοιμασία και η αποφασιστικότητά του στους αγώνες του τον διέκριναν πάντα.
Μετά το τέλος της καριέρας του, ο Λάουντα συνέχισε να είναι πανταχού παρών στους κύκλους της F1. Υπήρξε σύμβουλος της Scuderia Ferrari, επικεφαλής της αγωνιστικής ομάδας της Jaguar, σχολιαστής της γερμανικής τηλεόρασης τα Σαββατοκύριακα των αγώνων, μη εκτελεστικός πρόεδρος της Mercedes AMG Petronas F1 Team — του ανήκε το 10% αυτής της τελευταίας.
Ο Νίκι Λάουντα βρέθηκε εξάλλου στο επίκεντρο μιας τραγωδία ως ο επικεφαλής αεροπορικής εταιρείας. Την 26η Μαΐου 1991, ένα Boeing 767 της Lauda Air που εκτελούσε το δρομολόγιο Μπανγκόκ-Βιένη συνετρίβη λόγω βλάβης. Ουδείς από τους 223 ανθρώπους που επέβαιναν στο αεροσκάφος επέζησε.
Γεννημένος την 22α Φεβρουαρίου 1949, γόνος βιενέζικης αστικής οικογένειας με μεγάλη περιουσία, ο Αντρέας Νικολάους Λάουντα, ή «Νίκι» όπως θα γινόταν παγκοσμίως γνωστός, δεν ήταν ούτε είκοσι όταν, χωρίς να ειδοποιήσει τους γονείς του, πήρε μέρος στην πρώτη του κούρσα με αυτοκίνητο, στο τιμόνι του Mini Cooper που του είχε χαρίσει η γιαγιά του. Παρά την αντίθετη γνώμη της οικογένειας, θα ριχνόταν στο πάθος του.
Τα τοξικά αέρια που εισέπνευσε στο παραλίγο μοιραίο ατύχημα του 1976 επηρέασαν τον οργανισμό του. Έπειτα από δύο μεταμοσχεύσεις νεφρών το 1997 και το 2005, χρειάστηκε να υποβληθεί σε επείγουσα επέμβαση μεταμόσχευσης πνεύμονα τον Αύγουστο του 2018, αφού μολύνθηκε από ιό κατά τη διάρκεια μιας παραμονής του στην Ιμπίθα.
Εγχειρίστηκε στο γενικό νοσοκομείο της Βιένης, κατά σατανική σύμπτωση την επομένη της επετείου του ατυχήματός του, και συνήλθε μετά βίας. «Ήταν πολύ δύσκολο να επανέλθω. Συγκρίνεται μόνο με τα εγκαύματά μου μετά το ατύχημα στο Νίρμπουργκρινγκ», θα παραδεχόταν στην ελβετική εφημερίδα Blick. «Ήμουν νεκρός για λίγο. Αλλά ξαναζωντάνεψα».
Η αγωνιστική ζωή του μύθου της Formula 1 μόνο εύκολη δεν ήταν.
«Κολλημένος» με τη σπορ οδήγηση από τα μικράτα του, ο Λάουντα ξεκίνησε την καριέρα του σε νεαρή ηλικία, για να προσχωρήσει στη Ferrari το 1974 και να γράψει μια από τις χρυσές σελίδες του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Μόλις έναν χρόνο αργότερα θα κατακτήσει το πρώτο του παγκόσμιο πρωτάθλημα, αν και η πορεία του πιλότου της F1 έμελλε να πάρει μια ζοφερή τροπή τον Αύγουστο του 1976, όταν το φρικτό ατύχημα στην πίστα θα τον άφηνε σε κώμα.
Παρά το τραγικό γεγονός και τα σοβαρά εγκαύματά του, ο ίδιος θα επιστρέψει στο βολάν του μονοθέσιού του μόλις 6 βδομάδες αργότερα, για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα της χρονιάς από τον άσπονδο εχθρό του Τζέιμς Χαντ.
Ο Λάουντα αποσύρθηκε το 1979 για να ιδρύσει μια αεροπορική εταιρεία, αν και οι μέρες του στη Formula 1 δεν είχαν ακόμα τελειώσει: το 1982 θα επιστρέψει στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, κατακτώντας το πρωτάθλημα για τελευταία φορά το 1984!
Ο 3 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής της Formula 1 λειτουργεί πλέον ως σύμβουλος της Ferrari αλλά και τηλεοπτικός σχολιαστής, ενώ παράλληλα προωθεί τις αερογραμμές του, Lauda Air…
Πρώτα χρόνια
Ο παγκοσμίου φήμης αυστριακός πιλότος της F1 Αντρέας Νικολάους «Νίκι» Λάουντα γεννιέται στη Βιέννη στις 22 Φεβρουαρίου 1949 μέσα σε μεγαλοαστική οικογένεια του επιχειρηματικού και πολιτικού κύκλου. Με την ταχύτητα να κυλά στο αίμα του, αποφασίζει να ασχοληθεί από μικρός με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της οικογένειάς του, γεγονός που θα φέρει τον όλεθρο στις σχέσεις της φαμίλιας.
