Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους, προκειμένου να λειτουργεί ως μηχανισμός επιβίωσης. Ωστόσο κάθε άτομο διαχειρίζεται διαφορετικά το συγκεκριμένο συναίσθημα, ενώ αρκετοί αδυνατούν να το ελέγξουν.
Ο φόβος και η φοβία είναι δυο διαφορετικά πράγματα
Όταν ο φόβος παρουσιάζει διάρκεια στον χρόνο, φαντάζει παράλογος και καθιστά δυσλειτουργική τη ζωή του ατόμου, τότε γίνεται λόγος για φοβία. Στις φοβίες, το άτομο τείνει να αποφεύγει πρόσωπα ή καταστάσεις (που δυσχεραίνουν αυτό το συναίσθημα) ή βιώνει πολύ έντονο άγχος κάθε φορά που χρειάζεται να έρθει αντιμέτωπο με αυτά.
«Ο φόβος είναι μια φυσική και βιολογική κατάσταση που βιώνουμε όλοι», λέει η Δρ Σικόρα. «Είναι σημαντικό να βιώνουμε φόβο γιατί μας κρατά ασφαλείς». Ο φόβος είναι ένα πολύπλοκο ανθρώπινο συναίσθημα που μπορεί να είναι θετικό και υγιές, αλλά μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες. Εάν ένας φόβος ή φοβία επηρεάζει τη ζωή σας με αρνητικούς και άβολους τρόπους, μιλήστε με τον πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ο οποίος μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε το είδος της θεραπείας που μπορεί να χρειαστείτε.
Ο φόβος βιώνεται στο μυαλό σας, αλλά πυροδοτεί μια έντονη σωματική αντίδραση στο σώμα σας. Οι ορμόνες του στρες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη απελευθερώνονται. Η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός σας ρυθμός αυξάνονται, ενώ εμφανίζονται και άλλα σωματικά συμπτώματα.
Η επιστήμη εδώ και 50 χρόνια γνωρίζει ότι οι φοβίες είναι κληρονομικές. Το καινούργιο είναι να διαπιστώσουν οι επιστήμονες τη συχνότητα των μεταλλάξεων των συμπτωμάτων φόβου. Το σίγουρο είναι ότι ο φόβος είναι ένα συναίσθημα το οποίο νοιώθουν όλοι οι άνθρωποι καθώς κινητοποιεί τον άνθρωπο να αντιδράσει σε μια αληθινή εξωτερική απειλή. Όταν όμως ο φόβος αυτός είναι αδικαιολόγητος και δυσανάλογος, τότε περιγράφει μια παθολογική φοβία.
Έρευνες έχουν αποκαλύψει πολλές μορφές φοβιών! Στην καθημερινότητά μας, οποιοδήποτε αντικείμενο ή κατάσταση μπορεί να μεταμορφωθεί σε ειδική φοβία.
Οι πιο συνηθισμένες φοβίες είναι:
– Αγοραφοβία: o φόβος των συνωστισμένων χώρων, από τους οποίους η διαφυγή βιώνεται ως δύσκολη (π.χ. σούπερ μάρκετ, κινηματογράφος) και η εν δυνάμει εξέλιξή του σε εγκλεισμό του ατόμου στο σπίτι του.
-Κλειστοφοβία: o φόβος και η αποφυγή των κλειστών χώρων (π.χ. ασανσέρ) και οι φαντασιώσεις εγκλωβισμού σε παράλογα μικρούς χώρους (π.χ. φέρετρο)
-Πετοφοβία: ο φόβος του αεροπλάνου και η μερική ή πλήρης αποφυγή του
-Υψοφοβία: o φόβος του ατόμου να βρίσκεται σε ψηλά σημεία (π.χ. ουρανοξύστες, γέφυρες) και η προσπάθεια αποφυγής τους -μικροβιοφοβία: ο φόβος ότι το άτομο θα μολυνθεί από μικρόβια.
-O φόβος για μια σοβαρή ασθένεια, εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των 20-30, στο ίδιο ποσοστό σε άνδρες και γυναίκες και ακολουθεί μία χρόνια πορεία με εναλλασσόμενη ένταση των συμπτωμάτων.
-Ο φόβος που σχετίζεται με την παροχή ιατρικής βοήθειας. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα υπερβολικών και παράλογων φόβων για τους γιατρούς, τις ενέσεις, το αίμα, τον οδοντίατρο, τις ιατρικές εξετάσεις και τις χειρουργικές επεμβάσεις.
