Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου είναι άλλη μία «στο περίπου» πάθηση, άγνωστης αιτιολογίας, που παίζει με τα νεύρα των ασθενών. Δεν είναι επικίνδυνο, αλλά για να μάθετε να ζείτε μαζί του υπάρχουν ορισμένες συμβουλές που πρέπει να ακολουθήσετε.
Είναι ένα σύνδρομο άγνωστης αιτιολογίας για το οποίο δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης. Υπάρχουν όμως τρόποι για να γίνουν ηπιότερα και σπανιότερα τα βασανιστικά συμπτώματα.
Αυτό που πρέπει να ξέρετε είναι ότι Σύνδρομο του Ευερέθιστου Εντέρου –ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα– δεν έχει σχέση με την Ελκώδη Κολίτιδα και, σε αντίθεση με αυτήν, δεν εντάσσεται στις Φλεγμονώδεις Νόσους του Εντέρου (Crohn’s, Ελκώδης Κολίτιδα). Για να καταλήξει ο γιατρός σε διάγνωση, πρέπει να έχει αποκλείσει, μέσω εξετάσεων, τα παραπάνω και άλλα σχετιζόμενα με το έντερο προβλήματα, όπως π.χ. η κοιλιοκάκη.
Ο πόνος είναι το βασικότερο σύμπτωμα για να τεθεί η διάγνωση. Πρέπει να συνοδεύεται από εναλλαγές στις κενώσεις και αίσθημα φουσκώματος, με τα συμπτώματα να διαρκούν (όχι απαραίτητα συνεχόμενα) για τουλάχιστον 3 μήνες μέσα σε έναν χρόνο.
Οι ειδικοί δεν έχουν βρει ακόμη τον μηχανισμό που απορρυθμίζει την κινητικότητα του εντέρου, το αποτέλεσμα όμως είναι στο τέλος να γίνεται το έντερο πιο ευαίσθητο στα συνηθισμένα ερεθίσματα. Το μικροβίωμα, το στρες και η διατροφή έχει βρεθεί ότι εμπλέκονται στην εμφάνιση του συνδρόμου και πυροδοτούν τα συμπτώματά του.
Μιλάμε λοιπόν για ένα σύνδρομο που συχνά χαρακτηρίζεται ως ψυχοσωματικό – ελλείψει άλλης αιτιολογίας και εφόσον οι ασθενείς εμφανίζουν συνήθως και συμπτώματα άγχους -, αφορά περισσότερο γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και μοιάζει με το κυνήγι της… ουράς μας.
Τι να αποφύγετε
Για να μπορέσει ένας ασθενής να ζήσει καλύτερα με αυτό που του έτυχε, θα πρέπει να λάβει ορισμένα μέτρα και να μην πέσει στην παγίδα κάποιων σφαλμάτων. Ποια μπορεί να είναι αυτά;
- Μην κάνετε μόνοι σας διάγνωση. Δεν αρκεί το αίσθημα του φουσκώματος για να μιλήσουμε για Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου. Τη διάγνωση πρέπει να την κάνει ένας γαστρεντερολόγος.
- Μην κάνετε μόνοι σας δίαιτες αποκλεισμού τροφών. Αν και σίγουρα ο ασθενής μπορεί να καταλάβει ποιες τροφές τον ενοχλούν, ο δια βίου αποκλεισμός τους δεν οδηγεί σε ύφεση, διότι διαταράσσεται περαιτέρω η χλωρίδα του εντέρου.
- Μην ακολουθείτε ακραία προγράμματα αποκλεισμού τροφών, αν δεν έχετε αποδεδειγμένα κάποια δυσανεξία.
- Μην παίρνετε μόνοι σας φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής, χωρίς την καθοδήγηση του γιατρού σας.
Αντιμετώπιση
Το ΣΕΕ είναι μια χρόνια κατάσταση με περιόδους έξαρσης αλλά και περιόδους ύφεσης. Οι περισσότεροι μαθαίνουν να ζουν με αυτό. Το να υπάρχει παρακολούθηση από γαστρεντερολόγο και εξατομίκευση της θεραπείας είναι απαραίτητο. Καθώς οι πιθανές αιτίες έχουν να κάνουν με το μικροβίωμα, το στρες και τη διατροφή, οι τρόποι διαχείρισης στοχεύουν σε αυτές.