Ο έφηβος Λάουντα «δανειζόταν» τα οικογενειακά αυτοκίνητα και όργωνε την αυστριακή ύπαιθρο με τον κάμπριο «Σκαραβαίο» επιδεικνύοντας από νωρίς το ταλέντο του στη σπορ οδήγηση. Ο πρώτος του αγώνας έλαβε χώρα το 1968, όπου παρά την επιτυχία του (ήρθε δεύτερος στον εν λόγω αγώνα) οι γονείς του δεν θέλουν καν να ακούσουν την απόφασή του να ασχοληθεί επαγγελματικά με το ράλι.
Ο Λάουντα αναγκάστηκε λοιπόν να παλέψει πολύ στα σιρκουί της Formula 3 και Formula 2 (1971), με προσωπικό κόστος και χωρίς κονδύλια, καθώς οι γονείς του δεν επρόκειτο ποτέ να συνδράμουν τον αγώνα του. Με το βαρύ όνομα της οικογένειας Λάουντα καταφέρνει ωστόσο να εξασφαλίσει τραπεζικό δάνειο για να χρηματοδοτήσει την πορεία του ως ανεξάρτητος οδηγός (έτρεχε με Porsche) και το 1972 μπαίνει επιτέλους στα μεγάλα σαλόνια της F1 με την ομάδα της March.
Παρά την καταστροφική αγωνιστική χρονιά και τον ίδιο βουτηγμένο στα χρέη και την απελπισία, ο Λάουντα εξασφαλίζει και δεύτερο τραπεζικό δάνειο και εξαγοράζει κυριολεκτικά τη θέση του στην ομάδα της BRM το 1973! Ταχύτατος και μεγάλο ταλέντο, δεν καταφέρνει βέβαια να σημειώσει καλές επιδόσεις, καθώς η BRM ήταν σε γενική παρακμή.
Η καθοριστική στιγμή έρχεται την επόμενη χρονιά, όταν ο ομόσταβλός του στην BRM, Clay Regazzoni, μετακινείται στη Ferrari και ο ιδιοκτήτης της ομάδας, ο περίφημος Enzo Ferrari, του ζητά τη γνώμη για τον Λάουντα. Ο Regazzoni στάζει μέλι για τον πρώην συμπαίκτη του, γεγονός που εξασφαλίζει τη μετακίνηση του μελλοντικού άσου στη Ferrari!
Το παχυλό του συμβόλαιο με τη νέα του ομάδα του δίνει τη δυνατότητα να αποπληρώσει τα χρέη του, με τον ίδιο να ξεπληρώνει παράλληλα την εμπιστοσύνη που έδειξαν οι ιθύνοντες της ομάδας στον νεαρό οδηγό με τη δεύτερη θέση στο ντεμπούτο του ως πιλότος της Ferrari!
Παρά την αστρονομική φήμη της αγωνιστικής ομάδας της Ferrari στη Formula 1, η ομάδα είχε να κατακτήσει πρωτάθλημα από το 1964, γεγονός που άλλαξε ο Λάουντα μόλις στη δεύτερη χρονιά του με τα χρώματα της φίρμας (1975), κατακτώντας το παγκόσμιο πρωτάθλημα με μεγάλη μάλιστα διαφορά από τον δεύτερο…
Ταυτοχρόνως, ο Λάουντα γράφει Ιστορία όταν γίνεται ο πρώτος οδηγός που σημειώνει επίδοση γύρου κάτω από 7 λεπτά στη διαβόητη πίστα Nurburgring Nordschleife του Γερμανικού Γκραν Πρι…
Η αντιπαλότητα και το τραγικό ατύχημα
Ήταν το 1975 όταν ο Νίκι Λάουντα θα αναμετριόταν για πρώτη φορά με τον πομπώδη βρετανό οδηγό Τζέιμς Χαντ στο Ολλανδικό Γκραν Πρι. Ο Χαντ κέρδισε τον αγώνα, ο Λάουντα κέρδισε το πρωτάθλημα κι έτσι η κόντρα των δύο πιλότων εγκαθιδρύθηκε μια για πάντα! Η σχέση μίσους/αγάπης έμελλε να μείνει παροιμιώδης στα χρονικά της αγωνιστικής οδήγησης.
Η τιτανομαχία των δύο οδηγών θα συνεχιζόταν και την επόμενη χρονιά και θα κλιμακωνόταν στο τραγικό περιστατικό του 1976: ήταν στο Γερμανικό Γκραν Πρι όταν το μονοθέσιο του Λάουντα συγκρούστηκε και τυλίχθηκε κατευθείαν στις φλόγες.
