Όταν γνωρίζετε ότι έχει πεθάνει κάποιο αγαπημένο ή κοντινό σας πρόσωπο, πάρτε το χρόνο να το εξηγήσετε στο παιδί όσο πιο σύντομα μπορείτε. Αν το παιδί το μάθει τυχαία από κάποιον άλλο, θα νιώσει θυμό και σύγχυση. Αν έχετε περισσότερα παιδιά, μπορείτε να μιλήσετε σε όλα μαζί ή σε καθένα ξεχωριστά. Σκεφτείτε όμως την ηλικία, το στάδιο και το ταπεραμέντο τους για να το διαχειριστείτε και ανάλογα.
Τι να πείτε όταν μιλάτε για το θάνατο. Το παιδί χρειάζεται τη βοήθειά σας για να μπορέσει να κατανοήσει το θάνατο. Εξηγήστε το λοιπόν απλά και όσο πιο ειλικρινώς μπορείτε. Αν χρησιμοποιήσετε τη λέξη ‘θάνατος’ ή ‘πέθανε’, θα αποφύγετε κάποια προβλήματα. Αν πείτε στο παιδί ότι ο παππούς έφυγε ή κοιμήθηκες, θα το μπερδέψετε και μπορεί να νιώσει φόβο.
Τα πολύ μικρότερα παιδιά μπορεί να μην ξέρουν τι σημαίνει θάνατος, οπότε ίσως χρειαστεί να το περιγράψετε και να σιγουρευτείτε ότι είναι κατανοητό. Αν νιώθετε πολύ άβολα που πρέπει να μιλήσετε στο παιδί για αυτό το θέμα, εξασκηθείτε προηγουμένως με έναν ενήλικα και να κρατήσετε ακόμα και σημειώσεις. Αλλά ακόμα και αν σας βρει απροετοίμαστο, δεν πειράζει να πείτε ότι δεν ξέρετε και θα το ψάξετε.
Πώς να απαντήσετε σε κλασικά ερωτήματα για το θάνατο
- Γιατί πέθανε; Το παιδί προσπαθεί να κατανοήσει την έννοια του θανάτου και θέλει να ξέρει τι τον προκάλεσε. Για παράδειγμα, ‘ο παππούς ήταν πολύ μεγάλος, αρρώστησε και οι γιατροί δεν μπορούσαν να διορθώσουν την αρρώστια’.
- Θα πεθάνεις; Θα πεθάνω κι εγώ; Το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι οι άνθρωποι που αγαπά μπορεί να πεθάνουν. Είναι λοιπόν καλό να ξέρει ότι οι άνθρωποι πεθαίνουν κυρίως όταν είναι πολύ μεγάλοι και άρρωστοι. Αν έχει πεθάνει κάποιος νέος, εξηγήστε ότι συμβαίνει πολύ σπάνια.
- Τι συμβαίνει όταν πεθαίνεις; Αυτή η απάντηση εξαρτάται από τα πιστεύω κάθε οικογένειας. Ό,τι και να του πείτε, το σημαντικό είναι να ανακουφιστεί και να βρει λίγη παρηγοριά. Αν το παιδί σας δει να κλαίει, μιλήστε για το πώς νιώθετε και μην το κρύβετε για να μην στενοχωρήσετε το παιδί.
