Ο ρόλος του ήλιου, της διατροφής και των φαρμάκων. Ποιες παθήσεις έχουν ως σύμπτωμα πρήξιμο στο πρόσωπο. Τι πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς.
Το πρωί που ξυπνάμε το πρόσωπο μοιάζει συχνά πρησμένο, λόγω της πίεσης που ασκείται πάνω του από το μαξιλάρι στη διάρκεια του ύπνου. Ωστόσο το πρήξιμο στο πρόσωπο μπορεί να έχει πολλές άλλες αιτίες, που κυμαίνονται από τραυματισμούς και αλλεργικές αντιδράσεις μέχρι μολύνσεις.
Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ, το πρήξιμο στο πρόσωπο οφείλεται σε συσσώρευση υγρού (οίδημα) ή σε φλεγμονή στους ιστούς του. Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε σημείο του, αλλά συνήθως είναι πιο εμφανές στη μία πλευρά στα χείλη, στα μάγουλα ή/και στα βλέφαρα. Μπορεί όμως να επεκτείνεται και στην περιοχή του λαιμού ή σπανιότερα να προσβάλλει ολόκληρο το πρόσωπο.
«Εάν δεν έχει προηγηθεί τραυματισμός που να εξηγεί το πρήξιμο, οι πιθανές αιτίες είναι πάρα πολλές», λέει. «Συνήθως δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, αλλά υπάρχουν μερικές καταστάσεις που χρειάζονται επείγουσα ιατρική φροντίδα». Ο κ. Μιχελάκης εξηγεί ποιες είναι μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές αιτίες του.
Ηλιακό έγκαυμα
Δεν χρειάζεται υπερβολική έκθεση στον ήλιο για να υποστεί κάποιος έγκαυμα στο πρόσωπο. Κάποιοι άνθρωποι με μεγάλη ευαισθησία στην ηλιακή ακτινοβολία, καίγονται ακόμα κι αν εκτεθούν στον ήλιο για λίγα λεπτά. Όταν το έγκαυμα είναι σοβαρό, προκαλεί πόνο, ξηροδερμία, φλύκταινες και πρήξιμο. Ο ασθενής μπορεί επίσης να έχει πονοκέφαλο, να ζαλίζεται και να νιώθει ναυτία. Να φοράτε πάντοτε αντηλιακό, καπέλο και γυαλιά ηλίου και να αποφεύγετε τον ήλιο τις ώρες που καίει περισσότερο (το καλοκαίρι, από τις 11 το πρωί έως τουλάχιστον τις 5 το απόγευμα).
Δερματίτιδα εξ επαφής
Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν κόκκινο, πρησμένο δέρμα στο πρόσωπο όταν αυτό έρθει σε επαφή με κοσμήματα, καλλυντικά, ορισμένα φυτά κ.λπ. Η αντίδραση αυτή είναι αλλεργικής φύσης και λέγεται δερματίτιδα εξ επαφής. Ορισμένες κρέμες και αλοιφές, κάτω από την κατάλληλη καθοδήγηση, συνήθως είναι αρκετές για να καταπραϋνθούν τα συμπτώματά.
Ορμονικές παθήσεις
Ο υποθυρεοειδισμός είναι μία από τις ορμονικές διαταραχές που μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο στο πρόσωπο. Σε τέτοια περίπτωση, το δέρμα του θα είναι επίσης ξηρό. Στις ανεπτυγμένες χώρες η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (θυρεοειδίτιδα Hashimoto).
Μία άλλη ενδοκρινική πάθηση που μπορεί να οδηγήσει σε πρήξιμο στο πρόσωπο είναι το σύνδρομο Cushing. Είναι μία σπάνια νόσος, που προκαλείται από την υπερπαραγωγή κορτιζόλης (κορτιζόνης) στον οργανισμό. Ένα από τα χαρακτηριστικά συμπτώματα του συνδρόμου είναι το πρησμένο, κόκκινο και στρογγυλό πρόσωπο (πανσεληνοειδές προσωπείο).