Ο Λάουντα εγκλωβίζεται στο μονοθέσιο, με τους πνεύμονές του να καταστρέφονται από την εισπνοή καπνού και βαριά εγκαύματα να κάνουν την εμφάνισή τους στο πρόσωπο και τα χέρια του.
Ο Χαντ κέρδισε την κούρσα, με τον Λάουντα να μεταφέρεται επειγόντως στο νοσοκομείο και να πέφτει σε κώμα.
Κι ενώ όλοι πίστεψαν ότι η απόσυρση του παραμορφωμένου πλέον οδηγού ήταν μονόδρομος, οι πέντε απανωτές νίκες του Χαντ -που τον έκαναν να φαντάζει φαβορί για την κατάκτηση του πρωταθλήματος- θα έβαζαν τον Λάουντα και πάλι στην πίστα σε χρόνο-ρεκόρ!
Έξι βδομάδες μετά το φριχτό ατύχημα, ο Λάουντα επιστρέφει άρον-άρον στα σιρκουί, με επιδέσμους ακόμα πάνω στα φρέσκα τραύματά του, για το Ιταλικό Γκραν Πρι. Παρά το γεγονός ότι είναι τρομοκρατημένος, καταφέρνει να τερματίσει τέταρτος!
Στον τελευταίο αγώνα ωστόσο της σεζόν 1976 στην Ιαπωνία, η βαριά βροχόπτωση έφερε στον πιλότο μνήμες από τη ζοφερή σύγκρουσή του και ο Λάουντα εγκαταλείπει την κούρσα -και το πρωτάθλημα φυσικά- έπειτα από λίγους γύρους. Ο Χαντ στέφεται πρωταθλητής και ο Λάουντα θα υιοθετήσει πλέον το γνώριμο «συγκρατημένο» στιλ οδήγησης που θα τον έκανε γνωστό…
Παρά το γεγονός ότι το πρωτάθλημα του 1977 ήταν εύκολη υπόθεση για τον Λάουντα, οι σχέσεις του με τη Ferrari είχαν διαρραγεί οριστικά από την απόφασή του να αποσυρθεί από τον τελευταίο αγώνα της προηγούμενης χρονιάς. Στο τέλος της σεζόν εγκαταλείπει την αγαπημένη του ομάδα για την Brabham.
Τα προβλήματα του μονοθέσιου ωστόσο τον κάνουν να εγκαταλείψει τους 9 από τους 14 αγώνες(!) της σεζόν 1978, ενώ και το 1979 οι μηχανικές περιπέτειες θα συνεχιστούν, κάνοντας τον Λάουντα να ανακοινώσει την άμεση απόσυρσή του από το σπορ μετά το Καναδικό Γκραν Πρι. Η μικρή αεροπορική εταιρεία που είχε ιδρύσει εν τω μεταξύ έγινε πια η αποκλειστική του ενασχόληση…
Κατοπινά χρόνια
Το 1982, η νοσταλγία του Λάουντα για την αγωνιστική οδήγηση και οι οικονομικές περιπέτειες της εταιρείας του τον φέρνουν και πάλι στα σιρκουί. Αναμφίβολα έπαιξε ρόλο και το αστρονομικό συμβόλαιο των 5 εκατ. δολαρίων που του πρόσφερε η McLaren για να καθίσει στο μονοθέσιό της!
Στον πρώτο του αγώνα της θριαμβευτικής επιστροφής του κατατάσσεται τέταρτος, ήταν όμως και πάλι πίσω! Και δύο χρόνια αργότερα, το 1984, κατακτά για τρίτη φορά στην καριέρα του το παγκόσμιο πρωτάθλημα, με μόλις έναν βαθμό διαφορά από τον ομόσταβλό του Αλέν Προστ!
Η κακή επόμενη χρονιά με τις πολλαπλές αποχωρήσεις θα σήμανε την αρχή του τέλους για την καριέρα του Νίκι Λάουντα: στο τέλος της σεζόν 1985, ο ζωντανός θρύλος της F1 αποσύρεται οριστικά από τον μηχανοκίνητο αθλητισμό…
Αφού αποσύρθηκε (οριστικά πλέον!), ο Λάουντα επικεντρώθηκε στη διοίκηση της αεροπορικής του εταιρείας, ενώ λίγο αργότερα θα προσληφθεί από τη Ferrari ως τεχνικός σύμβουλος.
Έκτοτε λειτουργεί και ως τηλεοπτικός σχολιαστής των Γκραν Πρι της Formula 1…
Και βέβαια το 2013 ο σκηνοθέτης Ρον Χάουαρντ του έκανε ένα υπέροχο αφιέρωμα, την ταινία «Rush», που απαθανατίζει σε όλη της την αίγλη την κόντρα Λάουντα-Χαντ…
Ο φοβερός και τρομερός πιλότος δεν έχει σταματήσει ποτέ να ασχολείται με τη μεγάλη του αγάπη, τη Formula 1…
