Αν έχεις αναρωτηθεί ποτέ πότε είναι η σωστή στιγμή να αρχίσει ένα παιδί να βοηθάει στο σπίτι, η απάντηση μάλλον θα σε ξαφνιάσει. Νωρίτερα απ’ όσο νομίζεις. Οι μικρές δουλειές δεν είναι τιμωρία, ούτε τρόπος να «ξεκουραστείς λίγο». Είναι ένας από τους πιο απλούς και ουσιαστικούς τρόπους να μάθει το παιδί πώς λειτουργεί η ζωή, πώς φροντίζουμε έναν χώρο και πώς ανήκουμε σε μια ομάδα. Και ναι, στην αρχή θα πάρει περισσότερο χρόνο, αλλά η αξία τους είναι μακροπρόθεσμη.
Από τα πρώτα χρόνια, καλλιεργείται η αίσθηση του «μπορώ»
Στις μικρές ηλικίες, από περίπου δύο έως έξι ετών, το παιδί δεν «βοηθάει» πραγματικά, μαθαίνει όμως κάτι πολύ πιο σημαντικό, ότι μπορεί. Μαζεύει τα παιχνίδια του, βάζει τα ρούχα στο καλάθι, κουβαλάει κάτι ελαφρύ, σκουπίζει πρόχειρα ένα τραπέζι. Δεν το κάνει σωστά, δεν έχει σημασία. Αυτό που χτίζεται είναι η αυτοπεποίθηση και η σύνδεση με την καθημερινότητα του σπιτιού. Το παιδί καταλαβαίνει ότι η φροντίδα δεν πέφτει από τον ουρανό, κάποιος τη δημιουργεί. Και όταν συμμετέχει, νιώθει μέρος της εικόνας, όχι θεατής.
Όταν το παιδί αρχίζει να καταλαβαίνει τη ρουτίνα
Από τα επτά έως περίπου τα εννιά, η σχέση με τις δουλειές αλλάζει. Εδώ αρχίζει η έννοια της σταθερότητας. Το παιδί μπορεί να έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, να στρώνει το κρεβάτι του, να βοηθάει στο πλυντήριο πιάτων, να τακτοποιεί το δωμάτιό του με μια λογική σειρά. Δε μιλάμε για τελειότητα, μιλάμε για συνέπεια. Σε αυτή την ηλικία μαθαίνει κάτι κρίσιμο, ότι η καθημερινότητα έχει επαναλαμβανόμενα πράγματα και ότι η συμμετοχή του κάνει τη ζωή όλων πιο εύκολη. Είναι επίσης η στιγμή που αρχίζει να νιώθει περήφανο για αυτά που καταφέρνει μόνο του.
Οι δουλειές ως εργαλείο ανεξαρτησίας πριν την εφηβεία
Στην ηλικία των δέκα έως δώδεκα, οι δουλειές αποκτούν άλλο βάθος. Το παιδί μπορεί να αναλάβει πιο σύνθετα καθήκοντα, να βάζει πλυντήριο, να ετοιμάζει κάτι απλό να φάει, να φροντίζει κατοικίδια, να κρατάει έναν κοινόχρηστο χώρο σε τάξη. Εδώ δεν μιλάμε απλώς για βοήθεια, μιλάμε για προετοιμασία ζωής. Μαθαίνει να οργανώνεται, να προβλέπει, να διαχειρίζεται χρόνο και ευθύνη. Και κυρίως, μαθαίνει ότι δε χρειάζεται πάντα κάποιον από πάνω του για να λειτουργήσει.
Οι δουλειές στο σπίτι δεν έχουν στόχο να μεγαλώσουν «υπάκουα» παιδιά ή να σου λύσουν τα χέρια. Έχουν στόχο να μεγαλώσουν ανθρώπους που σέβονται τον κόπο, καταλαβαίνουν τη συνεργασία και δε φοβούνται την ευθύνη. Ξεκινάς μικρά, με χιούμορ, χωρίς άγχος και χωρίς τελειομανία. Κάποια στιγμή θα τα δεις να κάνουν πράγματα χωρίς να τους το ζητήσεις και τότε θα καταλάβεις ότι άξιζε τον κόπο. Και αν στο μεταξύ γλιτώσεις και λίγη δουλειά, ακόμη καλύτερα.
Κεντρική εικόνα και εικόνα άρθρου: iStock