Οι τροφές που προκαλούν προβλήματα διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Ο καθένας πρέπει να προσδιορίσει ποιες τροφές τον ενοχλούν. Κάποιοι ασθενείς βοηθούνται με την αύξηση των φυτικών ινών στη διατροφή τους και άλλοι με την ελάττωση τους.
Οι περισσότεροι εμφανίζουν συμπτώματα με τροφές όπως φρούτα, όσπρια, πράσινα λαχανικά, χόρτα, φασολάκια, αρακά κ.λπ., οπότε σε περιόδους έξαρσης των συμπτωμάτων πρέπει να τις αποφεύγουν. Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία ασθενών, με βασικό σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα στους οποίους οι παραπάνω τροφές είναι ωφέλιμες.
Πώς να διαχειριστείτε τα συμπτώματα
Μερικές γενικές συμβουλές για τη διαχείριση των συμπτωμάτων θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω:
1. Αποφύγετε λιπαρές τροφές (γάλα, παγωτό, τυριά και λίπη), μπαχαρικά, αναψυκτικά, καφέ και αλκοόλ.
2. Τρώτε ισορροπημένα, μικρά και συχνά γεύματα που θεωρούνται προστατευτικά. Τα μεγάλα και τα ακανόνιστα γεύματα επιδεινώνουν την κατάσταση.
3. Νομίζοντας ότι ξέρετε ποιες τροφές ενοχοποιούνται για τα συμπτώματά σας, μπορεί να παραβλέπετε τη σημασία πολύ συνηθισμένων τροφών όπως τα γαλακτοκομικά, το ψωμί και τα δημητριακά. Κρατήστε ημερολόγιο, καταγράφοντας όχι μόνο τις διατροφικές σας συνήθειες, αλλά και την ψυχολογική σας κατάσταση σε σχέση με τα συμπτώματά σας.
4. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου βελτιώνονται σημαντικά με την τακτική σωματική άσκηση. Επιλέξτε μια δραστηριότητα που σας ευχαριστεί και ασκηθείτε 3-4 φορές την εβδομάδα.
5. Η καθιστική ζωή βλάπτει και το έντερο. Να περπατάτε καθημερινά, για τουλάχιστον 30 λεπτά και να σηκώνεστε τακτικά (τουλάχιστον κάθε 1 ώρα) από το γραφείο σας αν η εργασία σας είναι καθιστική.
6. Η διαχείριση του στρες είναι απαραίτητη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει από διαλογισμό και Σιάτσου, μέχρι ψυχοθεραπεία και αντικαταθλιπτική αγωγή. Ο βελονισμός έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει. Εξετάστε τι σας κάνει να αισθάνεστε πιο ήρεμοι.
7. Αν θέλετε να δοκιμάσετε συστηματοποιημένα τον αποκλεισμό ορισμένων τροφών, μην πηγαίνετε στα άκρα. Δοκιμάστε, με την έγκριση του γιατρού και τη βοήθεια ενός διαιτολόγου, τη δίαιτα επιλεκτικού αποκλεισμού τροφών FODMAP που ξεκουράζει το έντερο και έχει βρεθεί ότι βοηθάει το 70% των ασθενών με ΣΕΕ.
8. Μην αμελείτε τα προβιοτικά. Οι τροφές που έχουν υποστεί φυσική ζύμωση, όπως το γιαούρτι, το kimchi, το κεφίρ και το ξινολάχανο, βοηθούν τα καλά βακτήρια του εντέρου μας να ευδοκιμήσουν. Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να ανεχτείτε αυτές τις τροφές, δοκιμάστε με τη σύσταση του γιατρού σας κάποιο συμπλήρωμα προβιοτικών.
9. Ενισχύστε τα πεπτικά σας ένζυμα. Τα πεπτικά ένζυμα είναι οι ουσίες εκείνες που βοηθούν το λεπτό έντερο να διασπάσει τις τροφές και τον οργανισμό να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά τους. Ο ανανάς, το μάνγκο, το τζίντζερ, η παπάγια, το αβοκάντο, οι μπανάνες και το ακτινίδιο είναι εξαιρετικές πηγές φυτικών πεπτικών ενζύμων. Τα πεπτικά ένζυμα κυκλοφορούν και σε μορφή συμπληρώματος. Η αποτελεσματικότητά τους όμως θα φανεί μετά τον πρώτο μήνα χρήσης. Ωστόσο θα πρέπει να έχετε συμβουλευτεί τον γιατρό σας για τη χρήση τους.
