Περισσότερο από το ήμισυ της επιφάνειας των ωκεανών έχει γίνει πιο πράσινο τα τελευταία 20 χρόνια, μια δραματική, παγκόσμια μεταβολή που πιθανότατα οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, αποκαλύπτει διεθνής μελέτη.
Το 56% των ωκεανών, επιφάνεια που υπερβαίνει τη συνολική έκταση της ξηράς, παρουσιάζει χρωματικές μεταβολές που δεν εξηγούνται από τις φυσικές διακυμάνσεις, αναφέρουν στο περιοδικό Nature ερευνητές του MIT και άλλων ιδρυμάτων.
Το φαινόμενο είναι περισσότερο εμφανές σε μια ζώνη που εκτείνεται 40 μοίρες βόρεια και νότια του ισημερινού, μια ζώνη όπου οι φυσικές διακυμάνσεις είναι μικρότερες και δεν καλύπτουν την τάση αλλαγής χρώματος, λένε οι ερευνητές.
«Οι προσομοιώσεις που τρέχω δείχνουν εδώ και χρόνια ότι αυτές οι αλλαγές στο χρώμα των ωκεανών είναι κάτι που θα βλέπαμε. Το να το βλέπουμε να συμβαίνει στην πραγματικότητα δεν είναι μη αναμενόμενο, είναι όμως τρομακτικό» σχολίασε η Στέφανι Ντούσκεβιτς του MIT, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Φυτοπλαγκτόν
Το πράσινο χρώμα στα επιφανειακά νερά των ωκεανών προέρχεται από τη χλωροφύλλη του φυτοπλαγκτού, μια χρωστική απαραίτητη για τη λειτουργία του οικοσυστήματος. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο έντονο είναι το πράσινο χρώμα τόσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση του φυτοπλαγκτού, το οποίο αποτελεί τη βάση της τροφικής αλυσίδας σε όλα τα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Η μελέτη δεν εξετάζει το μηχανισμό μέσω του οποίου η κλιματική αλλαγή μπορεί να αλλάζει το χρώμα του νερού. Το πιθανότερο όμως είναι ότι η αλλαγή δεν οφείλεται στην ίδια την άνοδο της θερμοκρασίας.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι το φυτοπλαγκτόν αναπτύσσεται ταχύτερα λόγω της αύξησης στη συγκέντρωση του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο απορροφάται από το φυτοπλαγκτόν για τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης και μπορεί έτσι να λειτουργήσει ως «λίπασμα».
Μια άλλη εξήγηση είναι ότι η κλιματική αλλαγή άλλαξε τα ωκεάνια ρεύματα που εμπλουτίζουν την επιφάνεια με θρεπτικά συστατικά όπως ο σίδηρος και το άζωτο.
Δορυφορικές μετρήσεις
Η συγκέντρωση της χλωροφύλλης στην επιφάνεια των ωκεανών μπορεί να μετρηθεί από δορυφόρους που καταγράφουν τα πράσινα μήκη κύματος του φωτός.
Δεδομένου όμως ότι το χρώμα των ωκεανών αλλάζει στην πορεία του έτους λόγω φυσικών διακυμάνσεων, οι επιστήμονες πίστευαν κάποτε ότι θα απαιτούνταν τουλάχιστον 40 χρόνια παρατηρήσεων μέχρι να τεκμηριωθεί αν υπάρχουν μακροπρόθεσμες τάσεις μεταβολής.
Τη λύση έδωσε ο δορυφόρος Aqua της ΝΑΣΑ, ο οποίος εκτοξεύτηκε το 2002 και παρακολουθεί την επιφάνεια της Γης με φασματόμετρο που βλέπει επτά διαφορετικά μήκη κύματος.
Η χρήση πολλών διαφορετικών μηκών κύματος ήταν αυτό που επέτρεψε στους ερευνητές να καταλήξουν σε σαφή εικόνα για τις μακροπρόθεσμες τάσεις των τελευταίων 20 ετών.
Για να επιβεβαιώσουν το συμπέρασμα, οι ερευνητές συνέκριναν τα ευρήματα με τα αποτελέσματα ενός υπολογιστικού μοντέλου που προσομοιώνει την πιθανή αντίδραση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Οι μετρήσεις πράγματι βρίσκονταν σε συμφωνία με τις προβλέψεις του μοντέλου.
«Αυτό υποδεικνύει ότι οι τάσεις που παρατηρούμε δεν οφείλονται σε τυχαίες διακυμάνσεις του συστήματος της Γης» λέει ο Μ. Κάελ του Εθνικού Κέντρου Ωκεανογραφίας στο Σαουθάμπτον της Βρετανίας, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Οι μεταβολές που καταγράφηκαν δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι, είναι όμως μια δυσοίωνη εξέλιξη για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τις πλανητικές ισορροπίες.
