Στρες: Χαρίζει η ρινική αναπνοή χαλάρωση και καλύτερη υγεία;

«Ένας από τους στόχους της νέας χρονιάς για πολλούς είναι η διαχείριση του στρες και όχι αδίκως, αφού οι σύγχρονοι αστικοί ρυθμοί ζωής επιτείνουν το πρόβλημα καθημερινά. Οι επιδράσεις του δεν περιορίζονται μόνο στον ψυχολογικό τομέα, αλλά επεκτείνονται και επηρεάζουν την καλή κατάσταση σχεδόν όλων των οργάνων και συστημάτων του σώματος.

Είναι τεκμηριωμένο ότι το στρες επιφέρει αλλαγές στα επίπεδα διαφόρων ορμονών, επιδεινώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και έχει επιπτώσεις στην καρδιά. Συχνά δε είναι τόσο έντονο που οι ασθενείς καταφεύγουν σε φαρμακευτικά σκευάσματα, προκειμένου να προστατευτούν. Υπάρχουν, ωστόσο, τρόποι να επανέλθουν σε ήρεμη κατάσταση με πιο φυσικούς τρόπους. Μεταξύ αυτών είναι η σωστή ρινική αναπνοή», επισημαίνει ο πλαστικός χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας,

Με την είσοδο της γιόγκα στη ζωή των ανθρώπων που ζουν στις δυτικές κοινωνίες έγιναν γνωστά τα πολλαπλά οφέλη της βαθιάς ρινικής αναπνοής.

Εάν ο ασθενής είναι σε θέση να αναπνεύσει από τη μύτη μπορεί να διδαχθεί και να εξασκηθεί σε ασκήσεις εμβάθυνσής της, μειώνοντας με αυτόν τον πολύ απλό τρόπο τις επιβλαβείς επιπτώσεις του στρες. Αποκτώντας, δηλαδή, συνειδητή καθοδήγηση της αναπνοής ο άνθρωπος μπορεί να αυξήσει τη ζωτικότητά του, να αποτοξινωθεί και να βελτιώσει το ανοσοποιητικό του σύστημα, να χαλαρώσει, να βρει εσωτερική γαλήνη και διαύγεια πνεύματος.

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές αναπνοής που προσφέρουν διαφορετικά οφέλη, ωστόσο η αργή και βαθιά ρινική αναπνοή είναι γενικά αποτελεσματική, δεδομένου ότι αυξάνει τον λειτουργικό χώρο των πνευμόνων, οδηγώντας σε σωματική χαλάρωση και βελτιώνοντας την ψυχική υγεία.

Προκειμένου να αποδείξουν τις ευεργετικές επιδράσεις της βαθιάς ρινικής αναπνοής οι ερευνητές G. Sunil Naik, G.S. Gaur, and G.K. Pal διεξήγαγαν μια μελέτη σε 100 υγιείς άνδρες, ηλικίας 18-30 ετών.

Μετά την αρχική καταγραφή διαφόρων παραμέτρων, μεταξύ αυτών και των επιπέδων του στρες, οι άνδρες χωρίστηκαν σε 2 ισάριθμες ομάδες, η μία εκ των οποίων αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου. Η ομάδα μελέτης εκπαιδεύτηκε στη αργή, βαθιά αναπνοή (anuloma viloma pranayama) υπό την καθοδήγηση πιστοποιημένου εκπαιδευτή γιόγκα του Advanced Center for Yoga Therapy, Education and Research, σε 30λεπτες συνεδρίες επί 5 ημέρες / εβδομάδα. Στα μέλη αυτής δόθηκαν επίσης υποδείξεις για εξάσκηση στο σπίτι.

Μετά από 12 εβδομάδες, διαπίστωσαν μεταβολές στο Δείκτη Μάζας Σώματος και στη σχέση μέσης-ισχίων, οι οποίες ήταν στατιστικά σημαντικές. Υπήρξε μείωση του καρδιακού ρυθμού από την αρχική τιμή σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Οι τιμές συστολικής αρτηριακής πίεσης και διαστολικής αρτηριακής πίεσης έδειξαν επίσης μείωση. Όμως, ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η μείωση του στρες.