Τροφική αλλεργία
Αν πάσχετε από τροφική αλλεργία (π.χ. στα ψάρια, τα θαλασσινά, τους ξηρούς καρπούς κ.λπ.), ο οργανισμός σας θα αντιδρά έντονα κάθε φορά που θα εκτίθεται σε αυτά.
Η τροφική αλλεργία σε άτομα που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία, μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη ζωή όταν προκαλεί οίδημα προσώπου και λάρυγγα (αλλεργικό σοκ ή αναφυλαξία). Σε τέτοια περίπτωση, ο ασθενής μπορεί να εκδηλώσει τα συμπτώματα αυτά μέσα σε λίγα λεπτά από την κατανάλωσή τους.
Το οίδημα μπορεί να είναι έντονο στα χείλη και γύρω από τα μάτια, καθώς και στη γλώσσα και στον ουρανίσκο, επηρεάζοντας την ομιλία και τελικά την αναπνοή του πάσχοντος. Η κατάσταση είναι επείγον περιστατικό και απαιτεί άμεση ιατρική βοήθεια.
Παρενέργειες και αλλεργίες σε φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια το πρήξιμο στο πρόσωπο. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
- Αντιυπερτασικά (π.χ. αναστολείς του ACE, ανταγωνιστές υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ)
- Κορτικοστεροειδή
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
- Φάρμακα για τον διαβήτη (π.χ. θειαζολιδινεδιόνες)
- Κορτιζόνη κ.λπ.
Πολλοί άνθρωποι, εξ άλλου, έχουν αλλεργία σε κάποιο ή κάποια φάρμακα. Οι φαρμακευτικές αλλεργίες συχνά αφορούν φάρμακα όπως:
- Αντιβιοτικά (π.χ. την πενικιλίνη και τα παράγωγά της)
- Αντιεπιληπτικά
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ)
- Χημειοθεραπευτικά
Όταν η φαρμακευτική αλλεργία προκαλεί οίδημα προσώπου και λάρυγγα, είναι επείγον περιστατικό.
Αλλεργική επιπεφυκίτιδα
Η φλεγμονή στα μάτια που προκαλείται από αλλεργιογόνα, όπως η γύρη, τα ακάρεα, η οικιακή σκόνη, τα σπόρια της μούχλας κ.λπ., μπορεί να προκαλέσει οίδημα σε μεγάλο τμήμα του προσώπου. Τα μάτια μπορεί επίσης να είναι κόκκινα, να «τρέχουν» (δακρύρροια) και να προκαλούν αίσθημα καύσου (κάψιμο).
Απόστημα στο δόντι
Το πρήξιμο στη μία πλευρά του προσώπου που συνοδεύεται από έντονο πόνο μπορεί να οφείλεται σε απόστημα ή λοίμωξη στα δόντια ή στα ούλα. Απαιτείται έλεγχος από οδοντίατρο.
Ιγμορίτιδα
Η ιγμορίτιδα είναι φλεγμονή ή λοίμωξη σε έναν ή περισσότερους από τους παραρρίνιους κόλπους (ιγμόρεια). Μπορεί να προκληθεί από ιούς, βακτήρια ή αλλεργίες. Και αυτή μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο στο πρόσωπο, στην πλευρά όπου βρίσκεται το προσβεβλημένο ιγμόρειο.
Άλλες σοβαρές αιτίες
Το πρήξιμο στο πρόσωπο μπορεί να έχει και πολλές άλλες σοβαρές αιτίες, όπως:
- Η προεκλαμψία στην εγκυμοσύνη
- Η βακτηριακή λοίμωξη στις κατώτερες στοιβάδες του δέρματος (κυτταρίτιδα)
- Το αγγειοοίδημα (είναι η συλλογή υγρού κάτω από το δέρμα του προσώπου)
Και αυτές οι καταστάσεις απαιτούν άμεσο έλεγχο από έναν γιατρό. Επομένως «όταν δεν υπάρχει προφανής αιτία (π.χ. τραυματισμός, πρόβλημα στο δόντι) για το πρήξιμο στο πρόσωπο, πρέπει να ελέγχεται από τον γιατρό για να εξακριβώνεται τι συμβαίνει», καταλήγει ο κ. Μιχελάκης.