Οι ερευνητές, δηλαδή, διαπίστωσαν ότι η άσκηση αργής αναπνοής ως μέρος της γιόγκα ανακουφίζει από το άγχος και ανανεώνει την αντιοξειδωτική κατάσταση του ατόμου. Η τροποποιημένη αργή άσκηση αναπνοής που εφαρμόστηκε στους συμμετέχοντες στη μελέτη (ομοιόμορφες και ίσες φάσεις αναπνοής, κράτησης του αέρα και εκπνοής σε αναλογία 1:1:1) ήταν αποτελεσματική στη μείωση του αντιληπτού στρες.

Παρόμοιες μελέτες με παρόμοια ρινική, αργή αναπνοή έχουν δείξει σχεδόν ίδια αποτελέσματα. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, η πρακτική της pranayama συνδέθηκε με αυξημένη ενεργητικότητα και με θετική επίδραση στη διάθεση. Όπως σημείωσαν δε, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τεχνική αυτοσυγκράτησης για τη σταθεροποίηση διαφόρων επικίνδυνων καταστάσεων. Επισήμαναν, όμως, ότι όταν η συγκράτηση της αναπνοής εφαρμόζεται ακατάλληλα για μεγαλύτερες περιόδους, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή εγκεφαλική βλάβη, λόγω της ανοξίας και απαιτεί εποπτευόμενη εκμάθησή της από πιστοποιημένο εκπαιδευτή.

«Είναι γνωστό ότι το στρες επιδεινώνει διάφορες παθήσεις όπως το άσθμα, τα έλκη και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αυξάνει την αρτηριακή πίεση, προκαλεί πονοκεφάλους και μυϊκούς πόνους, μπορεί να προτρέψει σε υπερφαγία και εν τέλει σε παχυσαρκία, σε αύξηση των επιπέδων χοληστερίνης, οπότε και σε καρδιακές παθήσεις. Σε μερικούς δύναται να  προκαλέσει άλλου είδους αρνητικές συμπεριφορές όπως υπερκατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα περισσότερων τσιγάρων ή άλλων ουσιών. Τέλος, οδηγεί ορισμένους σε επιθετική συμπεριφορά, γεγονός που έχει επιπτώσεις και στην κοινωνική ζωή τους.

Επομένως, κάθε τρόπος ελέγχου του στρες μόνο θετική επίδραση μπορεί να έχει, ιδιαίτερα δε όταν αυτός επιτυγχάνεται χωρίς τη λήψη φαρμάκων, απλώς με τον έλεγχο της αναπνοής», σημειώνει ο Δρ. Μοιρέας. «Βέβαια, όταν υπάρχει λειτουργικό πρόβλημα στη μύτη αυτός ο τρόπος είναι αδύνατος. Η διόρθωσή του, ωστόσο, είναι εφικτή με χειρουργική επέμβαση. Τα καλά νέα είναι ότι η λειτουργική ρινοπλαστική, όπως λέγεται η συγκεκριμένη επέμβαση, αποτελεί πια ρουτίνα για τους εξειδικευμένους ΩΡΛ ρινοχειρουργούς. Είναι ελεγχόμενη και ασφαλής κυρίως για όσους χειρουργούς διαθέτουν τεχνολογία αιχμής».

Όπως μας εξηγεί περαιτέρω ο Δρ. Μοιρέας, τα σύγχρονα μηχανήματα απαλλάσσουν τον ασθενή από τον πόνο, την πολυήμερη ανάρρωση και την ανάγκη λήψης αναλγητικών φαρμάκων μετεγχειρητικά.

«Σ’ αυτήν την επέμβαση μπορούν να υποβληθούν άτομα με λειτουργικά ρινικά προβλήματα που υπάρχουν από τη γέννηση ή έχουν προκύψει από τραυματισμό της μύτης ή ύπαρξη όγκων. Με τη συγκεκριμένη επέμβαση μπορεί να διορθωθεί υφιστάμενη σκολίωση του σκελετού, στένωση των ρινικών βαλβίδων ή άλλα ανατομικά προβλήματα, προκειμένου ο ασθενής να μπορεί να αναπνέει ελεύθερα», συμπληρώνει. Για όσους δε το επιθυμούν υπάρχει η δυνατότητα ταυτόχρονης λειτουργικής και αισθητικής επέμβασης.

Αναλόγως, λοιπόν, του στόχου, του προβλήματος και των προτιμήσεων, η λειτουργική ρινοπλαστική είναι μια επέμβαση που βελτιώνει την ικανότητα αναπνοής από τη μύτη, η οποία επιτρέπει, με την κατάλληλη εκπαίδευση, τη διαχείριση του στρες και την προστασία της συνολικής υγείας του ανθρώπου.